Kunt u zich heel kort even voorstellen?
Aries Willem van Calcar is mijn volledige naam, roepnaam Aries. Ik ben op 22 oktober 1951 geboren in Ezinge als jongste telg van vier kinderen. Mijn zussen en broer wonen in Wormerveer, Delfzijl en Ezinge. Mijn ouders hadden een gemengd boerenbedrijf. Pa was zelfstandig boer dus en moeder ondersteunde zowel in het huishouden als op het bedrijf.
Ik heb mijn jonge jaren in Ezinge doorgebracht maar toen ik naar de zeevaartschool in Delfzijl ging, moest ik daar van mijn 17e tot mijn 19e in een internaat wonen. Daarna keerde ik terug naar Ezinge en via twee jaar Groningen ben ik dik 30 jaar geleden aan de Elensterweg in Ulrum terechtgekomen. Daar woon ik nog steeds met veel plezier.
Wat is uw burgerlijke staat?
Ik ben al met al 29 jaar getrouwd geweest maar 8 jaar geleden gescheiden. Ik heb een zoon van 33 die in de stad Groningen woont.
Wat is uw voormalig beroep?
Na de lagere school in Ezinge, ging ik naar de Rijks HBS in Groningen. Op mijn 14e wist ik dat ik zeeman wilde worden en de zeevaartschool in Delfzijl was dus een logische vervolgstap. Door mijn vooropleiding kon ik mijn diploma in twee jaar halen maar er was ook een driejarige opleiding. Ik heb de opleiding met veel plezier doorlopen. Alleen het in een internaat moeten wonen, vond ik maar zo zo. Ik kon niet elk weekend terug naar huis keren want soms moest ik ook wachtlopen. Dat diende in uniform te gebeuren.
In die tijd stonden de werkgevers aan het eind van de opleiding al bij je op de stoep om je een baan aan te bieden. Een week na mijn diplomering ben ik bij het Rotterdamse bedrijf Nedlloyd begonnen. Dit bedrijf heet tegenwoordig Maersk. Ik startte er als leerling en werd later vierde, derde, tweede en eerste stuurman. Pas na 29 dienstjaren werd ik kapitein. Tegenwoordig gaat dat sneller en veel van mijn studiegenoten werden ook eerder bevorderd. Maar ik koos voor de weg der geleidelijkheid maar had wel in mijn contract opgenomen dat ik veel eerder kon stoppen met werken.
Ik heb al met al 39 jaar gevaren en vaak met heel veel plezier. En dan kom je inderdaad al varend de hele wereld over. Twee reizen zijn me minder bevallen en dat kwam door mijn collega’s. Zo had ik eens een kapitein die veel dronk en daar ben ik helemaal niet van. Desondanks heb ik veel lol gehad. Maar het waren wel intensieve werkdagen hoor, zeker als kapitein. Want dan ben je eindverantwoordelijk natuurlijk en heb je onderweg eigenlijk nooit vrij.
In het begin maakte ik reizen van vijf maand en dan was je vervolgens twee maand vrij. Later werd dit honderd dagen varen, honderd dagen vrij. Wat de mooiste landen zijn waar ik geweest ben? Dan noem ik Zuid-Afrika, Australië, Nieuw-Zeeland, Chili, Hongkong en China. Ik was in China in de tijd van Mao en toen was het daar armoedje troef. En je moest uitkijken met wat je zei maar ik nam eigenlijk nooit een blad voor de mond.
Het was niet altijd rozengeur en maneschijn hoor onderweg. Zo heb ik eens mijn rug gebroken door een val. Ik ben toen eerst maar op bed gaan liggen en de diagnose werd uiteindelijk in Engeland gesteld. Hierdoor kon ik meer dan een jaar niet varen. Ook heb ik de nodige ziektes onder de leden gehad. Zo ben ik bijvoorbeeld zeven maanden uitgeschakeld door Hepatitis, dat was ook een vervelende tijd.
En uiteraard kon het onderweg vreselijk stormen maar daar maalde ik eigenlijk nooit om. Vooral op de Noord-Atlantic kon het stevig waaien maar vaak hadden we een windkracht tien in de rug en dan schoot je lekker op. Ik heb alle nationaliteiten en continenten wel aan boord gehad qua personeel. De communicatie verliep altijd prima in het Engels want je moest deze taal beheersen om aangenomen te worden.
Hoe bevalt het gepensioneerd zijn?
Ik was 58 jaar toen ik er uit mocht, dat had ik immers contractueel vastgelegd. Minister-President Balkenende vond destijds dat mensen tot hun 60e door moesten werken maar de laatste twee jaar heeft mijn werkgever mij keurig betaald zonder dat ik hiervoor aan de slag moest. Van stilzitten kwam echter niets want na drie weken had ik mijn eigen bedrijfje al opgericht. Ik controleerde eerst vissersschepen op allerlei veiligheidsaspecten en werd vervolgens vijf jaar opgeslokt door de mantelzorg voor mijn schoonouders.
Toen ging ik camera’s verkopen. Vooral de laatste jaren krijg ik er steeds meer klanten bij. Zo groeide mijn klantenbestand vorig jaar van 200 naar 250. Daarbij verkoop ik ook nog eens zonnepanelen en windmolens. Al met al ben ik al snel zo’n vijftig uur per week voor mijn eigen onderneming aan het werk maar dat vind ik alleen maar leuk om te doen.
