Het is niet dat ik zijn grootste fan ben, maar toch raakte het overlijden van Rob de Nijs mij in de afgelopen week. Ik heb zijn muziek altijd wel gewaardeerd, de teksten en melodieën, zijn stem. Hij schreef dan wel niet z’n eigen teksten en muziek, maar ik denk wel dat zijn stem, de klank en de manier waarop hij de teksten gebruikte er samen wel voor zorgden dat alles klopte. Het hoorde bij elkaar.
In de avonduren puzzel ik graag en dan heb ik via YouTube altijd wel muziek aan. Ik hou dan wel van Nederlandstalige muziek; van Paul de Leeuw, Stef Bos, Simone Kleinsma, Daniel Lohues en ook Rob de Nijs. Het zijn met name de teksten waar ik door geraakt kan worden. Dat het dan een rokerige stem is, of ietwat vals kan zijn, neem ik graag op de koop toe. Ze zetten me aan tot denken en daar hou ik wel van.
Ze kunnen je ook op een ander spoor brengen dan je eigen soms wat smalle gedachtegang. In de tv-programma’s op de dag van het overlijden van Rob de Nijs werd ook volop aandacht besteed aan zijn muzikale carrière. Terecht naar mijn idee, want zijn muziek is tot het einde mensen blijven aanspreken.
Toevallig was ik ergens met wat jongeren toen ik las dat hij was overleden en ik noemde dat zo. “Wie is overleden?”, vroegen ze. Het confronteerde me even met een generatiedingetje. Toen ik echter wat van zijn muziek liet horen, herkenden ze het wel. Zo is dat bij mij andersom ook, moet ik eerlijk zeggen. De muziek van Rob de Nijs raakt generaties en roept daarmee soms herinneringen op die diep in ons verankerd zijn.
In de tekst van Foto van vroeger, één van zijn bekendere nummers, kijkt de verteller via foto’s uit het verleden terug op zijn jeugd. Hij heeft niet alles bereikt waar hij in zijn jeugd over droomde maar toch kijkt hij terug op dierbare momenten. Over hoe een simpele foto een leven vol liefde, verlies en herinneringen op kan roepen.
Wat herinner ik me van mijn jeugd of jij? En is dat een herinnering uit jezelf of komt dat door een foto die daarvan is gemaakt en die je later terug ziet? Of komt het van verhalen van anderen die je over die gebeurtenis hebt gehoord? Herinneringen. We hebben ze allemaal. We houden herinneringen over aan gebeurtenissen in ons leven. Het geheugen lijkt wel een soort bibliotheek.
Herinneringen zijn vastgelegd, af en toe neem je een boek van de plank en blader je daar in. Maar het geheugen wordt nooit meer herschreven, of toch wel? Hoewel je je de beelden nog zo levendig voor de geest kunt halen, hoeft het niet te zijn wat er werkelijk is gebeurd. Herinneringen zijn in beweging, ze kunnen telkens weer een beetje veranderen. Als je bijvoorbeeld vraagt aan mensen hoe ze elkaar hebben ontmoet, verschillen de twee verhalen toch vaak. Terwijl ze er allebei toch echt zelf bij waren.
Dat komt doordat herinneringen mede gevormd worden door emoties waarmee een ervaring, een gebeurtenis gepaard gaat. En in de loop van de tijd veranderen ze ook; ze worden vager en er komen naarmate je ouder wordt steeds meer herinneringen bij. Details gaan dan verloren.
De slaappartijtjes bij je opa en oma, het spelen achter de dijk met leeftijdgenoten, de vakanties met je ouders, de periode van het ontdekken van het uitgaan: allemaal herinneringen om te koesteren. In veel opzichten bepalen onze herinneringen wie we zijn, ook de minder leuke. Ze vertellen ons waar we vandaan komen, met wie we verbonden zijn en geven richting en betekenis aan ons leven.
Alles wat je hebt meegemaakt heeft je gevormd tot wie je vandaag de dag bent. Herinneringen helpen je te beseffen wie je bent, waar je vandaan komt én wie je hoopt te worden. Herinneringen verbinden ons met momenten, mensen en gevoelens die ons een warm en veilig gevoel geven. Terugdenken aan fijne gebeurtenissen is troostend wanneer het even niet zo goed gaat. Ze zijn dan een toevluchtsoord.
Ze zijn als het ware ook een soort van ‘emotionele lijm’ tussen ons en onze dierbaren, ze doen je denken aan alles wat je met elkaar hebt meegemaakt en zorgen voor een blijvende verbinding, ook als we afscheid moeten nemen door de dood. Gezamenlijke herinneringen geven je het gevoel dat je ergens bij hoort; niet alleen bij mensen in je directe omgeving, maar ook bij de grotere gemeenschap.
Herinneringen, zowel positief als negatief, leren ons wat we belangrijk vinden, en helpen ons te zijn wie we zijn. Zonder geschiedenis is er immers geen toekomst. Als iemand sterft moet je het doen met herinneringen, want je maakt geen nieuwe. Dat is dus ook een wijze les, de herinneringen die je later wilt hebben moet je nu maken. Later kan immers ook vandaag zijn.
Voor nu wens ik ons allen veel foto’s van vroeger toe waarvan de herinnering een glimlach om onze mond zal geven……..
Carin de Wind-Tammens