Klaas Jan, kun je jezelf in het kort even voorstellen?
Door het pensionadoverhaal van enige jaren geleden hoeft dit inderdaad niet heel uitgebreid. Klaas Jan Dijkema is mijn officiële naam, Kajé Dijkema mijn schrijversnaam. Ik ben 68 jaar geleden geboren in Ten Post en woon samen met mijn vrouw Attie al weer 46 jaar in Wittewierum. Ik ben een echte familieman, vader van vijf kinderen en opa van een groot aantal kleinkinderen.
Inmiddels ben ik al weer negen jaar bij huis na een carrière van dik veertig bij de politie. Het overgrote deel van die tijd heb ik bij de recherche in Groningen doorgebracht.
Inmiddels helemaal afgekickt van het rechercheurwerk?
Dat zou je misschien wel denken na zo’n lange tijd maar de waarheid is dat ik nog bijna elke nacht droom over de dingen die ik in mijn werk heb meegemaakt. Die dromen kunnen over de zaken gaan waaraan ik gewerkt heb maar ook over collega’s. Van slap geouwehoer tot overleg over serieuze zaken. Maar dat is misschien ook niet zo verwonderlijk. Het was mijn leven en ik heb deze periode intens beleefd. Verder gaat het wel goed hoor, haha. Het is niet zo dat ik er wakker van lig.
Gelukkig was daar het schrijftalent (hoe ben je hier achtergekomen)?
Ik heb altijd wel de behoefte gevoeld om dingen vast te leggen. Voor de rechtbank moest ik sowieso dossiers schrijven met daarin nauwkeurig weergegeven waar we aan gewerkt hadden en op welke manier. Mijn gedachten op papier vastleggen, heb ik altijd al leuk gevonden. Wanneer je thuis komt te zitten, denk je nog wel eens terug aan al die zaken waar je aan gewerkt hebt en kom je er achter dat je heel veel beleefd en meegemaakt hebt.
Het leek mij wel leuk om de belangrijkste cases, inclusief buitenlandse anekdotes, voor mijn kinderen en kleinkinderen op papier te zitten. Dat resulteerde in 2010 in ‘Gedane zaken’ dat ik in 2010 in eigen beheer met een oplage van veertig stuks heb uitgegeven. Twee jaar later schreef ik voor hetzelfde publiek en in dezelfde oplage ‘Omkijken’ waarin ik mijn levensgeschiedenis tot die tijd heb vastgelegd.
Toen rees bij mijzelf de vraag of ik ook fictieverhalen zou kunnen schrijven. Dat lukte inderdaad. Ik ben in 2013 aan mijn eerste boek begonnen dat een jaar later uitgekomen is met als titel ‘Dwaallicht en vallende sterren’. Twee jaar later volgde ‘Obsessies’.
Vorig jaar verscheen al weer je derde boek?
De tweejaarlijkse cyclus zette zich inderdaad in 2018 voort toen ‘Over lijken op het Hoogeland’ verscheen, een titel met een dubbele lading. Op de feestelijke boekpresentatie in de bibliotheek van Ten Boer kwamen 120 mensen af en ik verkocht direct al mijn eerste honderd exemplaren. De eerste oplage was in korte tijd uitverkocht, vandaar dat er inmiddels een tweede druk is verschenen.
Je kunt dus inmiddels spreken van een trilogie over het leven van mijn ‘alter ego’, rechercheur Lucien de Lange. Door een warme aanbeveling van Peter R. de Vries zijn er van mijn debuutverhaal de meeste boeken verkocht. Hij besteedde er middels een item in RTL Boulevard zelfs uitgebreid aandacht aan waardoor direct een kleine miljoen mensen deelgenoot werden van mijn verhaal. ‘Dwaallicht en vallende sterren’ is mede hierdoor al aan zijn 4e druk toe. Waarbij aangetekend dient te worden dat dit niet met superhoge oplages gepaard gaat hoor.