Op mijn negende kreeg ik van mijn moeder een negentig bladzijden tellend boek over astronomie. Ik had hem in twee dagen uit en begreep alles van wat ik gelezen had. In de jaren erna heb ik heel veel over dit onderwerp gelezen en bijgeleerd en op de zeevaartschool werd je hierin onderwezen. Als zeeman moest je destijds ‘de sterren kunnen schieten’. Oftewel, je kon aan de hand van de sterrenhemel achterhalen waar je precies zat op zee. Tijdens mijn vaartijd heb ik ook nog een jaar lang veel gelezen over de filosofie. Veel zeelui gingen ’s avonds in de bar een biertje drinken maar ik werd een echte autodidact.
En dat leidde in 2004 tot de aanschaf van een heuse telescoop in Canada want daar waren ze veel goedkoper dan hier. Later heb ik hiervoor in mijn achtertuin een apart hok gemetseld waarvan het dak eraf kan. Op aanvraag kunnen mensen hier naar de sterren kijken en van die mogelijkheid wordt best wel veel gebruik gemaakt. Zo waren hier eergisteren zestien en gisteren nog achttien bezoekers. Ze komen uit heel Nederland maar ik heb ze ook uit Amerika, Duitsland en Spanje gehad.
Ik heb zelf een eigen website maar die is wat verouderd maar ik sta ook vermeld op een website die gaat over het Lauwersmeergebied. Ik vind het heel leuk om over het onmetelijk grote heelal en al die sterrenstelsels te vertellen. De minimale leeftijd voor bezoekers is negen jaar want anders zijn kinderen te jong om de uitleg goed te kunnen bevatten.
Laatst had ik een jongen van een jaar of tien uit het zuiden die met zijn ouders op doorreis was naar Ameland. Om een bezoek te brengen aan mijn sterrenwacht hadden ze een overnachting in de omgeving geboekt. Zijn vader kwam mee en ze waren hier rond half elf om vervolgens pas tegen half twee weg te gaan. Die kennisoverdracht aan de jeugd vind ik heel leuk om te doen.
Ik geef op aanvraag lezingen over sterrenkunde en meteorologie door heel Nederland. Middels een powerpointpresentatie praat ik de zaal bij over mijn opgedane kennis en ook hier beleef ik veel plezier aan. Je merkt het al, van verveling is absoluut geen sprake want ik verzamel ook nog eens allerlei meteorologische spullen als barometers, windmeters, thermometers enz..
Wat zijn de hoogtepunten uit uw leven?
Mijn behaalde zeevaartdiploma opende de hele wereld voor mij.
En de dieptepunten?
Ik ben al met al zo’n drie jaar van mijn werkleven ziek geweest. Dat overkomt je en daar kun je niets aan doen maar leuk is anders. Inmiddels ben ik 71 jaar en, wel even afkloppen natuurlijk, ik voel mij goed gezond en ben ook nog goed ter been.
Heeft u nog anekdotes en mooie verhalen?
Ik heb natuurlijk genoeg gekkigheid meegemaakt aan boord. Af en toe werden er ook wel uitbundige feestjes gevierd en daar zei ik in de regel niets van. Vroeger werd er veel gedronken op een schip maar daar kwam geloof ik in 2006 een eind aan, toen werd dit door de rederij verboden. Doordat ik zelf niet dronk, daalde ook de alcoholverkoop aan boord. De vrouwen aan het thuisfront waren hier heel blij mee want in plaats van aan de bar te zitten, werden er meer brieven naar huis gestuurd.
Zeelui die overmatig alcohol gebruikten, kregen van de rederij een brief over het alcoholverbod op straffe van ontslag. Ik hield mij er strikt aan en ging ook niet akkoord met 1 of 2 biertjes. Maar een andere kapitein stond het wel oogluikend toe met als gevolg dat een zeeman zo dronken werd dat hij de boel verbouwde. Maar dat is bij mij dus nooit gebeurd.
Het alcoholverbod gold van deur tot deur. Oftewel vanaf het moment dat je de voordeur achter je dichttrok tot het moment dat je weer terugkeerde. Ook in het vliegtuig mocht dus niet gedronken worden want het gebeurde wel eens dat er aan boord stevig gezopen werd met allerlei onveilige situaties tot gevolg.
Wat zou u ooit nog willen doen in uw leven?
Gewoon lekker op dezelfde manier doorgaan. Ik hoef niet zo nodig met een parachute uit een vliegtuig te springen. Als ik nu nog van alles zou moeten doen dan zou ik vroeger wat verkeerd gedaan hebben.
Waar heeft u spijt van gehad in uw leven?
Nergens van, ik heb een mooi leven gehad tot dusver.
Wat zou u uw leven voor een cijfer willen geven?
Ik ben niet zo van de getallen maar ga in elk geval voor een ruime voldoende hoor. ‘Ik heb een goud leven!’
Wilt u verder nog iets kwijt?
We leven in woelige tijden. Dat was eigenlijk in mijn middelbare schooltijd ook al zo, denk aan de oorlog in Vietnam. Wat dat betreft is er niet zo veel veranderd, zie de situatie in Oekraïne. Dat baart mij wel eens zorgen. En ik vind het prima hoor, wanneer je een linkje naar mijn website opneemt in het verhaal: www.sterrenwachtulrum.nl. Daar staan in elk geval mijn contactgegevens op. Mochten mensen een keer langs willen komen om van de ongekende sterrenpracht te genieten, van harte welkom!