Kunt u zich heel kort even voorstellen?
Job van Dijken is ook mijn volledige naam, ‘nederig bij al onze schulden’. Ik ben op 29 april 1955 geboren op Colpende 16 in Middelstum. Ons huis lag destijds naast het toenmalige voetbalveld. Ik zie caféhouder Pik nog lopen met zijn grote theepot. Een enkele keer kwam er wel eens een voetballer langs om bij ons ‘te schiet’n’. Dat gebeurde niet zo vaak want dat moest destijds nog op een emmer.
Ik was telg nummer drie van in totaal zes kinderen: Marten, Klaas, ik, Aske, Hans en Bert. Mijn vader was landarbeider die met veel liefde voor het vak op het land aan het werk was. Veelal bij boer Jan Bos die zijn boerderij net buiten Huizinge had. Door zijn landbouwliefde zijn we, toen ik dertien jaar oud was, verhuisd naar Appingedam, daar kon hij een boerderij huren. Dat zelfstandig boeren was echter geestelijk te zwaar voor hem, vandaar dat we na een half jaar terugverhuisden naar Colpende. Onze oude huis was toen reeds in het bezit van de gemeente.
In 1970 verhuisden we naar de Toornwerderweg 3 in Toornwerd. Helaas overleed mijn vader een jaar later. Mijn moeder is nog acht jaar op Toornwerd blijven wonen en verhuisde toen terug naar Middelstum. Ik heb het huis op 23-jarige leeftijd in 1978 gekocht. Al met al woon ik hier dus al dik vijftig jaar met veel plezier.
Wat is uw burgerlijke staat?
Ik ben op 7 juli 1978 getrouwd met de eveneens uit Middelstum afkomstige Betsy Kolstein. Ik had haar vier jaar eerder leren kennen in Vita Nova. Ik ging ook wel naar Stedum op stap maar zorgde er altijd voor dat het niet te laat werd. Moeder had het na het overlijden van pa al stoer genoeg. Daar heb ik zeker wat van meegekregen. Maar Betsy ‘mos ook aan kaant’ en in Vita is dus de vonk tussen ons overgesprongen.
We hebben vijf kinderen gekregen. In 1979 is Jacqueline geboren, Kees volgde een jaar later. Daarna volgden nog drie dochters. Marianne in 1983, Annemiek drie later en onze jongste dochter Linda is in 1987 geboren. Onze drie oudste dochters wonen in Middelstum, Kees heeft een huis in Kantens en Linda woont tegenwoordig op Ameland. Betsy en ik zijn de trotse opa en oma van vijf kleinkinderen, drie jongens en twee meisjes, in leeftijd variërend van zes tot twaalf jaar oud.
Wat is uw voormalig beroep?
Na de lagere school in Middelstum, ging ik naar de LTS in Uithuizen waar ik de landbouwrichting koos. Ik was één van de laatste scholieren die deze kant kon kiezen en er zaten ook maar drie leerlingen in de klas. Na mijn diploma te hebben behaald, ging ik naar de Middelbare Landbouw School. Ik combineerde school met het werken bij onze buurman, loonbedrijf Zuidhof. Op 18-jarige leeftijd had ik mijn MLS-diploma op zak en was het tijd om volledig aan het werk te gaan.
Bij Anco Zuidhof inderdaad, broer Klaas werkte er al. Die is er op 14-jarige leeftijd begonnen, toen wij terugkeerden uit Appingedam. Het was er direct volle bak, we waren zes dagen in de week aan het werk. Ik kan mij nog herinneren dat ik in ons trouwjaar maar twee zaterdagen vrij gehad heb. Dat was niet zo erg want het loonwerk lag ons beiden wel. Minimaal vijftig uur per week zeer diverse werkzaamheden verrichten, wij draaiden er ons hand niet voor om. We waren bijvoorbeeld vaak bij de steenfabriek op Boerdam aan het werk voor bijvoorbeeld kleiafgravingen en onderhoud aan het spoor.
