Marten, kun je jezelf in het kort even voorstellen?
Wat wil je van mij weten? Ik ben 63 jaar, 30 jaar getrouwd met Ineke en heb 2 kinderen. Zoon Michel woont in Drachten en is 38 jaar, dochter Maureen is 20 een woont nog thuis. Ik ben in Kantens geboren, woon nu al weer dik 20 jaar in Middelstum en ben tussendoor toch wel een aantal keer verhuisd. De rest wat ik je kan vertellen, komt bij de overige vragen wel aan bod.
Ben je je hele leven al in de horeca actief?
Het heeft even geduurd voordat ik het horecalicht gezien heb. Op 15-jarige leeftijd ben ik begonnen in de bouw maar na 2 jaar was ik hier poepzat van. En dus ging ik keukens monteren, dat vond ik leuk om te doen. Maar niet veel later moest ik in militaire dienst om vervolgens weer verder te gaan in de keukenbranche. Toen ik een jaar of 21/22 was kwam ik bij een graanbedrijf terecht waar zaaizaad gezeefd werd en na het opzakken werd het zaad opgeslagen. Hier zou ik na één jaar chef worden maar de toenmalige chef gaf tussentijds te kennen dat hij er nog lang niet zat van was. Voor mij een reden om iets anders te zoeken.
Ik zag een advertentie staan waarin de GADO buschauffeurs zocht, dus kroop ik in de pen. Niet veel later kreeg ik een brief terug met daarin vermeld dat ik niet geschikt was. Daar heb ik mij niet bij neergelegd en ik heb ze gebeld. Na een grondige uitleg mocht ik langs komen voor een gesprek. Niet veel later was ik buschauffeur. In het begin was dit een gezellige en plezierige tijd maar de planning werd al strakker met als gevolg ontevreden passagiers. En die begonnen tegen mij te klagen. Op den duur had ik daar tabak van dus ben ik na 10 jaar gestopt.
In de kroeg vind ik het altijd gezellig dus ben ik de horeca ingegaan. Na het behalen van de benodigde diploma’s kochten we in Nieuwe Pekela een café en cafetaria. Vier jaar later kwam Middelstum in zicht, we hebben het nu over 1991. We woonden toen nog in Wirdum en hebben daar het huis verkocht om cafetaria De Delle te kunnen kopen. In het begin woonden we in een kamertje achter de cafetaria. Het was de tijd dat in Middelstum bij ons de eerste gokkasten verschenen. Regelmatig zaten leden van de visclub in de cafetaria of buiten op het terras. Toen rees bij hen de vraag of ik geen kroeg wilde beginnen.
Hier had ik wel oren naar en 4 jaar nadat we in Middelstum zijn begonnen, opende ik de kroeg. Dat liep in het begin als een trein maar het werd na verloop van tijd minder, mede door toenemende concurrentie. Door de lange weekenden in de kroeg begon ik het sociale leven te missen. In 2006 hebben we De Delle verkocht, nog net voor de crises, aan een kameraad die in de vastgoed zit. Nu zit op deze locatie Eetcafé Brouwers waar ik regelmatig met veel plezier een hapje ga eten.
Toen kwam het idee om in Bedum een cafetaria te beginnen. Bedum was een van de weinige grote plaatsen waar maar één cafetaria zat en dat op een inwoneraantal van 10.000. Ik zag kansen om hier een goed bestaan op te bouwen maar het heeft wel even geduurd voordat ik een geschikte locatie vond. Toen kwam het pand in Shoppyland vrij, voor niet al te veel huur. Zo ontstond uiteindelijk Cafetaria Shoppyland waar ik inmiddels al weer 9 jaar met heel veel genoegen zit.
Hoe bevalt het in Bedum?
Nu prima fantastisch. We zitten tussen grote trekpleisters als de Jumbo, Kruidvat en de Action in en voor ons ligt een grote parkeerplaats waar mensen gratis gebruik van kunnen maken. Het is soms een komen en gaan van mensen dus er valt genoeg te zien en te beleven in de directe omgeving. In het begin hadden we behoorlijk last van leegstand om ons heen maar hier is gelukkig geen sprake meer van.
Bij Cafetaria Shoppyland verkoop je heerlijke specialiteiten?
Dat klopt! Daar mijn vrouw van Indische afkomst is, gaan we verder dan het normale cafetariagebeuren. Zo hebben we bijvoorbeeld de kapsalon in 4 variaties met bijvoorbeeld kip, shoarma, döner en cowboy. Een kapsalon is trouwens een gerecht bestaande uit friet, bedekt met één van de bovengenoemde variaties, afgetopt met Goudse kaas, even onder de grill gezet zodat de kaas smelt, met salade er bovenop.
Maar we verkopen veel meer lekkere dingen natuurlijk. Van (kip)schnitzelmenu’s tot vegetarische snacks, van diverse belegde broodjes tot pistoletjes. En ook diverse belegde stokbroodjes en Italiaanse bollen. Ook onze eierbal, gemaakt volgens geheim recept, is uniek. We hebben wat dat betreft een groot onderscheidend vermogen!
Je dochter bestiert de cafetaria?
Klopt, vooral door de week. ’s Weekends ben ik zelf ook vaak in de zaak te vinden. We krijgen tot volle tevredenheid veel hulp van onze ervaren personeelsleden, waaronder de ook uit Middelstum afkomstige Tineke Koenderink. Maureen heeft al aangegeven dat ze eventueel te zijner tijd de zaak wel wil overnemen.
