Kunt u zich heel kort even voorstellen?
Mijn opa heette Dirk Sloot. Mijn vader kreeg de naam Johannes Dirk mee omdat mijn oma haar vader Johannes heette. Je begrijpt nu waarschijnlijk beter waarom je hier met Dirk Johannes Sloot in de kajuit van de ZK 17 zit. Ik ben op 6 augustus 1959 in Zoutkamp geboren. Als oudste van drie zoons, mijn beide jongere broers wonen ook in Zoutkamp. Mijn vader was eigenaar van de ZK 10 met de naam Dia wat voor Dirk en Aaltje staat.
Ik ben geboren in een klein straatje achter de Kerkstraat, deze is er niet meer. Op mijn 19e ben ik aan de Visserstraat gaan wonen en in 1983 volgde een verhuizing naar De Schans. In 1996 konden al onze spullen bij wijze van spreken zo over de schutting getild worden want we verkasten naar de Churchillweg waar we nu nog steeds wonen. Ooit hebben we overwogen om naar Denemarken of Noorwegen te verhuizen maar ik zie ons nu niet meer uit Zoutkamp vertrekken want hier voelen we ons thuis.
Wat is uw burgerlijke staat?
Ik ben op zes augustus 1979 getrouwd met de oorspronkelijk uit Kloosterburen afkomstige Siena Buikema. We zouden eigenlijk een week eerder trouwen maar toen diende onze zoon zich aan. Ik was vroeger kameraad met de helaas veel te vroeg overleden Peter Rozema en diens vriendin Dietje was weer een vriendin van Siena. Daarbij zaten Siena en ik beiden in Wehe op school, zij op de huishoudschool en ik op de LTS, dus we kwamen elkaar daar wel eens tegen in het dorp.
In 1979 diende Johannes Dirk zich dus aan, roepnaam Johnny. Drie jaar later volgde Marita. Beide kinderen wonen in Zoutkamp. We zijn de trotse opa en oma van tien kleinkinderen, in leeftijd variërend van twee tot zeventien jaar. Mijn vrouw past regelmatig met veel plezier op.
Wat is uw voormalig beroep?
Ik ging vanaf mijn zevende regelmatig met mijn vader mee de zee op. Dat was in de tijd dat Zoutkamp nog aan de Lauwerszee lag. ’s Nachts ging ik bij mijn vader achterop de fiets naar het schip die aan de lange kade lag. Dat ik visserman zou worden, daar twijfelde ik toen al niet aan. Na de lagere school in Zoutkamp, ging ik naar de LTS in Wehe-den Hoorn. Daar koos ik voor de metaalrichting. Een technische opleiding, daar heb je altijd wat aan op een schip, was de achterliggende gedachte. Op mijn zestiende behaalde ik mijn diploma.
Mijn vader was 45 jaar toen hij een hartaanval kreeg en viskeman af was. Het schip werd verkocht maar voor mijn broer Hans en mij werd een nieuw schip gekocht. Toen ik echter de kans kreeg om met de ZK 23 van Jaap de Vries, die verder geen personeel had, op tong te gaan vissen, vroeg ik mijn vader om toestemming. Die kon zich met Hans eerst wel weer redden en ik beleefde op de Noordzee mooie werkdagen. Na de tong, volgde in de herfst het vissen op kabeljauw en dat ging prima.
Op mijn twintigste kon ik met financiële hulp van mijn vader zelf een boot kopen. Deze boot werd omgedoopt tot de ZK 17, de Johannes Dirk. Hij kostte ons 170.000 gulden en dat tegen een rente van 13%. Begin jaren tachtig beleefde de visserij in het algemeen horrorjaren. Maar het vissen ging mij best wel goed af alhoewel ik wel de pech had dat er regelmatig wat kapot ging op het schip. In drie jaar tijd had ik echter al de helft van de hypotheek afgelost. Dat had ik beter niet kunnen doen want daardoor had ik geen financiële buffer meer.
En dat in de tijd dat de prijs van gasolie steeg van 25 naar 90 cent per liter. Door brand aan boord, ging ook nog eens de motor kapot. Met als gevolg dat ik een nieuwe lening tegen 19% af moest sluiten om een nieuwe motor aan te schaffen. Om dat te financieren, ging ik zes dagen per week aan het werk. Slapen deed ik nauwelijks en aan boord at ik af en toe wat eten uit een blik. Een verre van gezonde levensstijl dus. Zo verwonderlijk was het dus niet toen ik een keer van mijn stokje viel. Ik was compleet van de wereld en had het geluk dat een andere visser mij vrij snel vond.
Zo kon het dus niet langer en dat liet Siena duidelijk merken. ‘Als doe zo deurgaist den goa ik bie die weg!’ De hoogste tijd dus om gas terug te nemen. In 1986 kreeg ik de kop er financieel weer wat door. Met Lammert Hielkema van de ZK 15 kon ik mooi spanvissen op kabeljauw en in drie maanden tijd visten we 200.000 gulden bij elkaar. Een prachtige tijd waaraan helaas eind jaren tachtig een eind kwam doordat deze rechten door de grote vissersschepen werden afgekocht.
