Ad, kun je jezelf in het kort even voorstellen?
Ad van Velde is mijn naam, ik ben 64 jaar en ik run samen met mijn vrouw Annette Hunsingo Dairy. Dit is een melkveehouderij gelegen net buiten Kantens richting Eppenhuizen. We houden hier zo’n 200 koeien en werken nauw samen met diverse akkerbouwbedrijven in de omgeving. We verbouwen zelf de gewassen die we als ruwvoer aan onze koeien geven. Annette en ik zijn samen met mijn ouders in 1988 vanuit Zuid-Holland deze kant op gekomen. Er is hier in die dertig jaar bedrijfsmatig gezien veel gebeurd.
Een van de belangrijkste motivaties hierin is om de boerderij toekomstbestendig over te dragen aan de volgende generatie! En wat ik ook heel belangrijk vind is dat je als boer midden in de maatschappij staat. Dat je je laat zien en een bredere interesse hebt.
Het boerenleven is je met de paplepel ingegoten?
Dat kun je gerust zo stellen hoor. Naast mijn ouders waren ook mijn grootouders agrariërs. Hetzelfde geldt voor de ouders en grootouders en nog andere familieleden van Annette. De interesse voor de koeien maar zeker ook het buitenleven op het platteland zat er bij mij al vroeg in. Je zou dit zelfs een passie kunnen noemen. Waarbij ik wel wil aantekenen dat het gezinsleven voor mij het allerbelangrijkste is, dat staat voorop.
Wanneer en waarom zijn jullie destijds van Moerkapelle naar Kantens verhuisd?
Dit is in 1988 gebeurd. Mede ingegeven doordat we in Moerkapelle niet verder konden uitbreidden. We zijn op veel plekken in Nederland geweest maar al snel werd de focus naar de provincie Groningen verlegd. Dat is op zich ook niet zo vreemd want hier heb je de ruimte en ook financieel gezien was het aantrekkelijk. Veel boeren in de directe omgeving hebben zich hier vanuit andere delen van het land gevestigd.
Dat was op zich best wel een grote stap want je verlaat je geboortegrond en omgeving niet zomaar natuurlijk. Maar van de overstap heb ik nooit spijt gehad. Noord-Groningen is prachtig en biedt voor de landbouw ongekende mogelijkheden. De vruchtbare kleigronden lenen zich uitstekend voor veeteelt en akkerbouw. We hebben ons vanaf het begin bewust gericht op de onderlinge samenwerking.
Daarbij wordt er vanuit het buitenland enorm opgekeken naar ons land als voorloper in de landbouw. Wij zijn op vele fronten een ‘gidsland’ en lopen vaak voorop met nieuwe ontwikkelingen. Mede ingegeven door de landbouwuniversiteit in Wageningen die internationaal hoog aangeschreven staat. De driehoek Onderwijs, Bedrijfsleven en Overheid is daarin ook heel belangrijk. Daar mogen we best trots op zijn en ik vind het een uitdaging om die positie vast te houden. Noord-Groningen loopt hierbij voorop, denk bijvoorbeeld aan allerlei duurzame ontwikkelingen die hier in gang zijn gezet.
Productiviteit en het welzijn van de dieren gaan bij Hunsingo Dairy hand in hand samen. Uiteindelijk zijn we ‘gewoon’ ondernemers natuurlijk die ook een boterham moeten verdienen. Maar bij ons vind je met regelmaat koeien die 13, 14 jaar oud worden. Dat was vroeger heel uitzonderlijk. De melkproductiviteit en –kwaliteit is in de loop der jaren enorm gegroeid, mede door de geavanceerde voeding die de beesten krijgen. Dat is mijns inziens ook nodig om in 2050 10 miljard mensen van voedsel te kunnen voorzien. Om dat te realiseren heb je 70% meer voedsel nodig dan nu. En daarbij heb je te maken met klimaatverandering en periodes van droogte, ook hier in Nederland. Uitdagende issues, dat zeker!
Inmiddels bestieren jullie aan de Oosterweg een hypermodern bedrijf?
