Het is nog relatief vroeg wanneer ik deze ochtend in de Rover stap. Vol goede moed tokkel ik om 07.30 uur via Winsum naar Wehe-den Hoorn. Normaliter zou ik via Bavvelt rijden maar de nieuwe weg die mij door de Novatunnel en om Winsum leidt, lonkt als nooit tevoren. Een hele vooruitgang qua reistijd. Ik verheug mij op de tocht om en rond Wehe. Regelmatig ben ik door dit dorpje gefietst en ik weet eigenlijk niet wat ik ervan moet denken. En dat wil ik graag eens nader uitvogelen.
Aan de ene kant heeft het dorp zoveel mooie panden maar daartegenover staat de nodige leegstand inclusief verpauperingsgevaar. Het is maar goed dat ik eerst even Wikipedia gadesla. Zo kom ik te weten dat het dorpje slechts 700 inwoners herbergt. Ik had er veel meer verwacht. En ik leer dat deze plaats pas in 1966 is samengevoegd tot Wehe-den Hoorn. Eerst was daar immers het hervormdgezinde Wehe op de wierde en het katholieke Den Hoorn gelegen langs de Hoornse Vaart.
Wehe
Ik parkeer de auto rond achten tegenover het grote bedrijfspand van DML waar de eerste kantoormedewerkers reeds ingeklokt zijn. Het katholieke kerkhof laat ik in eerste instantie links liggen want ik ga voor een rondje om het dorp. Via de brandweerkazerne, inclusief de nodige brandweervehikels in meerdere soorten en maten, en de plaatselijke fysiotherapiepraktijk kom ik op een grote speel- en bewegingstuin terecht inclusief voetbaldoeltjes en de nodige kinderspeeltoestellen. Hier kan de plaatselijke jeugd, achter de ijsbaan, helemaal hun hart ophalen. Wehe-den Hoorn is trots op deze plek, zo lees ik ergens. Helaas is het voor de jeugd nu nog wat te vroeg om hier hun energie te verspelen.
De Hervormde Kerk stemt uit de 13e eeuw. Tegenover stonden vroeger de armenhuisjes.
Niet te lang getreurd want ik begeef mij via wat zijstraatjes naar de Kerkstraat waar ik eerst de plaatselijke hervormde kerk, stammend uit de 13e eeuw, op de foto zet. De armenhuisjes tegenover de kerk zie ik aanvankelijk over het hoofd maar pas later besef ik de impact ervan. Gelukkig hebben we die armoedige omstandigheden in Nederland (voorlopig?) achter ons gelaten.
Ik zie dat het huis van de laatste winkelier van Wehe, Herman Raangs, aan een grondige verbouwing wordt onderworpen. Man, wat was dat achteraf toch een mooi en bijzonder gesprek met de destijds negentigjarige veevoerverkoper die maar geen afscheid van zijn zaak kon nemen. Helaas is hij ons vorig jaar ontvallen maar voor de liefhebbers hierbij het linkje naar het pensionadoverhaal van deze markante man: https://bert-koster.nl/2022/01/19/herman-raangs-90-jaar-van-krantenbezorger-tot-diervoederverkoper-in-wehe-den-hoorn/.
Wanneer ik de straat uitloop, besluit ik eerst maar even linksaf te slaan. Het is goed om te weten dat ik de Redekerstraat inloop want daar woont immers de dorpsbelangenvoorzitter Eric van der Klei. Bij eventuele vragen zou ik hem nog even aan zijn jasje kunnen trekken. Hij had immers eerder aangeboden dit wel te willen doen. Het is een fraaie wandeling richting de Borgweersterweg waar een mooie boerderij en het pand Borgweer zelf mij toelachen. Even is daar de aandrang om het bomenrijk pad rondom het dorp in te slaan maar die verleiding weet ik te trotseren. Het is een flinke tippel namelijk. Daar kwam ik laatst al fietsend wel achter.
Eerst maar even terug het dorp in waar ik het oude Hotel de Marne en het voormalige gemeentehuis van Leens op de foto zet. Het terrein van het oude hotel met daarin ook een voormalige cafetaria is van hekken voorzien en dat is hopelijk een voorbode van een snelle en grondige renovatie. Later die ochtend word ik bijgepraat dat dit binnenkort ook zal gaan gebeuren. Hopelijk heeft het pand snel zijn dorpsbeeldbepalendefunctie terug. Dat het gemeentehuis van de voormalige gemeente Leens zich in Wehe-den Hoorn bevond is een verrassing voor mij.
Ik merk even later dat ik nog lang niet alle dorpsgeheimen ken want het dorp heeft naast een ruime camperplaats, waar zich op dat moment negen campers bevinden, zelfs een Landgoed. Op Landgoed Wilgenheerd is het rond negenen al een drukte van belang. Het gaat hier namelijk om een logeerplek waar je zowel in een tent, caravan of in de B&B in de boerderij zelf kunt logeren. Voor verschillende tenten nuttigen de eerste campinggasten hun ontbijt en genieten hierbij van tal van activiteiten op het land of van de ruimte, rust en een ochtendkrantje. Het vakantiegevoel in Wehe-den Hoorn hierbij compleet makend.
Den Hoorn
Een pand met veel historie.
Vervolgens start ik met de wandeltocht door de lange Mernaweg en wordt hierbij ingehaald door menig Qbuzz. Het eerste pand, waar vroeger schijnbaar een garage gezeten heeft, is direct al een mooie en opvallende verschijning. Daarna neem ik direct nog een kiekje van twee mooie naast elkaar gelegen huizen. Ook de nostalgie wordt niet geschuwd wanneer ik een foto maak van de voormalige HHC-dependance in Wehe. Daar waar menig brugpieper ongetwijfeld de eerste vlinders door zijn of haar buik heeft voelen razen.
