Deze maandagmorgen ben ik al om 05.00 uur klaarwakker, wellicht dankzij het gevoel dat er de komende weken weer heel wat speciaals staat te gebeuren. En dat is natuurlijk ook zo want ik start vandaag met de vijfde reeks van de zoektocht naar het zomergevoel in Noord-Groningen. Te beginnen met de rit naar die dorpjes waar ik vorig jaar deel vier zou eindigen.
Ware het niet dat destijds mijn vader zijn rode Rover het in de laatste week begaf waardoor ook een bezoek aan Wirdum en Garrelsweer in rook opging. Dit jaar neem ik wat dat betreft in dubbel opzicht geen enkel risico. Allereerst begin ik met deze dorpjes en daarbij neem ik nu de Audi mee. Die was ik in Tsjechië een paar keer kwijt maar is nu mans genoeg om mij een kleine dertig kilometer te verplaatsen met tussendoor de nodige wandelkilometers tot gevolg….
Wirdum
Ook de kerk was al op tijd geopend.
De ochtenstond heeft dus vandaag goud in de mond en via Huizinge, Westeremden en Loppersum tuf ik in alle vroegte naar het pittoreske Wirdum. Een dorpje met nog geen 400 inwoners centraal gelegen in de gemeente Eemsdelta. Even voor achten parkeer ik de auto vlakbij het centrum van het dorp en wandel direct maar even de Pruimlaan in. Daar ontwaar ik een bijzondere onderneming. Want nog steeds bestiert Cor de Winter hier Paardenmelkerij ‘De Lage Wierde’. En tot mijn vreugde ontwaar ik in de weiden voor het huis de nodige paarden en jonge veulentjes.
De eerste van vele anekdotes in deze contreien komt bovendrijven. Want in mijn beginperiode als ondernemer attendeerde Piet de Winter mij op het bedrijf van zijn broer. ‘Misschien wil hij ook wel adverteren op jouw website’, zo meldde hij destijds na een uitgebreid BmB-interview.
Niet veel later toog ik met de vrouw naar een open dag en kwam ik van alles over de onderneming te weten. Van het adverteren is het echter nooit gekomen maar de boete voor het te hard rijden op de Rijksweg naar Groningen ter hoogte van Ten Post na die tijd ben ik nooit meer vergeten. Jaren later heb ik overigens Cor alsnog aan een pensionadointerview mogen onderwerpen: https://bert-koster.nl/2020/04/23/cor-de-winter-paardenmelker-te-wirdum/.
De kosteres, vermoed ik, is inmiddels onderweg om de kerk te openen maar ik wandel eerst in ‘lusjes’ van de kern naar de ijsbaan en daarna naar de fraai onderhouden begraafplaats. Heerlijke wandelingetjes in de vroege uurtjes en de weinige mensen die ik tegenkom begroeten mij allerhartelijkst. Vanaf de begraafplaats zet ik de fraaie kerk nog even op de foto en niet veel later loop ik de kerk binnen om even helemaal tot rust en tot mijzelf te komen. In het gastenboek lees ik mooie reacties uit heel Nederland van mensen die dat rustgevend gevoel blijkbaar met mij delen.
Restaurant ’t Reghthuy, wie heeft er niet gegeten?
Tegenover de kerk staat een beroemd pand helaas leeg. Ik bewaar mooie herinneringen aan Restaurant ’t Regthuys in Wirdum. Veertien jaar geleden hadden Miranda en ik daar onze eerste date. Zij herinnerde nog de rit ernaartoe omdat ik haar de mooie omgeving wilde laten zien en ik herinner mij nu nog dat zij zo’n lol had om een van de obers die destijds onze bestelling op kwam nemen.
In dit restaurant werd tevens het laatste huwelijksfeest van mijn ouders gehouden. Dik drie weken voor moeders overlijden in 2016 kwamen we hier nog één keer bij elkaar. Mooie en warme herinneringen komen boven dus als ik voor het pand sta. Jammer dat er geen nieuwe horecabestemming in is gekomen. De nostalgische gevoelens zijn nog niet ten einde want wanneer ik vanaf de wierde naar beneden loop ontwaar ik namelijk de woonboerderij waar Bonne en Nathalie vroeger woonden.
Vlak voor hun vertrek naar Bonaire mocht ik ze hier nog even interviewen en ik herinner mij ook nog een groot feest in 2008 die wij aandeden na een trainingskamp in Aurich. De politie kwam in de nachtelijke uurtjes poolshoogte nemen omdat er geklaagd was over geluidsoverlast, zo staat mij zo bij. Daar is op deze maandagochtend in elk geval geen sprake van.
Een dorpsommetje van 7,5 kilometer maken?
Alvorens de auto weer op te zoeken, neem ik nog even een foto van het pand waar vroeger kappertje Dijk zat. Geen flauw idee hoe pa aan dit adres kwam maar we tuften er regelmatig met ons drieën heen. Broer Henk hield het echter al snel voor gezien want deze kapper was niet alleen heel goedkoop maar behoorde qua moderne kniptechnieken in elk geval niet tot de haantje der voorste. Maar het was wel een aardige kerel, dat zeker.
Rond kwart over negen vind ik het eerst wel welletjes in Wirdum. Met de auto wil ik nog even bij Stokebrood langsrijden maar ik zie gelukkig tijdig dat het bruggetje om daar te komen te smal is om met de auto doorheen te gaan. Om daar te komen moet je eerst nog die drukke rijksweg naar Appingedam over en dat is geen sinecure. Dat leed is gelukkig redelijk snel geleden en in plaats van een rijwielhandel zet ik een kanoverhuurplek op de foto om het ultieme vakantiegevoel binnen te laten stromen.
Garrelsweer
De Audi werd bij de gereformeerde kerk geparkeerd.
