Kunt u zich heel kort even voorstellen?
Mijn naam is Jan Zuidhof, 69 jaar, woonachtig aan de Oude Schoolsterweg in Middelstum in hetzelfde huis als waar ik ook geboren en getogen ben. Ik heb tot 1975 in dit huis gewoond. Toen verhuisde ik naar Garrelsweer omdat ik daar een betrekking kreeg. Ik heb daar 5 jaar gewoond (tegenover jouw grootouders) om vervolgens weer terug te keren naar mijn ouderlijk huis. Mijn vader is in 1977 overleden en mijn moeder koos er voor om in een bejaardenhuisje te gaan wonen.
In 1978 kwam er een functie als onderwijzer vrij in Middelstum aan de christelijke lagere school. Daar moest ik wel even over nadenken want je weet dat een profeet in eigen land niet geëerd wordt. Toch heb ik er nooit spijt van gehad. Op den duur kreeg je kinderen in de klas van ouders die je zelf als leerling onderricht had. Je kende de relaties en legde dan ook snel contacten.
Wat is uw burgerlijke staat?
Ik ben op 13 juni 1975 getrouwd met Tjitske Visser, geboren te Onderdendam. Getrouwd op vrijdag de 13e dus. Een ideale dag want zowel het gemeentehuis, de kerk als het gebouw waar we de bruiloft gevierd hebben, stonden vrij tot onze beschikking want niemand wil natuurlijk op zo’n datum trouwen. We zijn in het rijke bezit van 4 kinderen en 5 kleinkinderen, allen woonachtig in de buurt. En dus kunnen we mooi op de kleinkinderen passen. Zo worden we morgenvroeg om 7.00 uur in Westeremden verwacht. Morgenmiddag ga ik met Koen naar Bedum die druk aan het oefenen is voor zijn zwemdiploma B.
Ach, het maakt mij verder toch niet zo veel uit wat ik doe. Mijn tijd wordt toch wel ingevuld. September 2007 kwam ik bij huis en het duurde niet lang of dochter Margriet kwam bij mij met de vraag of ik wel mee wilde helpen in het cultureel centrum, het gebouw waar muziekvereniging Concordia zijn intrek had genomen. Een klus van hooguit 3 weken, zei ze van te voren, die uiteindelijk 3 maanden duurde….Ik weet nog dat ik jouw vader toen wel eens tegen kwam die tegen mij zei: ‘Meester Zuidhof, denk’n joe der wel aan dat jou ook wat tied veur jouzelf overhoal’n?’. Ik antwoordde toen nog heel zelfverzekerd dat dit wel goed zou komen: ‘ik ben der immers zulf bie!’. Achteraf denk ik wel eens dat Bertus Koster wel liek had het want na het project Concordia volgde het huis van Alexander en Alyke waar ook geverfd moest worden, haha….
En dat terwijl het eerste beoogde project eigenlijk het opknappen en opruimen van de schuur bij ons achter het huis diende te zijn. Nu, 7 jaar na dato, is dit eindelijk afgerond. Onder tijdsdruk nog wel want binnenkort wordt de aardbevingsschade aangepakt en dus moest ik zorgen dat het schuurtje toch wel opgeruimd was.
Wat is uw voormalig beroep?
Ik ben mijn hele leven onderwijzer geweest. Het heilig vuur is begonnen toen ik op de ULO zat, ik was toen een jaar of 13, 14. Het examen kwam er aan en dan moet je natuurlijk wel weten wat je wilt worden. Om naar de kweekschool te kunnen, moest je kiezen voor de wiskundekant wat het vakkenpakket betreft. De omgang van de leraren met de leerlingen en het overbrengen van kennis spraken mij erg aan. Uiteindelijk heb ik ruim 40 jaar in het onderwijs gezeten op 2 basisscholen in Garrelsweer en Middelstum. Ook mijn vrouw heeft haar hele leven met kinderen gewerkt. Aanvankelijk als kleuterjuf, nu werkt ze 15 uur in de kinderopvang bij kinderdagverblijf Paddington in Bedum.
Hoe bevalt het gepensioneerd zijn?
Prima, ik heb vrij snel mentaal afscheid kunnen nemen van het geen onderwijzer meer zijn. Als ik mijn kleinkinderen naar school breng dan heb ik allang niet meer het gevoel van: ‘hier moet ik ook weer heen.’ Andere collega’s die met pensioen gingen, vielen nog wel eens tijdelijk weer in bij ziekte of iets dergelijks. Die behoefte heb ik nooit gehad.
