Vorige maand ben ik geïnstalleerd als lid van het algemeen bestuur van het Waterschap Noorderzijlvest. Het waterschap, een bestuursorgaan in de luwte. We hebben er allemaal mee te maken, betalen er veelal ook voor, maar wat het waterschap allemaal doet hebben we niet heel veel zicht op. Hier kunnen waterschappen zelf ook nog een hoop in verbeteren. Meer zichtbaar maken wat ze doen en waarom.
Vroeger werden waterschappen vooral bestuurd door mensen die zelf ook het meeste belang hadden zoals boeren en ondernemers. Veelal mensen die op basis van hun deskundigheid werden verkozen. Een aantal jaren geleden is er voor gekozen het bestuur politieker te maken. Nu kiezen we ook elke vier jaar het waterschapsbestuur. Heel populair zijn die verkiezingen niet. In 2015 nam ongeveer 40% de moeite hun stem uit te brengen. Dit voorjaar ging het iets beter met net iets meer dan 50%.
Maar dat is nog maar de helft. Ik denk niet dat het er veel beter op is geworden door de waterschapsbesturen meer politiek te maken. De taken van het waterschap lenen zich niet voor scherpe politieke profilering. Veilige dijken zijn niet onderhandelbaar. Droge voeten, schoon en voldoende water evenmin. Tuurlijk zijn er keuzes te maken. Laten we die vooral maken vanuit deskundigheid en doelgericht.
Het belang van water en dus het waterschap wordt steeds groter. We zien het aan de droge zomers van de laatste jaren. Het is niet meer alleen het zo snel mogelijk teveel aan water afvoeren naar de zee. Daar zijn de waterschappen op ingericht. Afvoer van water. Nu komt er de uitdaging van water vasthouden bij.
Buffers aanleggen in nattere perioden voor gebruik in drogere perioden. Voldoende en kwalitatief goed zoet water om verzilting tegen te gaan en de drinkwatervoorziening niet in gevaar te brengen. Uitdagingen van deze tijd en de nabije toekomst. Daarnaast de dijken toekomstbestendig op sterkte en hoogte houden. Megaklussen.
Wat ik mooi vind om te zien is dat het waterschap ook breder is gaan kijken dan alleen de eigen taken. De maatschappelijke rol wordt steeds meer gezien en gepakt. Zoals bijvoorbeeld in Zoutkamp. Daar doet het waterschap een hele forse investering in een nieuw gemaal en herstel in oude glorie van de monumentale Hunsingosluis.
Maar tegelijk wordt ook gekeken en geluisterd naar wensen vanuit het dorp. In combinatie worden er dan extra investeringen gedaan om het dorp nog aantrekkelijker te maken voor eigen inwoners en toeristen. Zo ook bij de versterking van de Lauwersmeerdijk. Bij deze operatie worden ook zaken gekoppeld ter verbetering van natuurwaarden, energie of recreatie.
Een goede zaak dat er zo breder wordt gekeken op het moment dat het waterschap ergens aan het werk gaat. Dit vergroot de zichtbaarheid van het waterschap. Met de kanttekening dat het waterschap geen sinterklaas is. Extra investeringen prima, maar niet gefinancierd door het waterschap.
Dat brengt me op de laatste uitdaging die ik zie voor het waterschap in de nabije toekomst. Hoe blijven we financieel gezond zonder elk jaar de lasten flink te verhogen? Dat is nog wel dingetje. De schuldenlast van Waterschap Noorderzijlvest is zeer fors en de tarieven behoren landelijk tot de hoogste. Dat vraagt scherpe keuzes en nuchter boerenverstand.
De opgaven van het Waterschap worden complexer. Het zal continu zoeken zijn van balans. Tussen niet teveel, maar ook niet te weinig water. Tussen verschillende belangen van bijvoorbeeld landbouw en natuur. Tussen noodzakelijke en gewenste investeringen. En bij dit alles de financiën in balans.
Balans vraagt om evenwicht. Ik hoop mijn steentje evenwichtig bij te kunnen dragen in het algemeen bestuur.