Mieke, kun jij je in het kort even voorstellen?
Ik ben Mieke Harms, 54 jaar en woon, op een kort uitstapje naar Leeuwarden na, mijn hele leven al in Bedum. Na 21 jaar in de zorg te hebben gewerkt bij Fraamborg in Middelstum, ben ik zo’n tien jaar geleden overgestapt naar de NOVO, tegenwoordig COSIS geheten. Als indicatieconsultant werk ik 34 uur per week in voornamelijk Groningen en Assen. Ik woon inmiddels al weer 15 jaar samen met Cheikh Ibra Fall met wie ik samen een dochter heb, Ayda genaamd, zij is veertien jaar oud. Tevens ben ik bonusmoeder van Cheikh zijn twee zoons Pape Matar (26) en Ibralo (24).
Hoe hebben Cheikh en jij elkaar leren kennen?
Ik volgde djembéles in Groningen en mijn leraar ging naar Senegal om daar workshops te verzorgen. Ik reageerde positief op zijn verzoek om drie weken met hem mee te gaan. Daar leerde ik Cheikh kennen die met anderen was uitgenodigd om daar de workshops te begeleiden. Cheikh had mij al eerder in het vizier maar ik hield hem aanvankelijk op afstand. In de laatste week sloeg echter de vonk over. En toen moest ik weer terug. Dit was in december 2000.
Dat gaf mij wel mooi de tijd om na te denken over ons. Was ik nu verliefd op hem geworden of op Afrika met het mooie weer, de hartverwarmende mensen die er wonen en de prachtige cultuur aldaar? Ik ben uiteindelijk pas een jaar later weer naar Senegal vertrokken. Tussentijds hadden we vaak telefonisch contact met het woordenboek op schoot. In het Frans lukte het om contact met elkaar te houden. Dit ging steeds beter want ik volgde ook een cursus Frans.
In februari 2002 ben ik weer naar Senegal gegaan. In de vier weken die volgden, wist ik dat het goed zat. Cheikh is toen in hetzelfde jaar drie maanden naar Nederland gekomen. Dat was door alle administratieve rompslomp nog niet zo eenvoudig, hiervoor moest eerst een visum geregeld worden en dat verzoek werd in eerste instantie afgewezen. Met behulp van een advocaat lukte het om hem hier hierheen te krijgen. In mei 2003 heeft hij de definitieve overstap naar Bedum gemaakt.
Afscheid nemen van Senegal viel Cheikh zwaar?
Het was inderdaad een hele stap voor hem. ‘Maar ja, de liefde hé’, zei hij. Hij wist dat zijn kinderen bij zijn naaste familie in goede handen waren, dat was al een zorg minder. Ook zijn muzikantenbestaan liet hij achter zich. Hij is hier begonnen met folders en kranten rond te brengen en heeft zich ook direct ingeschreven bij Abiant Uitzendbureau. Hij heeft nooit werkloos thuisgezeten. Zo heeft hij bijvoorbeeld in de keuken in het Martiniziekenhuis gewerkt maar ook in de Eemshaven en bij veel agrariërs. Inmiddels heeft hij al weer twee jaar een vast contract bij Coating verzinkerij in Groningen waar hij al jaren via Abiant werkte.
Hij is hier helemaal ingeburgerd en geïntegreerd. Dat viel niet altijd mee hoor, om vanuit het gastvrije Senegal te aarden in Groningen. Tegenwoordig gaat hij op de scooter aan het werk maar in het begin ging hij altijd met de bus. Mensen bleven liever staan dan dat ze naast hem gingen zitten. Dat was voor hem wel een rare gewaarwording. En dat terwijl hij zo’n aardige man is, haha….
Maar deze zomer zou het hele gezin weer compleet zijn?
Dat klopt helemaal want beide jongens zouden drie maanden onze kant op komen. Dat was in 2014 en 2017 ook al gebeurd hoewel de visumaanvraag een moeizaam proces was. Maar dit jaar ging het in een keer goed, dat beloofde wat. Vorig jaar hadden ze al aangegeven dat ze graag naar Zweden wilden want door woonde een neef van hen. Maar Cheikh hield toen de boot nog wat af. Dit jaar stemde hij echter in.
Het zou ook geen probleem moeten zijn want Zweden behoort net als Nederland tot de Schengenlanden en dus was de afgegeven visum ook daar geldig. Dat had ik van te voren nogmaals via internet gecheckt. Daar las ik ook dat er geen grenscontroles waren en dat ze dus zo met de FlixBus naar Malmö konden reizen. Na een week Bedum zouden ze vervolgens ongeveer twee weken naar Zweden gaan. Hoe anders zou het worden…..
Het werd een nachtmerrie?
Dat klopt inderdaad en ergens had Cheikh al een raar voorgevoel. Hij had slecht geslapen en de hele dag al hoofdpijn gehad. We hebben ze in Groningen afgezet en zijn zelf doorgereden naar Amsterdam om een concert van Youssou N’dour bij te wonen. De dinsdagmorgen kregen we een telefoontje van de boys dat er allerlei grenscontroles waren en dat ze in Zweden nog aan de grens stonden. ’s Middags belde hun neef met de mededeling dat ze nog niet gearriveerd waren. We waren niet direct verontrust want met al die terroristische aanslagen waren de controles natuurlijk verscherpt……
Dinsdagavond zijn we toch maar aan het bellen geslagen. Eerst met de politie, vervolgens ook met andere instanties. De volgende dag kwamen we er achter dat ze waren overgeplaatst naar een asielzoekerscentrum. Ze maakten het goed, we hoefden ons geen zorgen te maken. Wel moest Cheikh allerlei documenten opsturen naar hun advocaat. Ondertussen begonnen wij ons steeds meer zorgen te maken en een week later hebben we begin augustus de auto gepakt om naar Zweden te gaan.
Het prikkeldraad om het gebouw heen, beloofde weinig goeds. Ze zaten dan ook niet in een asielzoekerscentrum maar in een soort van gevangenis (detentiecentrum) voor asielzoekers die uitgeproduceerd zijn. De bewakers snapten er ook niets van. Zeer waarschijnlijk zouden ze teruggestuurd worden naar Senegal. Het was net alsof we in een zeer slechte film beland waren. Na deze mededeling zijn er wel de nodige tranen gevloeid.
Thuis hebben we onze vakantie naar Griekenland geannuleerd om vervolgens weer een week naar Zweden te gaan om de jongens moreel te ondersteunen. Die snapten er natuurlijk niets van. Er waren een aantal redenen aan te wijzen waarom ze waren vastgezet. Ze wisten de officiële naam van hun neef niet, het adres was bij hen niet bekend (maar hij zou ze dan ook van het station oppikken), ze hadden weinig geld bij zich en hun neef nam niet op toen ze hem probeerden te bellen.
Uiteraard heeft hun neef alles aan de autoriteiten uitgelegd maar dit is nooit doorgegeven. Zelf zochten we steeds meer de publiciteit op. Ook nam ik contact op met de Senegalese ambassade, zij hebben heel veel voor ons gedaan. Hetzelfde geldt voor de Europarlementariër Sophie in ‘t Veld die met haar Zweedse collega’s ook de nodige druk uitgeoefend hebben. Na negen weken begonnen we ons steeds machtelozer te voelen. Helemaal in de wetenschap dat sommige mensen in soortgelijke omstandigheden al anderhalf jaar vast zaten….
Maar gelukkig werd het toch eind goed, al goed?
Ik wist dat ze op een middag een gesprek zouden hebben met de politie maar toen ik ze probeerde te bellen bleek dat ze al geboeid in een privéjet naar Senegal waren uitgezet. Toen ze echter niet over Mauritanië mochten vliegen zijn ze weer teruggekeerd naar het uitzetcentrum. De dag er op werd er nog een poging ondernomen, nu met zes marechaussees aan boord. Alsof ze zware criminelen waren….
Bij wijze van hoge uitzondering heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken een noodvisum afgegeven. Dat gaf ze de kans om 30 september weer vier weken naar Bedum te komen. Het ontvangst hier was hartverwarmend. Iedereen in de straat stond buiten, er waren spandoeken opgehangen en de jongens werden door een popkoor toegezongen. Dan krijg je tranen in je ogen hoor.
Nee, ze zijn verder nergens heen geweest. De jongens konden een weekend naar familie in Amsterdam maar besloten hier te blijven en bij te tanken. Ergens waren ze misschien wel getraumatiseerd. Als vrije jongens werden ze maar zo opgesloten waarbij ze maar een uurtje buiten mochten luchten. De tijd hier heeft ze en ons goed gedaan. Vanuit Zweden kwamen er nog vrienden over die hier een weekend zijn geweest.
Kerst wordt in Senegal doorgebracht?
Dat klopt helemaal en daar kunnen we ons op verheugen! Cheikh gaat zes weken, Ayda en ik vliegen na drie weken weer terug. Zelf ga ik een keer per twee jaar die kant op, Cheikh gaat er jaarlijks heen. Al met al zijn we zo’n twaalf uur onderweg. Daar zit ook wachttijd bij op het vliegveld van Lissabon waar we een tussenstop maken. Met een rechtstreekse vlucht ben je er in zeven uur. We verblijven in een huis aan de kust ongeveer vijftig kilometer van Dakar. Het voelt voor ons straks echt weer als thuiskomen…..
Wat zijn je hoogte- en dieptepunten van 2018?
Het zal je niet verbazen dat dit betrekking heeft op dit verhaal. Met als grootste dieptepunt uiteraard het feit dat Pape Matar en Ibralo zo maar opgepakt zijn. Je denkt in een beschaafde wereld te wonen met een goed werkend rechtssysteem maar niets blijkt minder waar. Dat is shocking hoor. En wat heb je dan te maken met een log bureaucratisch apparaat. Ik ben er knettergek van geworden en word weer boos wanneer ik er aan terugdenk. Er kon nog geen sorry vanaf….
Het hoogtepunt van 2018 was de maand oktober toen we hier in Bedum weer herenigd waren. Mede mogelijk gemaakt door Plaatselijk Belang Bedum die een fonds opgericht hebben waardoor de tickets van beide jongens betaald konden worden!
Heb je nog bijzondere verhalen/anekdotes vanuit het afgelopen jaar?
Was dit verhaal nog niet bijzonder genoeg, haha? Maar het is nog niet helemaal afgelopen want ik ben mij bij het Europees Hof aan het oriënteren of ik nog een klacht tegen Zweden in moet dienen. Dit is mij bijvoorbeeld door Sophie in ‘t Veld geadviseerd. Maar dan zouden we alleen aan advocaatkosten al zo’n €10.000,- kwijt zijn en het kost heel veel tijd en energie. En voor dat bedrag kun je de jongens hier ook een paar keer laten komen.
Onze advocaat probeert nu uit te zoeken of de namen van Pape Matar en Ibralo nog in een systeem zitten. Man, wat hebben we wat meegemaakt. Ergens zit ik er aan te denken om over dit voorval nog een boek te schrijven. Maar daarvoor ontbreekt het me nu aan tijd.
Bedum is voor jullie ‘the place to be’?
Dat is waar, zeker met in het achterhoofd hoe de inwoners met ons meegeleefd hebben. Ik word er nu nog steeds over aangesproken. Mensen hebben geen flauw idee hoe goed ons dat gedaan heeft en hoeveel positieve energie dat opleverde.
Nog tijd voor hobby’s?
Ik hoop volgend jaar weer genoeg tijd te hebben om te zingen, muziek te maken, te lezen en met vriendinnen naar een concert te gaan.
Waar mogen ze je ’s nachts voor wakker maken?
Laat mij maar lekker slapen. Ik heb dit jaar genoeg slapeloze nachten gehad. Dan was ik weer aan het bedenken wie ik nog kon benaderen om ons te helpen. Er is ’s nacht menig mail verstuurd hoor plus het nodige afgebeld. Pas achteraf besef je wat dit slaaptekort met je gedaan heeft. De rustige novembermaand bracht ons weer een beetje in balans.
Waar staan Cheikh en Mieke over 10 jaar?
Ik denk dat we dan nog steeds in Bedum wonen. Hoewel Cheikh wel bezig is met een huis in Dakar. Dat zou ons op termijn tijd en ruimte geven om door Afrika te reizen. Iets wat mij ook heel erg trekt. Want ik vind ervaringen opdoen veel belangrijker dan bezit. En uiteraard is gezondheid het grootste goed!
Willen jullie verder nog iets kwijt?
Mede namens Cheikh, die nu na zijn nachtdienst ligt te slapen, wil ik iedereen hartelijk bedanken voor al het meeleven wat we ervaren hebben in de afgelopen maanden. Zowel de jongens als wij hebben enorm veel kaartjes en andere steunbetuigingen mogen ontvangen. En als je ziet hoe vaak de petitie om ze vrij te krijgen gedeeld en ingevuld is, dat was werkelijk hartverwarmend.
Ook zijn wij onze werkgevers dankbaar voor de vrijheid die ze ons gegeven hebben om zaken te regelen. Onlangs werden we nog weer gebeld door RTV Noord met de vraag hoe de stand van zaken was. En het ontvangst van de jongens in Bedum is ook iets wat ik niet snel meer vergeet. Het was me het jaartje wel inderdaad…..