Ik heb nu nog wel een sleutel van school maar dat is om op de laatste zaterdagmorgen van de maand het oud papier langs de weg te zetten. Dat deed ik ook al toen ik nog onderwijzer was. Ik heb heel lang lesgegeven in de middenbouw maar mijn mooiste jaren beleefde ik toch in groep 7 en 8. In die leeftijdgroep kon ik de leerlingen naar mijn gevoel het meeste bijbrengen. ‘Ik was wel wat streng, geloof ik, maar op zijn tijd was er ook wel tijd voor een grapje.’ Hoewel ik wel bevoegd was om les te geven aan groep 1 t/m 8 trokken de jongste groepen mij helemaal niet. Ik heb wel eens gezegd tegen juffen uit de jongste groepen die ook wel eens een oudere groep onder hun hoede zouden willen hebben dat ruilen wat mij betreft niet mogelijk was. Dat namen ze mij niet altijd in dank af. Ik vertelde hun dan dat ik wel bevoegd was om les te geven aan kleuters maar niet bekwaam. Daar ontbeerde ik ook de kennis en het geduld voor. Andersom was dit volgens mij net zo.
Zoals ik je net verteld heb, ben ik vaak aan het klussen bij de kinderen en doe ik nog veel vrijwilligerswerk zoals het orgelspelen bij verschillende kerkgenootschappen. Vervelen is er absoluut niet bij.
Wat zijn de hoogtepunten uit uw leven?
Ik was laatst bij mijn broer in Geldrop en die zette een plaat op van de musical ‘Er is muziek in dorp.’ Dit bracht hele fijne herinneringen boven van vroegere tijden op de Wicher Zitsemaschool. Fré Schreiber was de grote animator van dit project, tevens bedoeld als reclame voor de school om nieuwe leerlingen te trekken. Het eerste exemplaar van deze lp werd in Vita Nova aangeboden aan de toenmalig Commissaris van de Koningin Henk Vonhoff. Voor de overhandiging moest hij op een grote trom slaan die van te voren al licht voorbewerkt was waardoor hij er zo door heen sloeg. Het schoolbestuur stelde zich garant voor de gevolgen van deze actie. Tegenwoordig is het onderwijs zo verkrampt, het is de ene toets na de andere. De sfeer uit die tijd, begin jaren ’80, de gemoedelijkheid, ik vond het een prachtige tijd.
Een ander hoogtepunt was de Koninklijke Onderscheiding die ik in 2012 mocht ontvangen voor mijn vrijwilligerswerk voor de kerk en voor de muziekvereniging Concordia. Ik had helemaal niets door man, van dit gebeuren. Ik werd door Reinder Buist naar de kerk gelokt met de vraag of ik hem de Klavarkribo wilde leren, een orgelstuk die hij graag voor zijn familie wilde spelen. Ik moest op een bepaald tijdstip in de kerk zijn en speelde het stuk een paar keer voor. Reinder vond het toch wel een lastig stuk en wilde eerst koffie drinken. Koster Jansma had ‘toevallig’ de koffie klaar. Ik schijn wit weggetrokken te zijn toen ik een volle zaal vol met familie, vrienden en bekenden zag. Toen ik de man met de ketting ontwaarde, viel het kwartje bij mij.
Als laatste punt zou ik graag het orgelspel willen noemen dat ik voor verschillende gemeenten hier in de buurt mag doen. In Middelstum, Garrelsweer, Westeremden en Thesinge bijvoorbeeld voor diverse geloofsgemeenschappen. Het maakt mij niet uit, voor welke gemeenschap ik moet spelen. Dit is ontstaan tijdens het orgelspelen in het Hippolytushoes, hier zit ook alles door elkaar heen. ‘Alle kerkmuren zijn dan vot.’
En de dieptepunten?
Mijn zuster Fine verloor haar eerste man op jonge leeftijd. Later is ze opnieuw getrouwd en ook haar tweede man is onlangs overleden aan kanker. Ik ben de enige broer die dicht in de buurt woont en dus kom ik vaak bij haar. Zulke ingrijpende gebeurtenissen zijn echt dingen die ik niet kan begrijpen. Mijn moeder is 97 jaar geworden, op haar begrafenis speelde ik orgel, hier had ik vrede mee. Mijn vader was veel jonger, hij was 73 en dit vond ik dan ook veel moeilijker.
Rond het jaar 2000 heb ik in een jaar tijd mijn moeder en beide schoonouders verloren. We zouden voor onze 25 jarige bruiloft naar Canada gaan maar deze reis hebben we pas in 2002 gemaakt. Toen pas waren we er weer klaar voor. Daaruit blijkt wel dat dit een behoorlijke impact op ons leven heeft gehad. Eind 2002 verloor ik plots ook nog mijn zwager Geo Koning, een gebeurtenis die er toen ook weer stevig inhakte.
Heeft u nog anekdotes en mooie verhalen?
