Bij de Molen
Knis Beheer
KOOZAA
Huitsing & Poort
Hotel 't Gemeentehuis
De Kleine Munt

Willem Schaap, pionier op pasta-, streekproducten- en duurzaamheidgebied

Kunt u zich heel kort even voorstellen?

Mijn volledige naam luidt kort maar krachtig Willem Schaap. Ik ben op 20 oktober 1956 geboren op een boerderij in het Noord-Hollandse Velsen. De plaats bekend van de vroegere Hoogovens inderdaad. We woonden aan het Noordzeekanaal en zagen vanuit onze boerderij grote schepen ‘boven ons’ langskomen. Ik ben enig kind maar was nooit alleen. Mijn moeder kwam namelijk uit een groot gezin en veel van mijn neefjes en nichtjes speelden en logeerden graag bij ons. Die zijn inmiddels over heel Europa uitgevlogen maar tweejaarlijks zien we elkaar weer op een mooie plek in ons continent.

Mijn vader is overleden toen ik 17 jaar was en ik ben toen met mijn moeder op zoek gegaan naar een nieuwe plek om te wonen. We kwamen uiteindelijk op een boerderij in Leermens uit. Daar heb ik tot begin jaren negentig gewoond, op een kort uitstapje naar het ’t Zandt na omdat onze boerderij afgebrand was. Daarna hebben we hebben ongeveer vijftien jaar in Middelstum gewoond. Eerst aan de Menthedaweg waar ik nog een pastafabriek gehad heb, later aan de Ploegersweg. In 2005 zijn we naar de Kolkweg in Zijldijk verhuisd.

Wat is uw burgerlijke staat?

Ik heb mijn vrouw Saskia op een bijzondere manier leren kennen. Onze ouders waren kennissen van elkaar en Saskia haar broer was op zoek naar een stageplek. Mijn moeder hebben de familie toen uitgenodigd en Saskia kwam mee. Ze is zes jaar jonger dan ik en het jongste meisje van twee tweelingen maar ik was op slag verliefd. En dat gevoel bleek wederzijds te zijn. Het heeft nog een tijdje geduurd voordat we daadwerkelijk verkering kregen maar inmiddels zijn we al weer 34 jaar getrouwd.

Dit huwelijk heeft ons drie kinderen geschonken. Otto is 36 jaar, woont in Bierum en zijn dochter Sophie is bijna vijf. Heleen is 34 en woont samen met Matthijs en hun twee zoons Julius (bijna vier) en Reinard (bijna één) in Middelstum. Inge tenslotte is bijna 30 en woont samen met Bram in Groningen. We zijn dus de trotse grootouders van drie kleinkinderen. 

Wat is uw voormalig beroep?

Aan het eind van de lagere school kreeg ik een atheneumadvies mee. Ik ben ook naar die school gegaan maar leren en ik, dat was geen goede combinatie. Ik had regelmatig ruzie met de leraren die mij wel meegaven dat ik het niveau makkelijk aan kon. Maar mij zo maar een diploma geven zoals ik ze voorstelde, ging ze een stap te ver. Zonder diploma ben ik afgestroomd naar de HAVO maar ook daar had ik het na een jaar wel gezien. Hetzelfde gold voor de landbouwschool en toen overleed dus mijn vader en ben ik op de boerderij terecht gekomen. Ik heb het leven zelf altijd als één grote leerschool gezien.

Na verhuisd te zijn naar Leermens werd ik vrij snel secretaris van de landbouwvereniging in ’t Zandt. Daar leerde ik veel van en ik bouwde ook een mooi netwerk op. Dichtbij maar ook verder weg in den lande. Toen de muur eind jaren tachtig viel in Berlijn, ben ik naar voormalig Oost-Duitsland en Polen afgereisd met een paar kennissen en we keken ook verder rond in het Oostblok. Ik zag er de ongekende mogelijkheden voor de landbouw en besefte dat ik daar nooit tegen kon concurreren. Dat mijn landbouwgrond niet geschikt was om aardappelen te verbouwen was het laatste zetje om iets heel anders te gaan doen.