Tijdens een bezoek aan de RAI in Amsterdam in 1978 werd langzaam het idee bij Zuidhof in de week gelegd of het niet verstandig was wanneer Klaas en ik het loonbedrijf over zouden nemen. Onze vader ging, toen we hier in 1970 zijn komen wonen, op zondagmiddag regelmatig bij buurman Anco langs. Hij had toen al in de smiezen dat wij in de toekomst het loonbedrijf wel over zouden kunnen nemen. Een jaar na ons RAI-bezoek was het zover, op 2 april 1979 werd Loonbedrijf Gebroeders van Dijken geboren.
De financiering was nog wel even een dingetje. Klaas kwam net uit dienst, ik had onlangs een huis gekocht dus eigen geld was er (bijna) niet. Hulst was destijds de Rabobankdirecteur en dankzij twee mensen die borg wilden staan voor ons, lukte het om de financiering rond te krijgen. Daardoor konden we ook al het materiaal van Zuidhof overnemen. Hij was destijds 57 jaar en is later nog als melkcontroleur gaan werken.
We hadden direct volop werk. Met het afgraven en egaliseren van kleiland bijvoorbeeld, met slootonderhoud en het verleggen van het spoor bij de steenfabriek. In juli 1979 kwam onze oudste broer Marten de gelederen al versterken. Ook broer Hans heeft nog een tijdje bij ons gewerkt, maar die had ‘veul meer hasses’ dan ons. Maar hij heeft nog wel de tekeningen gemaakt waardoor wij onze eigen gronddumpers in elkaar konden lassen. Het apparatuur leenden we van de Firma ten Berge.
We groeiden langzaam maar zeker door en hadden over werk nooit te klagen. Adverteren deden we niet, alleen in de plaatselijke bokkenbladen ter ondersteuning. Kwaliteit leveren en je afspraken nakomen, dat deden wij altijd. En dan komen de opdrachten vanzelf. In onze hoogtijdagen hadden we zeven mensen aan het werk, inclusief wij zelf. Pier Smit en Bertus Wiltjer hebben tientallen jaren bij ons gewerkt bijvoorbeeld en ook Ruurd de Boer sprong regelmatig bij. Mendrik Pastoor en Robert Huizinga werkten hier tot het einde en hebben gelukkig bij Loonbedrijf Wieringa en de Firma ten Berge nieuw werk gevonden.
In onze beginperiode was het nog wel even spannend toen de steenfabriek failliet ging en wij de nodige rekeningen hadden openstaan. Ik zocht dus contact met de curator die opmerkte dat als hij die week niet terug zou bellen, alles in orde zou komen. ‘Dat knip ik nu de lijn door’, was mijn antwoord maar dat was niet nodig want hij heeft niet teruggebeld.
Het jaar 2013 was een inktzwart jaar voor ons bedrijf. Klaas en ik hadden net besloten dat we het wat rustiger aan zouden gaan doen door selectiever klussen aan te nemen toen hij ernstig ziek werd. Drie maanden later is hij overleden. Dat was een hele klap voor ons allemaal en zeker voor mij. Hij was mijn klankbord, we konden het prima met elkaar vinden en vertrouwden elkaar blindelings. ‘Ik heb meer tijd met Klaas doorgebracht dan met mijn vrouw’. We waren elkaars steun en toeverlaat. Mede door de inzet en steun van de medewerkers, kwam het plezier in het werk voor mij langzamerhand terug. Echter, het werd nooit meer als voorheen.
Hoe bevalt het gepensioneerd zijn?
Twee jaar geleden begon ik met het nadenken over de bedrijfsbeëindiging, de mogelijkheden en onmogelijkheden. Jaap Hoekzema heeft mij hierbij geholpen. Dat deed hij ook in het begin toen Klaas en ik ‘nog geen ‘kees’ hadden gegeten’ van de administratie. Maar er waren meer adviseurs bij de beëindiging betrokken wat er toe leidde dat op 1 februari 2022 de stekker uit Loonbedrijf Gebroeders van Dijken werd getrokken. Loonbedrijf Wieringa heeft een gedeelte van het materiaal overgenomen maar er waren meer partijen. Het personeel wat nog bij ons werkte vond elders onderdak en na een mooi afscheidsfeest in Eelde, waarbij veel familie en personeel plus aanhang aanwezig was, rest mij nu mijn pensionadotijd.