Wanneer ik een foto van dit gebouw wil nemen, word ik zelfs herkend. Aafke van der Muil-Groen uit Eenrum had ’s morgens al gelezen dat ik in Wehe rond zou lopen en stapt voor een kort kennismakingsgesprek van haar fiets. Ze is onderweg naar het verzorgingstehuis in Leens waar ze vrijwilligerswerk verricht. Goud bezig dus en leuk om op deze manier even kennis te maken met de vrouw die haar partner destijds leerde kennen in Café Bulthuis in Eenrum.
Werkplein Ability kent niet meer de bedrijvigheid van weleer en dat geldt voor meerdere bedrijfspanden. Vroeger lag Wehe zelfs aan het spoor en het voormalig Goyartspand was bekend van de zaadteelt. Dit gebouw, met bijbehorende loods, moet blijven staan en mag niet gebruikt worden voor woningbouw. Want in dit gedeelte van het dorp bestaan snode plannen voor de bouw van de nodige appartementen en woningen. Ook het braakliggend terrein waar zich vroeger groepshotel De Ster bevond, waar later een pittige brand uitbrak zo meen ik mij te herinneren, wordt bij deze plannen betrokken. Dat zou mooi zijn zeg.
En nu ik toch in de renovatieverhalen zit kan ik mooi de omtovering van de oude katholieke school tot Kunstcentrum De Ploeg nog even benoemen. Hoe eerder hoe beter want ook om dit authentieke pand staan grote hekken wat het dorpsaangezicht niet ten goede komt. En met Hans Piraat zou ik wel eens een appeltje willen schillen. Op zijn schip in Pieterburen is dit niet meer mogelijk en ook in Wehe laat hij zijn gezicht bij mijn weten niet zien.
De Energiek
De Energiek zit vol met Duitse gasten.
Hoe ik toch aan al die ins en outs van en over het dorp kom? Daarvoor had ik het nodige geluk dat ik Reitze ten Cate tegen het lijf liep. Hoe kort hij ook nog maar in Wehe woont, hij weet er inmiddels het nodige over te vertellen. Zijn Groepsaccommodatie De Energiek zit vol met Duitse gasten en zelf viert hij zijn vakantie lekker dichtbij in Breede op de plaatselijke camping. Maar dagelijks rijdt hij even naar De Energiek om te zien hoe de vlag erbij hangt of om enige kano’s te verhuren.
Zelf mag ik gerust een kano van hem lenen om Wehe vanaf het water te bewonderen maar hoe verleidelijk die aanbieding ook is, ik pas. Door een vroegere trainingskamp in Onderdendam met een kano-uitstapje als trainingsactiviteit weet ik hoe mooi Wehe vanaf het water is. Reitze is al helemaal geïntegreerd in het dorp met een pubquiz in het gezellige Bruincafé Hoornstertil en een mogelijke oprichting van een heuse rugbyvereniging tot gevolg. Benieuwd naar het verhaal van deze man die Den Haag inruilde voor Wehe? Dan even op dit linkje klikken: https://bert-koster.nl/2023/05/24/reitze-ten-cate-stort-zich-vol-energie-op-groepsaccommodatie-de-energiek-in-wehe-den-hoorn/. En sorry Eric dat ik de broodnodige ins- en outs niet via jou heb verzameld.
Ik besluit nog een keer de lange Mernaweg te doorlopen en daarbij ook een stukje bos mee te pikken. Bij toeval stuit ik op de film ‘Mijn Wehe’ (https://www.youtube.com/watch?v=BBU8DnSv0iQ) van Judith Langeland. Al lopend bekijk ik deze film vol nostalgie en met Ede Staal zijn ‘Credo’ op de achtergrond en een interview met de eerder genoemde Raangs val ik zelf ook ten prooi aan een vleugje weemoed aan (ver) vervlogen tijden. Ik loop over bruggetjes en langs de nodige bomenpracht en geniet van het weidse uitzicht op Eenrum.
In de RK-kerk vindt nog regelmatig een eucharistieviering plaats. In de oude RK-school komt hopelijk snel Kunstcentrum De Ploeg!
Over een jaartje of 5, 6 ben ik voornemens om op herhaling te gaan langs alle plaatsen waar ik in de voorgaande jaren was. Ik ben zeer benieuwd hoe Wehe-den Hoorn er tegen die tijd uitziet. Dit pittoresk dorpje heeft het in zich om tot een van de mooiste parels van de gemeente Het Hogeland uit te groeien, daar ben ik heilig van overtuigd. Hopelijk zijn tal van renovatie- en verbouwingsplannen tegen die tijd afgerond. Van te voren had ik niet kunnen bevroeden dat ik drie uur lang rond zou kunnen wandelen in een dorp met slechts 700 inwoners. Maar Wehe kent dan ook de nodige (verborgen) parels.
Vergeet tot slot niet om nog even door te klikken naar de pagina https://bert-koster.nl/2023/08/17/een-zomer-instagrammetje-uit-wehe-den-hoorn/ voor de actiefoto’s. Tot zover dit uitvoerig verslag. Hopelijk heb ik niet alle schrijfkruid verschoten want morgen wacht een tourtocht op de fiets langs Westerwijtwerd, Huizinge en Westeremden. Ook zeker iets om naar uit te kijken!