Niet veel later gaat Wirdum over in het niet te onderschatten Garrelsweer. Een dorpje iets groter dan Wirdum maar met 450 inwoners zeker geen metropool. Toch liggen ook hier de nodige herinneringen, zo bedenk ik mij wanneer ik de Audi bij de gereformeerde kerk parkeer. In de straat tegenover de kerk woonden vroeger namelijk mijn opa en oma en mijn ouders namen mij in mijn jonge jaren regelmatig mee die kant op. Zo gezellig vond ik het daar destijds niet in de Ockingeheemlaan. Nu nog steeds niet trouwens maar dat heeft ook met de leegstand te maken. Vermoedelijk wachten diverse huiseigenaren op het afbreken van hun woningen want niet voor niets zijn net buiten het dorp richting Wirdum de nodige tijdelijke woningen uit de grond gestampt.
Net als in Wirdum is ook in deze buurt een fraaie speeltuin inclusief voetbalveldje aangelegd waar de plaatselijke jeugd zich uit kan leven. Daar is zo rond tienen echter geen sprake van. Garrelsweer is toch een bijzonder plaatsje, zo lees ik op enige informatieborden in het dorp. Als ik één van die teksten letterlijk neem, is in Garrelsweer zelfs de tachtigjarige oorlog, u weet wel die van 1568 tot 1648 duurde, begonnen middels enige schermutselingen. Maar dat komt mij toch wat raar voor.
De informatie dat Garrelsweer vroeger een belangrijke handelsplaats was, neem ik met minder korreltjes zout. Want gelegen aan het Damsterdiep was het een belangrijke doorvaarroute van Groningen naar Appingedam en Delfzijl. Een van de handelsroutes liep overigens langs Garrelsweer om via Duitsland uiteindelijk in de Baltische Staten te eindigen.
Toen in de negentiende eeuw het Eemskanaals werd gegraven, werd het allemaal wat rustiger in Garrelsweer en omstreken. Maar er zijn nog verschillende palen te zien waarlangs vroeger de trekschuiten werden getrokken. En in Garrelsweer stond ook één van de tachtig steenfabrieken die onze provincie begin 1900 telde.
De plaatselijke Stadsweg kent nog veel meer geheimen die zich vandaag aan mij openbaren. Landgoed Schoolland bijvoorbeeld, daar waar vroeger de peuterspeelzaal zat. In dit landgoed zijn zeer fraaie appartementen te boeken. Aan deze weg bevinden zich ook diverse fraaie panden cq borgen en je kunt er afslaan naar een heus poldermolenpad. Ik sla echter wat later rechtsaf om een bezoek te brengen aan de vrijgemaakte kerk en het naastgelegen kerkhof.
Een mooi volksverhaal vlakbij een prachtig bruggetje.
Opnieuw komen herinneringen aan pa boven die mij enige jaren geleden het graf van mijn opa en oma, zijn schoonouders, liet zien. En volgens mij gaf hij destijds ook aan dat mijn overgrootouders vlak bij mijn grootouders begraven liggen. Dat kan goed kloppen want de namen Schelte en Jantje herken ik van een oom en een tante. Verdraaid nog aan toe, ik had van te voren niet kunnen bevroeden dat deze ochtend zoveel herinneringen aan mijn ouders op zou gaan leveren. Vorig jaar zou ik dit verhaal dan ook aan mijn pa hebben laten lezen maar weemoedig bedenk ik mij dat dit helaas niet meer mogelijk is. Dergelijke gedachten komen niet heel vaak boven maar vandaag dus wel.
Net voor de kerk kun je overigens via een fraai bruggetje naar de Trekweg lopen en ik lees bij het beeld voor de brug het leuke volksverhaal over de dominee die na een nachtelijk bezoek aan het dorpscafé tijdens de dienst in slaap dommelde tijdens het orgelspel. Aan de Trekweg kom ik wel meer informatieborden tegen, geplaatst door Stichting Historie Garrelsweer, over een ver verleden die ik met plezier lees. Zo ook aan de Rijksweg over het monument dat hier geplaatst is ter herinnering aan de molen die er vroeger stond.
Het was vroeger bijzonder druk in handelsplaats Garrelsweer.
Garrelsweer kent ook een dorpshuis met daarvoor een bankje geplaatst met schilderingen van opvallende plekjes in het dorp. En als ik het goed heb, is Café De Brug nog steeds op gezette tijden geopend. Ik loop nog even langs het Damsterdiep om een fraaie borg te bewonderen en de laatste resten van een steenfabriek in mij op te nemen. Daarna is het inmiddels de hoogste tijd om naar huis te gaan maar ik moet nog één afspraak nakomen.
Daarvoor rij ik naar Winneweer want daar waar vroeger de vlooienmarkt plaatsvond, zit nu Kunststofhandel en Klussenbedrijf Venhuizen. Mede-eigenaar Jacqueline wilde mij vorig jaar al rondleiden omdat ik geschreven had dat hier nog steeds een vlooienmarkt zou zitten. Dat had ik overigens van Wikipedia afgehaald maar niets bleek minder waar. Hopelijk heb ik het nu enigszins goed weten te maken bij haar, hoewel de zaak in de bouwvakvakantie volgens de website wel gesloten is.
Voor een uitvoerig fotoverslag van deze enerverende ochtend inclusief een trip down memory lane wat betreft mijn ouders en voorouders verwijs ik u graag door naar de pagina https://bert-koster.nl/2024/08/05/een-zomer-instagrammetje-uit-wirdum-en-garrelsweer/. Tot zover dus Wirdum en Garrelsweer. Morgen wachten in de gemeente Het Hogeland Westernieland en Pieterburen op mij. Ik verheug mij er op!