Eerder had ik met een plaatselijke bakker al een nieuw brood op de markt gebracht en ik wilde wel meer met het gewas tarwe gaan doen. In Middelstum ben ik toen een pastafabriek op gaan zetten voor de productie van verse pasta’s. Ik ben samen met Saskia naar Italië afgereisd om de fijne kneepjes van het vak te leren en kocht daar ook de benodigde machines. Helaas waren destijds de pasta’s nog niet zo populair als nu, ik liep dus iets te ver voor de muziek uit. Halverwege de negentiger jaren kwam er een eind aan dit avontuur.

Ik ben toen 2,5 jaar met een Braziliaans dansgezelschap, die ook een cocktailbar hadden, vanuit standplaats Hamburg door Duitsland getrokken. Een prachtige tijd waarbij ik vooral druk was met het opbouwen en afbreken van de locaties. De vrouw van de eigenaar woonde namelijk ook in Middelstum, zo is dit ontstaan. Een andere kennis was toen bezig met het plan om streekproducten te verkopen. We hebben hiervoor een coöperatie opgericht en ik werd hiervan secretaris. Een oude SRV-wagen werd omgebouwd tot boerderijbus en we waren veel op markten in Oost-Groningen aan het venten.

Compagniester Banket heette de coöperatie en we breidden uit naar Loppersum en omgeving en hadden op den duur zelfs een boerderijwinkel in de Kijk in ’t Jatstraat in Groningen. Ik kwam in contact met een lokale wijnboer uit Wirdum en samen hebben we destijds een groothandel in streekproducten opgericht met de naam Grootmoeders Keuken. Ik heb op den duur zijn aandelen overgenomen en heb het nog steeds druk met de in- en verkoop van regionale streekproducten.

Rond de eeuwwisseling, raakte ik ook steeds meer geïnteresseerd in duurzaamheid en duurzame energie. Toen we nog maar net in Zijldijk woonden, kwam men langs met de vraag of ik lid wilde worden van de Vereniging van Dorpsbelangen. Dat was geen probleem maar ze zochten eigenlijk ook nog een nieuwe voorzitter. Ik heb toegehapt met als voorwaarde de ambitie om van Zijldijk het eerste energieneutrale dorp van Nederland te maken. De plannen voor een mestvergister werden enthousiast ontvangen maar ketsen uiteindelijk in een vergevorderd stadium af.

Ik liet mij daardoor niet ontmoedigen en reisde aan het eind van de zero’s af naar Shanghai om mij te laten informeren over de mogelijkheden van zonnepanelen. Ik ben vervolgens nog een paar keer naar China geweest en dit leidde uiteindelijk tot het besluit om zonnepanelen vanuit China te importeren en deze hier in Nederland te verkopen. Dit combineerde ik met mijn werkzaamheden voor Grootmoeders Keuken dus een drukke tijd brak aan. Ik ging hiervoor een samenwerkingsverband aan met wegenbouwer Oosterhof Holman en samen met nog een kameraad richtten we Elize op dat zich richtte op de verkoop en installatie van de zonnepanelen.

Dit ging uiteindelijk schuren maar ik pakte met enige kameraden in Zijldijk niet veel later het initiatief om een energiecoöperatie op te richten weer op. Met behulp van externe financiers is het ons gelukt om in ’t Zandt een veld met 1.500 zonnepanelen te realiseren. Inwoners uit Zijldijk, ’t Zandt, Zeerijp, Garsthuizen, Leermens en Godlinze kunnen voor 17 cent per kWh duurzame energie inkopen. Ongeveer 6 cent goedkoper dus dan op de reguliere markt zodat ook iemand met een kleine beurs hier van mee kan profiteren. Energiecoöperatie Zonnedorpen was geboren.

Hoewel we er wel veel vragen over krijgen, zijn we hiermee nog steeds uniek in Nederland. We zijn als coöperatie met allerlei duurzame projecten bezig. We hebben hier een viertal deelauto’s gehad maar die zijn van de hand gedaan. Nu zijn we bijvoorbeeld bezig met een nieuwe invulling van de twee gaslocaties in het gebied. We willen graag van het gas af en ik ben mij in China aan het oriënteren over de mogelijkheden om warmtepompen tegen een goedkope prijs in te kopen. En zo blijf ik bezig met allerlei mooie plannen en projecten.

