Man, de tweede dag van deze 2024-edite is een prachtig zonnige dag. In Westernieland en Pieterburen (ver)mengt zich een zomer- en vakantiegevoel in één. En wel zo dat ik mij afvraag waarom ik voor deze reeks niet eerder die kant ben uitgegaan. Dat had waarschijnlijk alles te maken met het feit dat ik ooit al eens een verhaal over beide dorpen schreef toen ik op een winterse zondagmiddag met hond Zora aan mijn zijde die kant opging. En ik wil niet altijd in herhaling vallen. Maar destijds was het natuurlijk een stuk rustiger. Nu wemelt het van de buitenlanders en toeristen uit eigen land. De hoogste tijd voor het unieke vakantiegevoel in eigen contreien derhalve….
Westernieland
‘Coffee of tea?’, zo klonk het vanuit De Oude Smidse.
‘Good morning, coffee or tea?’. Dat is nog eens een welkome uitnodiging wanneer ik voor hotel De Oude Smidse uitstap. Helaas is deze vraag niet aan mij gericht maar aan de gasten die net aanschuiven voor het ontbijt. Maar op deze manier is de toon om 08.00 uur in de ochtend wel mooi gezet. Het belooft een prachtige wandel- en vakantiedag te worden.
Eerst maar even wat informatie en historie over de omgeving opsnuiven door het Ommetjesbord, met negen kilometer wandelplezier maar liefs rondom Westernielandt, tot mij te nemen. De eeuwenlange strijd tegen het water valt op alsmede het feit dat Westernieland net als het nabijgelegen Den Andel veel kunstenaars en hippies aan zich verbonden heeft. Het dorpje in de gemeente Het Hogeland telt krap aan tweehonderd inwoners en ik ben benieuwd hoeveel een artistieke achtergrond hebben.
Ik ga eerst maar eens op struun naar nog meer highlights in de omgeving. Het is weldadig rustig in het dorp en ik hoor allerlei vogels en gakkende ganzen. Waar die laatste zich bevinden is mij een echter een raadsel. In een van de weinige zijstraatjes zie ik wel een stel schapen op het droge. Die hebben de waterinvloeden van de laatste eeuwen in het elk geval goed doorstaan.
Wat weet ik eigenlijk van Westernieland? Ik herinner mij nog een item op Noord waarin er hevige protesten waren tegen te hoge autosnelheden in het dorp. Een oud-ploeggenoot van mij woonde hier een tijdje maar heeft inmiddels zijn heil elders gevonden. En ooit lagen hier de velden van de helaas ter ziele gegane voetbalclub PWC, zo lees ik op Wikipedia. En ik maar denken dat die in Pieterburen lagen. En dat terwijl wij in ons kampioensseizoen 2008/2009 nog tegen hun speelden.
Volop ruimte ter ontspanning op de voormalige velden van PWC?
Daar waar vroeger de velden lagen, daar moet zich nu wel de grote speelweide bevinden. Keurig onderhouden en met tal van attributen om op of mee te spelen. Op een ludiek bordje even buiten het dorp is op een richtingwijzer te zien dat het strand niet ver weg is. Slechts enige kilometers scheiden Westernieland en Pieterburen immers van de Waddenzee.
Dankzij een puzzelrit van enige jaren geleden weet ik dat zich een stukje verderop de barakken bevinden, die worden nu nog als groepsaccommodaties gebruikt, die vroeger net na de oorlog als onderkomen dienden voor onder andere honderden NSB-ers die hier tewerkgesteld werden om polder Linthorst Homan te realiseren. Kamp De Slikken gaat het volgens mij om. Gevestigd vlakbij het monument met de passende tekst ‘Dei nait wil diek’n mout wiek’n’. Dat is mij echter vanaf hier net even te ver lopen.
Het geboortehuis van (F/P)reek de Jonge, thans omgedoopt tot De Weem….
En dus wandel ik de Schaapweg maar even op. Niet veel later kom ik bij de mooie gele weem. Daar waar vroeger domineeszoon en cabaretier (F/P)reek de Jonge geboren is. Op zaterdag wordt hier desembrood verkocht en vanwege de beperkte capaciteit van deze eenvrouwszaak is het aan te bevelen om vroegtijdig te reserveren of vroeg langs te komen op zaterdagmorgen, zo lees ik op de website. Naast de gele weem ook de mooie gele kerk, wat leidt tot een bijzondere gele wand aan de periferie van het dorp. In Dortmund hebben ze bij Borussia de iconische Gelbe Wand maar hier kunnen ze er dus ook wat van.
Die constatering lijkt mij een mooi moment om na dik een uur wandelen de auto maar weer op te zoeken. En dat lukt hier in Westernieland vrij makkelijk. Maar niet voordat ik een groot woonpand met opvallend blauwe tinten op de foto heb gezet waar in de gevel te lezen valt dat het dorp vroeger tot de gemeente Eenrum behoorde. Een mooi feitje om nog even mee te pikken.
Pieterburen
Het zeehondencentrum staat nu nog in Pieterburen….