Na twaalf jaar op de boerderij aan het Boterdiep te hebben gewoond, volgde in 2000 een verhuizing naar de Oosterweg. Daar hadden we de kans om nieuwe bedrijfshallen te bouwen, inclusief een ruim voorhuis. In 2016 volgde de bouw van een tweede ligboxenstal en die is zo ingericht dat de koeien ook gemakkelijk naar buiten kunnen om daar te weiden.
Het melken gebeurt volautomatisch met behulp van vier melkboxen. Zowel Annette als ik doen het nodige in de bedrijfsvoering waarbij zij ook nog een baan heeft in het dagelijks bestuur van het waterschap. Door gebruik te maken van twee parttime medewerkers kunnen wij de werkzaamheden prima aan. Deze medewerkers hoeven geen fysiek zwaar werk te verrichten. Ze controleren bijvoorbeeld de digitale gegevens afkomstig van de melkrobots en sturen bij waar nodig.
Wat kun je over DairyNext vertellen?
Dat is mijn adviesbureau waarmee ik sinds 2012 melkveehouders over de hele wereld begeleid. Ik ben nu bijvoorbeeld online bezig met advieswerk voor een boer in India die van 70 naar 200 koeien wil groeien in de komende jaren. Vorig jaar ben ik bij hem geweest om ter plekke te kijken hoe het er voorstaat. Het is namelijk de bedoeling dat er bij zijn bedrijf een fabriekje komt waardoor yoghurt en andere zuivelproducten verkocht kunnen worden.
Ook wordt er een coöperatie opgericht waardoor meer boeren uit de omgeving melk kunnen aanleveren. India is een immens land dat maar liefst 1,4 miljard inwoners heeft. Om al die mensen te kunnen voeden, is het de bedoeling dat de melkproductie in het land zich verdubbelt. Dit is zo maar een project dat op mijn pad komt. Door mond-tot-mondreclame weten ze mij in het verre Noord-Groningen te vinden, haha.
Je hebt al heel wat ‘buitenlanden’ aangedaan?
Ja, en die buitenlandse belangstelling zat er al vroeg in. Voor mijn HBO landbouwstudie in Dronten ben ik een jaar naar Amerika afgereisd om daar stage te lopen. Naast India, ben ik bijvoorbeeld ook vaak in China geweest, vorig jaar alleen al een keer of vier. Ooit heb ik melk naar dit land geëxporteerd. Ik heb dan ook van nabij gezien dat het land zich in de laatste tien jaar enorm ontwikkeld heeft. Het zal niet lang meer duren voordat China de belangrijkste economische grootmacht van de wereld is.
Naast Azië heb ik ook Australië en Afrika aangedaan, bijvoorbeeld Ethiopië en Tanzania. Ook ben ik in Oost-Europese landen als Rusland, de Baltische Staten, Bulgarije en Kazachstan geweest. Zoals eerder vermeld staat Nederland als kennisland enorm hoog aangeschreven en omdat we zelf een heel modern bedrijf hebben opgebouwd, weet men mij en DairyNext ook via internet goed te vinden.
Je bent zelfs internationaal voorzitter?
Ja, dat klopt en de organisatie die ik voor mag zitten heet Global Dairy Farmers. Hiervoor ben ik vier jaar geleden gevraagd. Aan deze organisatie hebben een kleine honderd melkveehouders en aanverwante bedrijven, groot én klein, vanuit de hele wereld zich verenigd.
We delen onze ervaringen en discussiëren over allerlei actuele thema’s als duurzaamheid, het milieu, marktontwikkelingen, schaalvergroting en managementzaken. Jaarlijks organiseren we een congres op steeds wisselende locaties in alle werelddelen. Daar luisteren we naar sprekers en we doen mee aan allerlei excursies. Het is hartstikke leuk en leerzaam om zo met elkaar bij te praten. Jammer dat het tegenwoordig alleen online kan alhoewel ook deze technieken zich de laatste maanden sterk verbeterd hebben.
Maar ze komen ook van heinde en ver jullie kant op?