Een klassieker is natuurlijk het verhaal van Martin Bulthuis. Hij zat in een lagere groep als waarin ik les gaf. Op een morgen werd er aan de deur geklopt. Martin meldde bedroefd dat hij zijn schildpad kwijt was en of hij even in de klas mocht rondkijken of het beest zich hier misschien verstopt had. Afijn, wij met zijn allen op zoek maar de schildpad was nergens te vinden. Hij zou wel weer verder gaan zoeken in een ander lokaal. Bij het verlaten van de klas stak hij nog even zijn been omhoog om een harde wind te laten. Ik had toen al het vermoeden dat Martin helemaal geen schildpad had en dat bleek ook zo te zijn. Het toeval wil dat Martin vele jaren later samen met Folly Hemmes van Mulder Wonen nieuw vinyl in ons lokaal aan moest leggen. Ik zei toen tegen Folly dat hij goed uit moest kijken naar een schildpad, hier konden we toen smakelijk om lachen.
Tijdens een Koninginnedag had Fré Schreiber een sterrit uitgezet in de Ommelanden. De bedoeling was dat we uiteindelijk bij Tinus en Eeke in Westerwijtwerd uit zouden komen. De omschrijving klopte geloof ik tot het driehoekje bij Fraamweg/Keesriefweg, daar ging het verkeerd. Met als gevolg dat iedereen doorreed via Thesinge naar Garmerwolde. Anneke van Heuveln stond als controlepost in Westerwijtwerd maar daar is nooit iemand geweest, bij Tinus en Eeke ook niet trouwens. De leerlingen reden allemaal in de richting van de Stad en zijn op den duur onverrichter zake naar school teruggekeerd.
Ik kan mij nog een schaatstocht via school herinneringen die we op het Boterdiep gereden hebben. Er waren verschillende stempelposten, zoals op Fraamklap, in Westerwijtwerd en bij de spoorbrug achter Westerwijtwerd. Als stempelpost gebruikten we een tafel. Eén tafel is waarschijnlijk niet mee teruggekomen en door intredende dooi hebben we hem nooit weer gezien…
Wat zou u ooit nog willen doen in uw leven?
Geen bijzonderheden, ik heb wat dat betreft geen speciale wensen die ik nog vervuld zou willen zien. Ik mag graag knutselen en hoop dat ik daarvoor de tijd krijg. Ook lees en puzzel ik graag maar om dat een hele dag te doen…. Verre reizen hoef ik ook niet meer te maken, we zijn een paar keer naar familie in Canada geweest. Familie uit Amerika vragen ons ook wel eens om langs te komen, maar dat komt er dan niet van. De zomervakantie brengen we al sinds 1977 in Voorthuizen op de Veluwe door en dat bevalt prima!
Waar heeft u spijt van gehad in uw leven?
Goh, dat is eigenlijk de eerste keer dat iemand mij dat vraagt. Ik heb geen spijt gehad van de vrouw die ik uitgekozen heb en hetzelfde geldt voor mijn baan en hobby’s. Die keuzes waren allemaal goed. Wat dat betreft ben ik een tevreden mens. Misschien moet ik toch wat meer naar jouw vader zijn wijze woorden luisteren: “Neem ook tied veur diezulf!”
Wat zou u uw leven voor een cijfer willen geven?
Bij vlijt was 8 het hoogste cijfer dat je kon krijgen toch? Ik denk dat ik voor een 8 ga.
Wilt u verder nog iets kwijt?
Soms denk ik wel eens dat kinderen geen kinderen meer mogen zijn. Er wordt al het nodige afgetoetst bij leerlingen in groep 1 en 2 wat tot de nodige stress leidt. Om 08.20 uur gaat de eerste bel, om 08.25 uur de 2e waarbij de kinderen al strak in de banken zitten om vervolgens om precies 08.30 uur met een toets te moeten beginnen. Er mag geen minuut verloren gaan. Vroeger leerden de kleutergroepen spelenderwijs, tegenwoordig is er helaas zelden meer tijd voor de eigen inbreng van het kind.
Zo’n Cito toets zorgt ook altijd voor veel stress terwijl het toch een momentopname is. Het kan maar zo zijn dat een kind een heel andere score heeft wanneer je hem of haar een maand later nog eens zou toetsen. Eigenlijk kom je als onderwijzer nauwelijks meer toe aan die zaken waarvoor je benoemd bent. Rust in de tent is vaak goed om optimale prestaties te krijgen. Tegenwoordig wordt ook overal een stempel opgedrukt. Ik sprak vroeger nooit van een drukke groep maar van een actieve groep. Ik hoor het juffrouw Tempel nog wel eens zeggen. ‘Vroeger was het heel normaal dat je 1 x in de 6 jaar een wat drukkere groep had waarin het nodige gebeurde met bijvoorbeeld probleemkinderen. Tegenwoordig is dit andersom en heb je 1 x in de 6 jaar een ‘normale’ groep…’