Het ondernemen zit in je bloed?
Eigenlijk ben ik min of meer toevallig eigen baas geworden. Ik was immers zat van het chaufferen en ook het werken onder een baas ging mij steeds meer tegen staan. Dit kwam mede door de opkomst van de managers, voor mij zijn deze mensen een gruwel om mee te werken. Inmiddels kan ik wel stellen dat ik als ondernemer gepokt en gemazeld ben. Waarbij ik wel op moet merken dat ik door schade en schande wijs geworden ben. Ik heb het nodige leergeld moeten betalen en was vooral in het begin wel eens aardig de pisang.
Daarnaast ga je ook nog 2 dagen per week het land in?
Ik werk inderdaad als vertegenwoordiger bij de Gouden Ambacht waarvoor ik o.a. gehaktballen, borrelballen (kleine gehaktballetjes) en jus verkoop in Noord Nederland. Maandelijks lukt het mij om nieuwe klanten aan te boren. Het gaat hierbij om restaurants, cafetaria’s, (voetbal)verenigingen, bedrijfskantines, maneges, enz. enz.. Dit vind ik fantastisch werk. Je ziet vele zaken van binnen, krijgt een kijkje in de keuken, ontmoet nieuwe mensen, doet nieuwe ideeën op en ik kom ook nog eens in mooie plaatsjes.
Kun je de hoogte- en dieptepunten uit je horeca-activiteiten benoemen?
Vooral in het begin in Pekela heb ik veel geld verloren. Dat is een tijd waaraan ik dus niet met al te veel plezier aan terugdenk. Ik had toen ook net het pand in Middelstum gekocht waaraan het nodige moest gebeuren. Financieel een moeilijke tijd. Toen in Bedum om mij heen diverse bedrijfspanden hun deuren noodgedwongen moesten sluiten, heb ik hem ook wel even geknepen. Maar tegenwoordig draait de zaak gelukkig als een tierelier!
Ik kijk met veel plezier terug op mijn ‘Delletijd’ in Middelstum, vooral op de eerste jaren. Ook heb ik regelmatig in het weekend met een stand op diverse drukke locaties mogen staan. Dat was ook altijd gezellig. In Kardinge bijvoorbeeld maar ook op de Vismarkt en bij het Hoornse Meer. Sunsation was ook altijd prachtig. Ik kreeg dan hulp van Reina Medema en Adie van Houten, beiden hadden de grootste lol. Vooral Kardinge was regelmatig razend druk. Hoe hard we ook werkten, de mensen bleven rijendik komen…
Nog leuke werkanekdotes?
Dit vind ik misschien wel de lastigste vraag hoewel ik je natuurlijk al heel veel verteld heb. Wat ik altijd leuk vind is, wanneer ik mij nieuwe potentiële klanten kom, dat mensen soms direct al zeggen dat ze helemaal geen interesse hebben in mijn producten. Vaak maak ik nog wel een praatje met ze waarbij hele andere onderwerpen aan de orde komen. Het leuke is dan dat, wanneer ik weg wil gaan, ze tegen mij zeggen dat ze toch wel enige producten willen uitproberen.
En soms gaat dat zo goed dat ze direct extra willen hebben. Zo kwam ik laatst bij een klant vandaan en na 5 minuten ging de telefoon. Of ik nog wel even extra wilde leveren want de gehaktballen smaakten naar meer.
Vissen is je grootste hobby?
Dat klopt helemaal, al van jongs af aan. Toen ik op mijn 15e lid kon worden van de visclub in Stedum, heb ik mij hier direct aangemeld. Tegenwoordig ben ik lid van visclubs in Hoogkerk en Groningen. Daar vissen ze meer op de manier die ik zelf het prettigst vind. Je mag dan ook bewegen en dus van plek wisselen. Vroeger won ik regelmatig maar tegenwoordig heeft de visclub een nieuwe voorzitter die een geduchte concurrent van mij is. Een week vissen op zee in Denemarken is misschien wel het mooiste wat er is.
Waar mogen ze je ’s nachts voor wakker maken?
Helemaal nergens voor. Waar ik behoefte aan heb, krijg ik overdag vaak al in ruime mate. Wanneer ik eens naar een kroeg ga en het is gezellig dan kom ik er vaak als laatste weg en ben ik van alles wel voorzien. Vaak is de nacht dan al (half) voorbij.
Waar staat Marten Bos over 10 jaar?
Ik hoop dat ik dan nog leef natuurlijk, laat ik daar maar mee beginnen. Ik ben dan inmiddels gepensioneerd maar verwacht wel aan het werk te zijn. Mits ik mij net zo gezond voel als nu. Dan kan ik mooi Maureen meehelpen of misschien ben ik dan ook nog wel bij Gouden Ambacht bezig. Wel is het zo dat ik dan na mijn 66e geen verplichtingen meer wil hebben. Dat mag ook wel na 50 jaar werken, dacht ik zo.
Wil je verder nog iets kwijt?
Ik leef met veel plezier en heb een hoop lol in het leven. Ik mag graag klaverjassen en vissen en hoop dit nog jaren in goede gezondheid te kunnen doen. Het is gezellig wonen in Middelstum, er is hier vaak wat te doen. Wanneer je een keer hulp nodig hebt met iets dan is dat geen probleem. Uiteraard nodig ik de lezers van harte uit om eens langs te komen in Cafetaria Shoppyland aan de Noordwolderweg in Bedum! We zien u graag komen.