In de loop der jaren hebben bussen vol Chinezen ons melkveebedrijf bezocht. Naast de beroepsmatige interesse kunnen onze bezoekers genieten van de weidse uitzichten en de blauwe luchten. Maar ook van de mooie molen van Kantens bijvoorbeeld. Onze gasten komen uit alle hoeken van de wereld. Irak, Iran, Georgië, Finland, Amerika, allerlei Afrikaanse landen. En ik heb nooit één onvertogen woord gehoord over ons mooie gebied.
Ik organiseer voor deze buitenlandse gasten excursies naar bedrijven hier in de omgeving. En op de boerderij zelf valt ook veel te zien natuurlijk. Vaak wordt zo’n week afgesloten met een dagje Amsterdam. Ook een highlight en een fel contrast met deze rustige omgeving.
Wat zijn de hoogte- en dieptepunten uit je agrarische carrière tot dusver?
Kijk, Hunsingo Dairy heeft in de loop der jaren een hele mooie ontwikkeling doorgemaakt en daar zijn Annette en ik maar wat trots op. Maar als ik je vertel dat onze middelste zoon na een ziekbed van zes jaar op 18-jarige leeftijd is overleden dan zet dat alles weer in een ander perspectief. Ik zeg dan ook niet voor niets dat de belangrijkste drijfveer en motivatie voor mij het gezinsleven is.
Heb je nog leuke werkanekdotes?
Ik maak op straat wel eens een praatje met de mensen uit het dorp en dan krijg je het vanzelf over het hoeveelheid vrachtverkeer wat hier langs komt. Men heeft soms geen idee dat onze pootaardappelen de hele wereld over gaan en dat hiervoor vrachtwagens uit de Oekraïne, ja zelfs Egypte, naar ons gebied rijden. Vorig jaar mocht ik presentaties in St. Petersburg en China geven en de luisteraars zijn dan perplex over wat we presteren. Nederland is een heel innovatief land. Als je bijvoorbeeld naar de kassen in het Westland kijkt dan zie je dat ze inmiddels zelf energie leveren en waar vroeger pesticiden werden ingezet voor een goede oogst zet met nu preventief vliegjes in.
Nee, ik ben een echte liefhebber van het Hogelandgebied geworden. Terwijl ik in het begin best sceptisch was. Mijn eerste vergadering was in 1988 bij café Grommers in de bovenzaal in Middelstum. Ik woonde hier net een maand en moest met mijn lengte uitkijken dat ik mijn hoofd niet stootte toen ik de trap naar de bovenzaal nam. Ik was in het westen ruimere zalen gewend. Daarbij was Grommers zelf natuurlijk ook een opmerkelijke verschijning. Maar die aanvankelijke scepsis was snel verdwenen toen ik de mensen en de omgeving beter leerde kennen.
Nog tijd voor hobby’s?
Dan noem ik twee sportieve uitlaatkleppen, schaatsen en fietsen. Ik heb best op een redelijk niveau geschaatst op de langebaan en zowel Pieter als mijn oudste zoon Adriaan zijn in mijn voetsporen getreden. Beiden behoorden tot de beste twintig schaatsers uit hun leeftijdcategorie. Toen ze er achter kwamen dat de echte Nederlandse top te hoog gegrepen was, hebben ze de focus naar hun studie verlegd.
Waar staat Hunsingo Dairy over 10 jaar?
Op termijn neemt mijn jongste zoon Pieter het bedrijf over. Hij is 24 jaar en is bijna afgestudeerd aan de TU in Delft. Hij woont in Rotterdam en zal vast nog wel een tijdje in het westen blijven om daar eerst te gaan werken. En dat vind ik helemaal niet erg want ik wil graag nog een aantal jaren doorgaan. De volgende generatie zal zeker anders te werk gaan dan wij. Maar dat vind ik prima.
Wil je verder nog iets kwijt?
We hebben veel zaken besproken. Mochten er mensen nieuwsgierig zijn geworden of meer over ons bedrijf willen weten, mail dan gerust naar info@hunsingo-dairy.nl. En prima wanneer je nogmaals de linkjes van ons bedrijf, DairyNext en Global Farmers opneemt: