Kunt u zich heel kort even voorstellen?
Mijn naam is Jan Luit, geboren op 7 juli 1944 in het Rooms Katholieke Ziekenhuis te Groningen. Mijn eerste ritje maakte ik in een koets, getrokken door een paard, via Westerdijkshorn naar Onderdendam waar ik getogen ben. Ik was het oudste kind van het ondernemersgezin Luit. Ik heb nog een jongere zus, zij woont in Garrelsweer.
Mijn vader Hennie Luit begon zijn werkzame leven bij groenteboer Okko Dekker. Daarna ging hij bij je opa aan het werk die een kruidenierswinkel had in Onderdendam. Zelf kan ik me ook nog wel herinneren dat ik in die winkel meegeholpen heb als jonge jongen maar toen ik een pot met zure haringen liet vallen was het afgelopen. Het was pa zijn lust en zijn leven om op de fiets naar boeren in de omgeving te gaan om kruidenierswaren te verkopen. Hij haalde de bestelboekjes op en bezorgde later de boodschappen bij de klanten.
Later ging hij bij assurantiekantoor Wieringa in Onderdendam aan het werk om deze zaak vervolgens deels over te nemen. Dit werk heeft hij tot zijn pensionering gedaan. In Onderdendam heb ik aan de Warffumerweg en de Middelstumerweg gewoond. Op mijn 16e verhuisde ik naar Den Haag, hierover later meer. Mijn militaire diensttijd heb ik op verschillende plekken in Nederland vervuld, het langst in Deventer. Daarna keerde ik terug naar Den Haag om vervolgens terug te gaan naar Onderdendam.
In januari 1968 ben ik met mijn vrouw naar Apeldoorn verhuisd om vervolgens in 1980 naar het Hogeland terug te keren. Inmiddels woon ik al weer 36 jaar aan de Onno van Ewsumlaan in Middelstum. Met heel veel plezier mag ik wel zeggen, maar voor het zelfde geld was ik in het westen gaan wonen…
Wat is uw burgerlijke staat?
Het was namelijk in de tijd dat ik na militaire dienst weer in Den Haag ging werken en daar ook mijn bestaan verder op wilde bouwen. Eén keer per 2 weken ging ik echter terug naar Onderdendam naar mijn ouders. Op 19 april 1965 organiseerde zangvereniging Cecilia een toneel- en zangavond in de zaal van toenmalig café Pik in Middelstum en daar ging ik ook naar toe. En toen veranderde mijn leven want daar ontmoette ik Lienke de Boer uit Westeremden. In 1968 zijn we getrouwd om vervolgens in Apeldoorn te gaan wonen.
In Apeldoorn zijn onze kinderen geboren. Dochter Inge is de oudste, zij werd in 1970 geboren. Tegenwoordig woont zij op Schiermonnikoog. Zoon Herbert kwam een jaar later op de wereld, hij woont in Middelstum. We zijn in het rijke bezit van vijf kleinkinderen en hebben drie kleinzoons en twee kleindochters.
Wat is uw voormalig beroep?
In mijn jonge jaren wilde ik graag iets in de elektrotechniek/elektronica gaan doen. Iets wat toen nog in de kinderschoenen stond. De techniek heeft mij altijd geboeid, ik was ook best wel handig al zeg ik het zelf.. Wel heb ik eerst mijn Mulo B diploma gehaald waarin ook het nodige rekenwerk zat verweven. Ik heb nog één jaar op de HTS gezeten maar daar ben ik mee gestopt.
Na de schoolperiode kon ik aan het werk op een kantoor in Groningen. Het loon was echter niet super en ook mijn reiskosten werden niet vergoed. Een relatie van mijn vader meldde dat ik wel voor het bedrijf aan het werk kon waar hij ook werkte. En zo ging ik als zestienjarige samen met mijn vader in de trein naar Den Haag om een bezoek te brengen aan de NEN in Den Haag, later opgegaan in Aegon. Een grote verzekeringsmaatschappij gezeteld in het gebouw waar thans het Joegoslavië-tribunaal gevestigd is.
Ik werd aangenomen en stortte mij op het onderdeel herverzekeringen. Intern kon ik er de nodige opleidingen volgen en dat was ook één van de redenen dat ik er na mijn diensttijd terugkeerde. Na een jaar keerde ik echter terug naar Onderdendam waar ik buitendienstmedewerker van een verzekeringsmaatschappij werd. Dit werk zette ik in 1968 in Apeldoorn voort, ik haalde de nodige vakdiploma’s. Tegenwoordig zou ik gezegd hebben dat ik in de financiële dienstverlening zat.
Ik had daar een verkoop- cq. ondersteunende functie. Ik loste problemen op en bemiddelde bij schadegevallen. Ook leidde ik nieuwe collega’s op. Mijn werkgebied lag tussen Wijchen en Lelystad, kortom de Veluwe, Betuwe en Flevoland. Daarnaast was ik ook nog eens penningmeester van een assurantieclub en voor deze club organiseerde ik ook de nodige cursussen. Dat was in de tijd dat Centraal Beheer zich in Apeldoorn vestigde.
In 1980 heb ik mijn vader zijn zaak overgenomen. Hij was daarmee begonnen in Onderdendam en in 1969 verhuisd naar de Johan Lewestraat in Middelstum, daar waar nu de familie Pool woont. Ik kocht deze woning aan de Onno van Ewsumlaan en verbouwde de grote garage tot kantoor. Hierdoor ontstond assurantiekantoor Luit, tevens agentschap van de Nederlandse Middenstand Spaarbank, tegenwoordig bekend als de Regiobank. Ik regelde dus de verzekeringen en de nodige bankzaken voor veel mensen in Noord Groningen.