Waar Saskia en ik momenteel veel tijd in steken is het ombouwen van het kerkje in Zijldijk naar een vakantiewoning. Dit kerkje ligt tegen onze tuin aan en toen in 2005 de geruchtenstroom op gang kwam dat het gebouw misschien wel gesloopt zou worden, hebben we hem voor een redelijke prijs kunnen kopen en opgeknapt. In de afgelopen jaren zat er een zorgbedrijf in de kerk maar toen deze instantie aangaf er mee te willen stoppen, besloten wij om de kerk tot een vakantiewoning om te bouwen. Deze moet eind dit jaar klaar zijn en op termijn willen wij er zelf in gaan wonen.

Hoe bevalt het gepensioneerd zijn?

Ik kan mij er helemaal niets bij voorstellen, van het met pensioen gaan. Als ik achter de geraniums moet gaan zitten dan zouden er vanzelf allerlei nieuwe en wilde plannen ontstaan. Nee, laat mij maar mooi nog jaren op dezelfde manier doorgaan. Bezig zijn met duurzaamheid is ook een investering waar onze (klein)kinderen op termijn van mee kunnen profiteren.

Ik heb de afgelopen jaren het nodige vrijwilligerswerk mogen doen. Zo ben ik twaalf jaar voorzitter geweest van de Vereniging van Dorpsbelangen Zijldijk en ik ben al sinds 1992 politiek actief voor de D66. Nu nog als voorzitter maar als het herindelingproces er op zit maak ik na 28 jaar graag ruimte voor de jongere generatie. En bezig zijn met elektrische treinen is een grote hobby van mij. Elke zondagmorgen meld ik mij om 10.00 uur bij Jan Willem Rooda in Oosterburen om samen met nog een hobbyist ons op onze treinenhobby te storten.

Wat zijn de hoogtepunten uit uw leven?

Ik weet de exacte datum nog. Op negentien oktober 1976 stapte Saskia voor het eerst onze keukenruimte in en van daaruit zijn vele hoogtepunten voortgevloeid….

En de dieptepunten?

Ik denk meer in kansen dan in bedreigingen en dieptepunten. Uiteraard gaat niet alles in het leven volgens een leien dakje maar van tegenslagen leer je veel.

Wat zou u ooit nog willen doen in uw leven?

Ik ben heel flexibel, wie weet wat er nog op mijn pad komt. Ik bedoel, wie had twintig jaar geleden kunnen bevroeden dat we in Zijldijk zouden gaan wonen en de kerk aldaar tot vakantiehuis zouden ombouwen? Saskia en ik zijn beiden wel van het reizen. Veel van mijn familie is rond 1850 naar Amerika geëmigreerd, misschien dat dit land mij daarom wel zo intrigeert. We zijn er al een paar keer geweest en zullen er vast nog wel een keer komen.

Vorig jaar hebben we een mooie reis door de landen rondom de Oostzee gemaakt waarbij we in 14 dagen zo’n 5.000 kilometer hebben afgelegd. Ik was nog nooit in de Baltische Staten geweest en vooral Estland kon mij erg bekoren. Vroeger gingen we vaak op wintersport in Noord-Italië en daar bewaar ik ook mooie herinneringen aan.

Waar heeft u spijt van gehad in uw leven?

Spijt zou ik alleen hebben van dingen die ik uiteindelijk niet gedaan heb maar wel graag had willen doen. Dat ze verkeerd uitpakken is niet zo erg, daar leer je van.

Wat zou u uw leven voor een cijfer willen geven?

Een tien! Ik ben heel gelukkig met hoe het nu gaat. Het stuur in eigen handen houden en gezond blijven, daar ga ik voor!

Wilt u verder nog iets kwijt?

De geest van hoe ik ben en hoe ik elkaar steek komt hopelijk wel terug in dit verhaal. Ik ben soms best wel eigenwijs en eigengereid ja. Maar ook een positief denker, altijd op zoek naar nieuwe mogelijkheden. Lekker pionieren dus, ik hou ervan. Dat had ik vroeger al met computers en dat heb ik nu met duurzaamheid….

Bert Koster
Middelstum
info@bert-koster.nl
bertkoster1@gmail.com
www.bert-koster.nl
06-51715098
0595-552405
KvK nummer: 57250278
BTW nummer: NL001445322B69