‘Nou alle doagen stofzoegen dus’. Maar zonder gekheid, ik kijk terug op een hele mooie werkperiode. Ploegen en het kilveren, oftewel het egaliseren van het land, vond ik het mooiste werk om te doen. Ik had er gevoel voor en plezier in en dan bouw je vanzelf de benodigde ervaring op. Tegenwoordig gebruiken ze vaak een laser om alles uit te meten, ik gebruikte altijd mijn (timmermans)oog. Het aantal opdrachtgevers in dik veertig jaar tijd loopt in de honderden en in al die jaren viel er vanuit onze klantenkring geen wanklank te horen. Aannemers, agrariërs, water- en wegenbouwbedrijven maar ook de overheid (provincie, verschillende gemeentes en het waterschap) en particulieren wisten ons te vinden.
Voor het zwarte gat waar jij het over hebt, ben ik niet bang. Peter Wieringa zal vast in de drukke zomerperiode wel contact met mij opnemen maar hij hoeft mij niet alle dagen te bellen. Wekelijks was ik 6,5 dag met het bedrijf bezig, het was altijd schakelen en plannen geblazen. Dat valt nu weg. Maar ik heb hier nog een motor staan en een boot liggen waar ik tot nu toe weinig aandacht aan besteed heb en kan ook ongetwijfeld wel ‘bie mien kwajongens’ aan de slag om hand- en spandiensten te verrichten.
Wat zijn de hoogtepunten uit uw leven?
‘Mien geboorte, denk ik!’ En onze trouwerij natuurlijk plus de geboorte van de kinderen en de kleinkinderen.
En de dieptepunten?
Mijn vader en broer Klaas zijn beiden veel te vroeg aan kanker overleden. En wat ging het snel. Pa was binnen tien maanden ‘vot’ en bij Klaas duurde het dus maar drie maanden. Dat heeft zeker wat met ons gedaan.
Heeft u nog anekdotes en mooie verhalen?
We hebben dik veertig jaar onderling enorm veel lol met elkaar gehad, anders houd je het ook niet zo lang vol. We hebben het altijd samen gedaan, iedereen was gelijk. ‘We hebben nooit gedonder gehad’.
Ik kan zo talloze verhalen opdiepen maar moet dan namen noemen van klanten of van het personeel en dat doe ik niet. Soms waren de weersomstandigheden zo extreem dat het eigenlijk onverantwoord was om op pad te gaan. Maar toch gingen we gewoon, soms glibberend en glijdend door de gladheid. Dat is nu niet meer voor te stellen.
Wat zou u ooit nog willen doen in uw leven?
Ik laat het leven gewoon op mij afkomen hoor, we nemen het zoals het komt. ‘Ik blijf nederig bij al mien geld of is het nou bij al mien schulden?’ In onze jeugd zijn we een keer met onze ouders op vakantie geweest naar de Veluwe, dat is mij altijd bijgebleven. Met ons gezin hebben we mooie reizen gemaakt maar ook aan de vakanties met zijn vieren, met Klaas en Alie, bewaar ik hele mooie herinneringen.
Dat begon in het Kurhaus in Scheveningen maar bracht ons ook naar Barcelona, Wenen en Berlijn. En naar de Oostenrijkse bergen bijvoorbeeld. Het is nu hoog tijd dat Betsy en ik Nederland beter leren kennen.
Waar heeft u spijt van gehad in uw leven?
Nergens van, denk ik. ‘Achteroaf kiek je toch een aop of kou in de kont’, al naar gelang wat er langsloopt.
Wat zou u uw leven voor een cijfer willen geven?
‘Wat mot ik doar nou van moaken?’ Een acht is wel een goed cijfer, denk ik. Tegenover je zit in elk geval een tevreden mens!
Wilt u verder nog iets kwijt?
‘Blijf dicht bij jezelf, heb geen kapsones en doe maar gewoon!’