En waar denkt u aan als u Pieterburen hoort? Het zeehondencentrum, Waddengenot, het Pieterpad, Domies Toun, Pieterburen Overlast, Lenie ’t Hart of Swanny Beukema? Das ja allemoal goud! Ik parkeer de auto bij het zeehondencentrum en weet mij volop omringt door auto’s met buitenlandse kentekens. Hoe lang zouden de zeehonden nog in Pieterburen worden opgevangen? In Lauwersoog wordt immers naarstig gebouwd aan het Werelderfgoedcentrum, kortweg ook wel WEC genoemd. Deze wordt in het voorjaar van 2025 feestelijk geopend, zo lees ik ergens, en dan zal deze zeehondenziekenhuis op den duur wel mee verhuizen.
Enige jaren geleden ben ik er nog een keer geweest tijden de Open Coffee Club ’t Hogeland. En de eerste koffiebijeenkomst van deze club die ik ooit bezocht was ook in Pieterburen. Wat dat betreft is het cirkeltje weer mooi rond. Ik loop de hoge brug naast het centrum op en maak een mooie periferiefoto om daarna de bossen in te duiken. Niet veel later ontwaar ik boerderij Tammensheerd uit 1832 vlakbij het onthaastingsschip ’t Appeltje. Daar werd vroeger volgens mij heerlijke appeltaart geserveerd maar het ziet er thans helaas vervallen uit. Meer kroos en bladeren dan een gastvrij onthaal helaas.
Dan maar snel door naar molen De Vier Winden. Mooi om te lezen dat wij als provincie met onze honderden molens in de negentiende eeuw tot de graanschuur van Europa behoorden. Tegenwoordig worden de resterende tachtig molens gekoesterd alsof ze goud malen. Gronings erfgoed derhalve en daar moet goed voor gezorgd worden.
Ik wandel verder en ontwaar op een parkeerterrein een soort van circuswagen met daarop vermeld ‘Circus Renz Berlin’. Hoe zou die hier terechtgekomen zijn? Een stukje verderop geniet ik van prachtige lilablauwe velden en zie ik verderop de dijk liggen. Opnieuw komt de gedachte bovendrijven om daar nog even naar toe te lopen maar de warmte en de zelf opgelegde tijdsdruk houden mij tegen.
Genoeg Waddengenot in Pieterburen…..
In het dorp is het inmiddels een aangename drukte geworden. Volop Waddengenot dus dankzij het gelijknamige hotel, café én restaurant. Van de mogelijkheid om te midgetgolfen wordt nog niet gebruik gemaakt en ik zie ook geen wandelaars een start maken met het Pieterpad of zich opmaken voor een wadlooptocht naar bijvoorbeeld Schiermonnikoog of Ameland. Maar dat wandelplezier start toch allemaal vanuit dit dorpje. Mooi toch?!
Zelf zoek ik verkoeling in en om de kerk en bewonder en passant Domie’s Toun inclusief Domie’s Toenhoes. De rouwborden in de kerk inclusief de doodskoppen aan de bovenkant boezemen ontzag in. Ook hier in het gastenboek reacties uit verre windstreken als Brabant en België van toeristen die ook hebben genoten van het fraaie inpandige gebeuren.
Ik loop snel nog even over de gezellige en levendige camping Boet’n Toen, inclusief een hard huilende baby die van geen ophouden weet, en zoek met lichte tegenzin de Audi weer op. Onderwijl sluimeren ideeën naar boven voor een bliksembezoek aan Schiermonnikoog voor deze reeks om het ulitieme Waddengevoel later deze maand nogmaals met u te delen.
Dat was alweer dag 2 van deze unieke serie, gelukkig hebben we de foto’s nog. Voor een gevarieerd fotoverslag van deze zonovergoten ochtend verwijs ik u graag door naar de pagina https://bert-koster.nl/2024/08/06/een-zomer-instagrammetje-uit-westernieland-en-pieterburen/.
Eerder dit verhaal schreef ik over de bijzondere (kunstenaars)inwoners uit de dorpen Den Andel en Westernieland. Maar hierbij ook nog twee linkjes met levensverhalen van heel bijzondere inwoners van Pieterburen: https://bert-koster.nl/2021/02/09/kees-weidinger-van-een-kartonnen-doos-in-delft-via-zeg-ns-aaa-thuisgekomen-in-pieterburen/ en https://bert-koster.nl/2024/03/11/het-bijzondere-levensverhaal-van-veelzijdig-kunstenaar-astrid-ingrid-wevers-alias-de-koningin-van-pieterburen-en-alias-gre-parelmoer/. Dus mocht u nog een momentje over hebben dezer dagen of zich vervelen….
Tot zover eerst deze twee Hogelandparels. Overmorgen wacht de stad Groningen op mij. Een zoektocht naar mijn oude scholen en een kennismaking met de hernieuwde Grote Markt. Een mooi moment ducht mie om de stalen ros weer eens van stal te houden! Tot lezens maar weer….