Met als gevolg dat ik vanaf die tijd volledig op garnalen moest gaan vissen. Dat ging, ondanks mindere marges, prima. Met de opbrengsten kon ik nieuwe onderdelen financieren. In 1993 kon ik mijn garnalenvergunning goed verkopen en hierdoor mooi met mijn gezin een reis naar Griekenland maken. In 1995 kochten we ons huis en een jaar later namen we de ZK 15 over en doopten die om tot de ZK 17. De jaren erop werd er goed verdiend en we konden zowel ons huis als de boot opknappen.
In 2003 was de lucratieve taxtijd voorbij, een tijd waarbij we inspraak hadden op de prijs per kilo. De verdiensten zijn hierdoor de laatste jaren minder geworden en daarbij zit je ook constant met de steeds strengere wetgeving. Op mijn zestigste heb ik door omstandigheden zelf een stapje terug moeten doen. Johan Verstraten vaart nu op de ZK 17, samen met Allart Loonstra. Op termijn is het de bedoeling dat mijn kleinzoon Thijmen Koster de boot overneemt. Die vaart al vanaf zijn veertiende regelmatig mee en we praten veel over het vak.
Zelf heb ik aan het eind van de Reitdiepkade een loods gekocht en helemaal opgeknapt. Ik ben daar alle dagen bezig om hier een mooie opslagruimte van te maken waarvan een gedeelte verhuurd kan worden. Ondanks dat ik nu veel minder op zee zit, vind ik het vissen nog steeds het mooiste wat er is.
Hoe bevalt het gepensioneerd zijn?
Officieel duurt het nog een jaartje of vijf voordat ik met pensioen kan. Van vissen komt niet veel meer maar ik moet wel wat omhanden hebben. Wat dat betreft kan ik mijn energie nu mooi in de loods kwijt. En daar ik mijn eigen kinderen door het vele werken bijna niet op heb zien kunnen groeien, geniet ik nu des te meer van mijn tijd met de kleinkinderen. Voor hen heb ik een sloepje gemaakt, een ZK 17 in het klein, inclusief mast en sleepnetjes. Ik ben blij dat kleinzoon Thijmen op termijn de boot over zal gaan nemen.
Mijn zoon heeft het vissersleven ook een tijdje uitgeprobeerd maar het hele dagen van huis zijn, dat was het niet voor hem. Maar hij heeft nu een mooie eigen bedrijf opgebouwd en maakt bijvoorbeeld 3D-printers. Mijn dochter werkt in de zorg, bij Viskenij in Baflo. Ze doen het beide goed en daar ben ik blij mee. Met Siena zou ik graag nog een keer met een camper door Denemarken willen trekken om daar allerlei kleine vissersplaatjes te bezoeken.
Wat zijn de hoogtepunten uit uw leven?
Allereerst natuurlijk de geboorte van de kinderen en kleinkinderen. En ik kijk met veel plezier terug op mijn tijd als seizoensvisser waarbij op kabeljauw, tong en garnalen gevist werd. De taxjaren waren financieel prima jaren, toen heb ik goed geboerd.
En de dieptepunten?
De crisisjaren begin jaren tachtig en dat ik in 1988 mijn kabeljauwvergunning kwijtraakte.
Heeft u nog anekdotes en mooie verhalen?
Ik ben vroeger tijdens het vissen bij Silt bijna verzopen toen we overvallen werden door een golf in een golf die vol op mijn schip brak. Ik zag het aankomen en was maar wat blij dat we net een nieuwe motor hadden. Het schip helde al vervaarlijk scheef maar door een straal gas te geven kon ik erger voorkomen.
Toen ik begon als visser hadden we nog geen WC aan boord. ‘Schiet’n dee je gewoon over de reling.’ Bij een storm bond je dan wel eerst een touw om je middel want anders had je kans om overboord te vallen. Wat dat betreft zijn de omstandigheden een stuk beter geworden.
Wat zou u ooit nog willen doen in uw leven?
Ik heb mijn eerste schip in 1995 verkocht. Met dat schip heb ik enorm veel beleefd. Denk hierbij alleen al aan de crisisjaren. Maar het was ook het schip waar ik bewusteloos werd aangetroffen en waarmee ik bijna verdronken ben. Ik weet dat het schip naar Portugal is gegaan. Mijn kleinzoon heeft geprobeerd te achterhalen waar hij nu is maar dat valt nog niet mee. Ik zou het schip graag nog een keer willen zien om te checken hoe hij er nu na zoveel jaar uitziet.
Waar heeft u spijt van gehad in uw leven?
Daar kan ik kort over zijn want ik heb nergens spijt van.
Wat zou u uw leven voor een cijfer willen geven?
Ik ben een positief ingesteld mens die de negatieve dingen vaak snel weer vergeet. Noteer maar een zeven of een acht.
Wilt u verder nog iets kwijt?
Het vissen op zich is hartstikke mooi maar al die beperkende regels, daar wordt het natuurlijk niet makkelijker van. Maar daar wil ik eigenlijk niet mee eindigen. Wel met het feit dat we als mensen een beetje lief moeten zijn voor elkaar. Er is al zoveel ellende in de wereld. Ik ben een sociaal persoon en probeer andere mensen die in de problemen zitten te helpen. Daarin kan ieder mens het verschil maken.