Jilke, kun je jezelf in het kort even voorstellen?
Tja, wat wil je in zo’n vraag allemaal over jezelf kwijt? Ik ben geboren in 1963 te Westerwijtwerd, het epicentrum van een van de laatste aardbevingen die in dit gebied heeft plaatsgevonden. Ik heb begrepen dat mijn geboortehuis binnenkort zelfs wordt gesloopt. Getogen in Middelstum waar ik tot 2001 gewoond heb. In 2001 ben ik naar Bedum verhuisd alwaar ik met ontzettend veel plezier woon in de wijk Uilennest.
Naast een drukke baan als zelfstandige heb ik vanaf mijn 15e het nodige vrijwilligerswerk gedaan. Ik ervaar dat als dankbaar en nuttig werk. Onderdeel zijn van het Veteranen Platform is een van deze vrijwilligersfuncties en ook de reden van je komst.
Wat wil je kwijt over je eigen militaire (dienst)verleden?
In 1983 ben ik na mijn studie als dienstplichtig militair de opleiding tot wachtmeester gaan volgen in ’t Harde. Na 6 maanden opleiding als Wachtmeester (sergeant), ben ik vervolgens naar Havelte gegaan. Daar werd ik stukscommandant voor de M109 bij de 43e veldartillerie. Naast een traumatische ervaring op de kazerne, heb ik gelukkig wel veel goede herinneringen aan de manschappen waar ik mee opgetrokken ben. Wij hebben ondanks de mindere zaken veel met elkaar gelachen.
Ben je hierdoor lid geworden van de Veteranendagcommissie en wanneer?
Nee hoor, ik ben elf jaar geleden begonnen, in 2009 om precies te zijn, met de veteranendagcommissie in de oude gemeenten Bedum, Winsum, de Marne en Loppersum. Omdat in het noorden van het land weinig regionale veteranendagen werden georganiseerd, heb ik samen met de toenmalige burgemeester van Bedum, dhr. Wilte Everts, overleg gehad over een te organiseren gemeentelijke veteranendag. Hij stelde voor om dit gezamenlijk te doen met de omliggende gemeenten.
Uit elke gemeente kwam een vrijwilliger en er was per gemeente een ambtenaar ter beschikking voor de secretariële ondersteuning. Die ambtenaar had overleg met de landelijke organisatie en kon zo aan de benodigde adressen komen en vervolgens een uitnodiging versturen. Er zijn 250 veteranen bekend in de gemeente Het Hogeland en die worden persoonlijk uitgenodigd door de gemeente.
Ikzelf ben al vanaf 1987 actief voor een landelijke en regionale organisatie voor veteranen. In mijn geval de BNMO, de Bond voor Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers. Men wilde graag jongere veteranen in het bestuur hebben van de afdeling Groningen. Ik heb daardoor in de loop der jaren de nodige bestuurlijke ervaring opgedaan. En ik heb heel veel verhalen gehoord van (actieve) militairen die op missie zijn geweest.
Elk jaar is er een bijeenkomst van de vier (voormalige) gemeenten Bedum, Loppersum, Winsum en De Marne?
Is moet was worden want tot en met 2018 hebben wij met vier vrijwilligers en vier ambtenaren uit de verschillende gemeenten de Veteranendag georganiseerd. Vanaf 2019 gaat de gemeente Loppersum in samenwerking met Appingedam en Delfzijl de Veteranendag organiseren en zij kiezen er voor om dit in november te doen. De gemeente Loppersum gaat immers per 1 januari 2021 als nieuwe gemeente Eemsdelta met deze gemeenten verder.
De voormalige gemeente Eemsmond heeft zich dit jaar bij ons aangesloten, mede ingegeven door de herindeling natuurlijk. Wij organiseren elk jaar een week voor de landelijke veteranendag in Den Haag onze eigen veteranendag waardoor geïnteresseerden naar beide herdenkingen kunnen gaan. Op onze bijeenkomsten komen ongeveer zestig personen af. Ik denk dit jaar wat meer omdat de voormalige gemeente Eemsmond altijd al een goede opkomst kende. De landelijke veteranendag trekt jaarlijks bijna honderdduizend bezoekers!
Zowel jonge als oudere veteranen zijn hiervoor van harte uitgenodigd?
Alle veteranen welke staan ingeschreven bij het Veteraneninstituut in Doorn worden uitgenodigd. Door publicaties in de regionale kranten en websites proberen wij ook oorlogs- en dienstslachtoffers en weduwen en weduwnaars van veteranen uit te nodigen. Hetzelfde geldt voor veteranen welke nog in actieve dienst zijn en geen uitnodiging hebben gehad. Je moet hierbij zeker ook denken aan veteranen die zijn uitgezonden naar missies in het buitenland zoals Libanon, Nieuw-Guinea, Irak, Afghanistan, Bosnië, enz. enz..
Wat regel jij nog meer binnen dit comité?
Nu wij vanaf 1 januari 2019 werken vanuit de gemeente Het Hogeland hebben wij nog steeds dezelfde verhouding en daardoor wederom vier ambtenaren bereid gevonden om ons te helpen met de voorbereidingen. Mijn taak is die dag op te treden als ceremoniemeester en de middag aan elkaar te praten. Als gastheer hebben wij de heer Bolding, waarnemend burgemeester van de gemeente Het Hogeland, bereid gevonden om ‘s middags aanwezig te zijn en de veteranen te ontvangen.
Ik zal je nog even door het programma van zaterdag 22 juni loodsen. De gasten worden rond 14.15 uur in het Trefcentrum in Bedum verwacht waarna het officiële gedeelte om half drie begint. Na de toespraak van de burgemeester volgt er een minuut stilte waarna het Wilhelmus wordt gezongen. We sluiten de bijeenkomst ook weer zingend af met het Grunnens Volkslaid.
Tussendoor wacht ons met Melle Wachtmeester, voormalig raadslid en wethouder van de voormalige gemeente Bellingwedde, een zeer interessante spreker. Zijn vader, Aaldert Wachtmeester, heeft namelijk van 1945 tot 1948 in Nederlands-Indië gediend. Melle heeft de brieven die zijn vader in die periode naar huis stuurde gebundeld in een boek dat als titel ‘Tabeh Sobat’ meegekregen heeft. Hij zal hier deze middag over vertellen. Zijn broer Gerrie heeft van foto’s uit die tijd schilderijen gemaakt, hier wordt tijdens de bijeenkomst ook aandacht aan besteed. Het belooft weer een indrukwekkende middag te worden.
Verder heb je het heel druk met je eigen financieel adviesbureau?
Zeker! Met als corebusiness natuurlijk de jaarrekeningen en inkomstenbelastingaangiften voor zowel bedrijven als particulieren. Daarnaast heb ik in de loop der jaren de nodige certificaten gehaald waardoor ik mij steeds meer op het coach- en advieswerk heb kunnen richten. Denk hierbij aan de financiële planning en bedrijfs- en kredietcoachwerk. Ook het samenwerkingsverband met Economic Board Groningen vind ik leuk om te benoemen.
Mocht je hierover meer willen weten, neem dan gerust even een kijkje op www.snijderadvies.nl. Daarop staan ook mooie foto’s uit ons prachtig gebied, de teksten zijn onlangs aangepast. Daarnaast werk ik als zelfstandige nog twee dagen in de week voor een accountantskantoor in Roden.
Wat zijn de hoogte- en dieptepunten uit je veteranencarrière tot dusver?
Een van de grootste hoogtepunten is de onthulling van een gedenksteen die op het baarhuisje op de begraafplaats in Stedum is aangebracht. Hierin staan de namen vermeld van vijf personen uit Stedum die in of na de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen. Om dit te realiseren is destijds een werkgroep in het leven geroepen waarin ik ook zitting heb mogen nemen. Samen met vertegenwoordigers van de Vereniging van Dorpsbelangen, Stichting Historie Stedum, de Begrafenisvereniging en de Oranjevereniging. De onthulling vond onder grote publieke belangstelling plaats.
Dieptepunten vanuit mijn organiserende veteranentijd heb ik gelukkig niet gekend.
Heb je nog bijzondere (veteranen)anekdotes?
De veteranendagen leveren vaak bijzondere en emotionele momenten op. Zo kwamen tijdens de bijeenkomst in Loppersum in 2013 twee Indiëgangers elkaar weer tegen, zij hadden elkaar zestig jaar niet meer gezien!
Ook oud-verzetsstrijder Sietje Gravendaal-Tammens uit Winsum heeft veel indruk op mij gemaakt. Tot haar dood in 2014, ze mocht honderd jaar worden, bezocht ze trouw de bijeenkomsten. Ze corrigeerde mij waar nodig en als ik haar eens mijn hulp aanbood was het steevast: ‘Dat regel ik allemaal zelf nog!’, haha. Mooie herinneringen inderdaad aan een pittige tante….
Bedum is voor jou ‘the place to be’?
Nee, dat blijft natuurlijk altijd Middelstum waar ik al met al 36 jaar gewoond heb en het nodige vrijwilligerswerk voor bijvoorbeeld de volleybal- en tafeltennisverenging heb mogen doen. Maar ik woon op een mooie plek in de Uilennest te Bedum, inmiddels ook al weer achttien jaar. Vlakbij mijn moeder, ik wip regelmatig even bij haar binnen om te zien hoe het met haar gaat.
Nog tijd voor hobby’s?
Ik ben lid van de Loopgroep Bedum en mag dus graag hardlopen. Ook tafeltennis en wandel ik graag. Ik verheug me al weer op de Tocht om de Noord die ik samen met een broer en zus ga lopen.
Waar mogen ze je ’s nachts voor wakker maken?
Nergens voor! Ik slaap per nacht maar een uurtje of vier, vijf en heb in die tijd mijn rust wel nodig.
Waar staat de Veteranendag over 10 jaar?
Ik hoop en ga er vanuit dat deze dag zowel binnen onze nieuwe gemeente als landelijk nog steeds de nodige aandacht krijgt. Of ik dan nog vrijwilliger ben? Dat durf ik niet te zeggen. Maar zoals je hebt vernomen draag ik het initiatief een heel warm hart toe met blijvende aandacht voor (jonge) veteranen.
Ik hoop dat de vrijwilligers zich blijven melden. Maar als ik zie hoe bevlogen bijvoorbeeld een Marcel van Dijken in Middelstum bezig is dan denk ik dat het wel goed zit.
Wil je verder nog iets kwijt?
De veteranendag is een lotgenoten- en herdenkingsdag. Vele brandhaarden op deze wereld zijn bezocht en waar nodig is hulp verleend. Met gevaar voor eigen leven inderdaad, dat moeten we blijven herdenken. Veel mensen hebben geen flauw idee wat sommige militairen allemaal wel niet meegemaakt hebben tijdens een missie. Daar moeten we aandacht aan blijven schenken!