Hoe zijn de reacties op je boeken?
De meeste lezers zijn afkomstig uit deze regio en die herkennen dan ook veel plekken hier in de buurt. Dat leidt vervolgens vaak tot enthousiaste reacties. Ik word dan ook regelmatig aangesproken over mijn boeken, zeker door oud-collega’s die zich ook goed herkennen in de geschetste problematiek over bijvoorbeeld de problemen met de chef of de lompe organisatie waarin ze moesten werken. De mooiste reacties komen van mensen die normaal gesproken nooit een boek lezen maar mede door de herkenbaarheid mijn boeken in een ruk uitlezen.
Gaat er veel tijd in het schrijven van een boek zitten en hoe groot is het fantasieaandeel?
Om met de laatste vraag te beginnen, het fantasieaandeel is toch wel zo’n 90% hoewel de gebeurtenis waar over geschreven wordt op waargebeurde feiten berust. Tijdens de zomermaanden ontstaat vaak het plot en rijpt zich gaandeweg tijdens een wandeling of fietstocht de kop en staart van het verhaal in mijn hoofd. Wanneer de herfst zich aandient dan weet ik vaak het tussenstuk ook al wel in gedachten in te vullen.
Wanneer de wintermaanden zich aandienen dan begint het schrijfgedeelte. Een verhaal bestaat ongeveer uit 100.000 woorden en zo’n driehonderd pagina’s. Gemiddeld schrijf ik per dag zo’n drie bladzijden, afhankelijk van de inspiratie. Dat vind ik ook het mooiste gedeelte van het hele proces. Ik zit gewoon in de woonkamer, het is niet zo dat ik mij hiervoor af hoef te sluiten. Attie kan gerust haar gang gaan.
Zo wordt dus een nieuw ‘potje’ geboren waarna de ruwe versie naar een aantal mensen gaat die het verhaal corrigeren en redigeren en met suggesties komen. Vooral Annemiek Kwant, die de scepter over de bibliotheek in Ten Boer zwaait, speelt hierbij een voorname rol want zij is taalkundig en redactioneel heel goed onderlegd. Vervolgens verwerk ik alle tips en aanbevelingen in het oorspronkelijke script en dit proces herhaalt zich later nog een keer. Dat vind ik het lastigste gedeelte van het schrijven van een boek want je moet elke keer weer het hele verhaal bij langs.
Daarna volgt de opmaak, ik schrijf het nawoord en zorg ook voor een passende omslagfoto. Vervolgens gaat het verhaal naar de drukker en wordt er een proefdruk gemaakt. Wanneer die akkoord wordt bevonden, begint het drukproces. Ik regel tegenwoordig zelf het hele PR-gebeuren en maak hierbij dankbaar gebruik van mijn ingangen bij bijvoorbeeld het Dagblad van het Noorden en RTV Noord. De uiteindelijke boekpresentatie is vervolgens de bekroning van een denk- en schrijfproces waar dan vaak al een jaar overheen gegaan is…..
Hoe heb je Peter R. de Vries ‘zover’ gekregen om voor elk boek een aanbeveling te schrijven?
Ik ben met Peter in aanraking gekomen toen ik aan een aantal complexe (en onopgeloste) moordzaken werkte. Ik heb hem dan ook regelmatig ontmoet en er was op basis van wederzijds respect ook wel een goede klik. Toen het eerste script klaar was, heb ik hem dan ook gevraagd of hij hem door wilde lezen en eventueel van (kritisch) commentaar wilde voorzien. Hij was hier aanvankelijk wat huiverig voor want wat wanneer hij het niets vond, kon hij dat dan ook gewoon zeggen? Daarbij ergerde hij zich vaak aan bestaande boeken en series die vaak ver van de werkelijkheid af staan.