Ik hielp mensen in een adviserende rol wanneer ze geld nodig hadden. Onverwacht middels verzekeringen, verwacht door te sparen en tevens konden ze geld lenen voor een hypotheek of lening. Dit werk heb ik twintig jaar met veel plezier gedaan. Daarnaast was ik ook nog steeds actief met de organisatie van vakopleidingen bezig en ik zat in de beroepscommissie assurantie-examens. Een commissie van wijze mannen, waar examinandi die het niet eens waren met hun examen-uitslag in beroep konden gaan. Tevens was ik in Middelstum secretaris van de handelsvereniging en bestuurlijk actief binnen de oudercommissie op school en in het bestuur van het CDA. Ook in de Culturele Raad en VVV Marengebied heb ik mijn steentje bijgedragen. Jarenlang was ik kerkvoogd van de Hervormde gemeente van Middelstum, Toornwerd en Westerwijtwerd.
Hoe bevalt het gepensioneerd zijn?
In 2000 kwam er door een ‘dikke burn-out’ een einde aan mijn zaak, het klantenbestand verkocht ik aan Poort en Woltjer in Uithuizen. Een hard gelag want op dat moment was ik nog maar 56 jaar. Later was ik toch wel blij dat ik er vanaf was. Het heeft mij natuurlijk wel geld gekost want ik moest eigenlijk nog negen jaar werken tot mijn pensionering. Maar ik was verzekerd en kon een beroep doen op de toen nog bestaande WAZ.
Aanvankelijk stopte ik veel tijd in het opknappen van ons huis. Ook hadden we tijd om langere vakanties te houden. We gaan er regelmatig met de caravan op uit om door Europa te trekken. Zo hebben we onder andere Noorwegen, Zuid Spanje en Italië al aangedaan en dit jaar hebben we vijf weken door Schotland getrokken. Ook zou ik mij graag op de modelbouw willen storten. Het gereedschap heb ik al maar ik ben nog niet met het bouwen begonnen.
Verder ben ik voorzitter geworden van de Commissie Hemonybeiaard Middelstum. We hebben zelf de nodige restauraties gedaan maar ook veel uitbesteed. In de zomermaanden organiseren we twee concerten. Ook heb ik de nodige financiële hand- en spandiensten verricht voor de hervormde kerk. En ik mag graag zingen, ik ben lid van de Zielrietzangers, een visserskoor uit Usquert. (www.zielrietzangers.nl)
Wat zijn de hoogtepunten uit uw leven?
Dat zijn toch wel de standaarddingen als ons huwelijk en de geboorte van onze kinderen en kleinkinderen.
En de dieptepunten?
Het overlijden van mijn ouders en schoonouders. Vooral mijn vader is betrekkelijk jong gestorven, hij mocht slechts 69 jaar worden. Het noodgedwongen stoppen met werken beschouw ik ook als een dieptepunt. Ik heb wel eens geroepen dat ik tot mijn 62e door zou gaan met mijn eigen zaak om vervolgens een functie in de politiek te ambiëren. Het is er niet van gekomen….
Heeft u nog anekdotes en mooie verhalen?
Ik ben met veel plezier bezig voor de Commissie Hemonybeiaard Middelstum. En ik ben ook trots op het carillon dat zijn gelijke in de wereld niet kent. Onlangs hebben we weer een grondige restauratie doorgevoerd. Naast de speeltrommel is ook het oude, originele uurwerk, stammend uit 1561, weer in gebruik genomen. Toen Hemony toentertijd de klokken goot, had hij net het stemmen van de klokken ontdekt. Hierdoor werden de klanken nog mooier.
De Hemonyklokken vind je doorgaans alleen in grote(re) steden als Amsterdam, Haarlem, Zutphen en Deventer. Middelstum is het enige dorpje dat over Hemonyklokken beschikt, in totaal 23 stuks. En doordat hier nauwelijks sprake is luchtverontreiniging, zijn de klanken van de klokken niet minder geworden. Dat is in de rest van Nederland wel anders. (www.carillonmiddelstum.nl)
Wat zou u ooit nog willen doen in uw leven?
Ik ben op een leeftijd gekomen dat ik wel zie wat er op mij afkomt. Wanneer ik ooit nog eens een winnend staatslot koop dan zou ik nog wel eens naar Australië en Nieuw Zeeland willen. En anders trekken we er gewoon in het voorjaar wel weer met onze caravan op uit.
Waar heeft u spijt van gehad in uw leven?
Nergens van. Wellicht hadden zaken anders gekund maar vaak kom je daar later pas achter. En dat is ook niet helemaal eerlijk want dan beschik je vaak over meer kennis en kunde.
Wat zou u uw leven voor een cijfer willen geven?
Een 8 is al een ruime voldoende maar een 8,5 is nog beter natuurlijk en dat is het cijfer waar ik voor ga.
Wilt u verder nog iets kwijt?
Ik mis bij de Groningers af en toe wel eens een gevoel voor eigenwaarde. Zelf ben ik hartstikke trots op dit gebied ondanks alle gaswinningschade. Hoewel alle schade door de veroorzaker vergoed zal moeten worden, moeten we ook niet te veel jammeren en jeuzelen. Als de gaswinning acuut stopt, waar moet dan de schade van hersteld worden? Wat meer zelfverzekerdheid voor de Groningers zou op zich best wel goed zijn want we leven in een prachtig gebied! Dat hoor je ook vaak van buitenstaanders die ons gebied aandoen…..