Maar op den duur stemde hij toe. Wanneer de tijd er was, zou hij het manuscript doorlezen. Toen hij aan het script begon, kreeg ik een berichtje van hem: ‘Ik begin nu te lezen’. Het volgende bericht volgde binnen 24 uur en deed mij heel goed: ‘Geweldig, ik heb het verhaal in een ruk uitgelezen! Het geeft een goed beeld van de werkelijkheid.’ Daarbij schreef hij ook nog eens een uitgebreide aanbeveling en hij zorgde er dus voor dat er aandacht aan besteed werd in RTL Boulevard. Ook het tweede en derde script heeft hij gelezen en af en toe volgde er een aanwijzing om een bepaald detail verder uit te diepen of van meer spanning te voorzien. Zijn eerste aanbeveling zorgde ervoor dat drukkerij Profiel in Bedum het boek wel wilde drukken en uitgeven.
Wat zijn de hoogte- en dieptepunten uit je schrijverscarrière tot dusver?
Wanneer de definitieve versie klaar is en ik hem tijdens de boekpresentatie kan signeren, dat zijn echte hoogtepunten hoor. Dan weet je waar je het allemaal voor gedaan hebt. De dieptepunten moeten schijnbaar nog komen. Nee, gelukkig heb ik nog geen writersblock gehad en ik maak ook altijd een extra kopie op een externe schijf. Daar ben ik wel heel beducht op.
Heb je nog leuke schrijfanekdotes?
Oud-collega’s zijn altijd wel aan vissen wanneer ik ze tegenkom op wie de persiflages in het boek van toepassing kunnen zijn. Inderdaad heb ik bij elk verhaalfiguur wel iemand voor ogen maar ik zal nooit verraden wie het is. Soms zitten mijn collega’s er helemaal naast wanneer ze een naam noemen.
Na mijn laatste boekpresentatie kreeg ik een mailtje van een meneer uit Noord-Holland met de vraag of ik zijn boek wilde signeren. Hij zou twee weken later weer naar onze provincie komen en vroeg of hij ook even langs Wittewierum mocht rijden. Ik raakte dus met hem aan de babbel en toen kwam ik er achter dat hij een echte handtekeningverzamelaar is. Zo heeft hij bijvoorbeeld een exemplaar gescoord van voormalig Sovjet Unie president Gorbatsjov toen hij voor een werkbezoek naar het Groninger Museum kwam en op ongeveer dezelfde manier was dit gelukt bij Havel, de laatste president van Tsjecho-Slowakije.
Voor een handtekening van Simon Wiesenthal was hij zelfs afgereisd naar Wenen. Dus wie weet staat in zijn boekenkast mijn boek wel tussen een die van deze grootheden, haha…..
Wittewierum is voor jou ‘the place to be’?
Attie is in Stedum geboren maar verhuisde toen ze een jaar was al naar dit huis. Zelf woon ik hier ook al weer 46 jaar. Je kunt dus wel nagaan dat er op deze plek voor ons heel veel herinneringen liggen en wat mij betreft blijven we hier zo lang mogelijk wonen.
Nog tijd voor andere hobby’s?
We trekken er graag met onze caravan op uit met Frankrijk als favoriete vakantiebestemming.
Waar mogen ze je ’s nachts voor wakker maken?
Nergens voor, nadat ik wakker geworden ben val ik altijd moeilijk weer in slaap.
Waar staat Kaje Dijkema over 5 jaar (of te wel, komen er nog meer boeken)?
De inspiratie voor een of meerdere boeken is er al wel maar de zin om ze te schrijven moet nog komen. Maar wie weet verandert dit tijdens de komende wintermaanden.
Wil je verder nog iets kwijt?
We hebben al heel veel besproken denk ik. Mocht je een van mijn boeken aan willen schaffen, klik dan even op www.profiel.nl. Ook zijn ze te verkrijgen via bol.com en in de regionale boekhandels in de buurt. Of ik er rijk van word? Dan had ik wel een schilder ingehuurd. Nu gaan we zelf maar weer aan de slag, haha….