Het was een gevleugelde uitspraak van een oud collega “Een opvoeder is een stakker die in het duister tast”. Na menig weekend sprak hij deze woorden. Hij had dan het nachtleven van Sodom (Winschoten) tot vroeg in de ochtend uitgekamd om zijn 14-jarige dochter ‘vriendelijk’ te verzoeken om naar huis te komen.
Zijn uitspraak, welke van wijlen cabaretier Wim Sonneveld was, komt nog met regelmaat in mijn gedachten op en hiermee ook de goede herinneringen aan de prettige samenwerking met deze helaas veel te vroeg overleden collega.
Ik betrap mezelf er met regelmaat op dat ik, net als vast veel andere mensen, ook graag veelzeggende ‘wijsheden’ verkondig. Bijvoorbeeld als ik als opvoeder (op afstand) actief probeer te zijn, als ik les geef op de Rijksuniversiteit, als ik leiding probeer te geven in mijn dagelijks werk als rijksambtenaar of in gesprekken in familie- of vriendenkring.
Ook maak ik soms foto’s van wijsheden die ik in de krant of op het world wide web tegenkom. Vaak zijn ze pakkend juist, je weet – zeker als je al ‘bijna’ 60 jaar bent – dat het zo is. De vrucht van ervaring rijpt immers niet aan jonge takken of wel: de verstandigste opmerkingen komen (vaak) van oudere mensen.
Zou je mensen uit mijn direct omgeving vragen welke ‘wijsheden’ ik met regelmaat verkondig dan komt mijn uitspraak “Je moet ze pakken als ze zwak zijn” zeker vaak naar voren, maar ook “Wat je zaait, zul je oogsten”.
De eerste uitspraak kan wat hard overkomen, maar deze kleur ik graag positief in. Ik bedoel dat je mensen mag ‘confronteren’ met wat ze zeggen of geschreven hebben. Hierbij is de toon van de muziek natuurlijk wel van groot belang. Ook dat heb ik als ‘oude’ tak door de jaren heen wel geleerd en dat is mij door veel ‘oudere’ takken ook met regelmaat gezegd. Maar het blijft mooi om – het liefst in de vorm van een grap en met een glimlach uitgesproken – iemand te ‘pakken’ op wat ze zelf gezegd of geschreven hebben.
Spandoek voor Arend zijn 50e verjaardag.
Natuurlijk keert deze uitspraak zich ook met regelmaat tegen me. Toen ik lang geleden 50 jaar werd, werd ik daar nog weer eens heel letterlijk mee geconfronteerd. De andere uitspraak die ik vaak verkondig is “Wat je zaait, zul je oogsten”. Deze wijsheid uit het Boek der Boeken kent zowel een positieve als een negatieve variant. Als een Koenes gaat mijn voorkeur uit naar de positieve uitleg. Dus als je goed doet, zul je goed ontmoeten.
Voor mij is het een mooie Leidraad in het leven. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat ik altijd het goede doe of zeg, maar het is wel een intentie waar ik naar streef. En zoals we weten wint uiteindelijk de aanhouder, dus ook ik blijf het proberen. En hier geldt ook dat ik met regelmaat ervaar dat deze wijsheid in de praktijk van waarde is.
Je zult me overigens in kader van “het goede doen” vooralsnog nog niet ‘vastgeplakt’ op de A-12 aantreffen. Want voor mij persoonlijk geldt in het kader van ervaring opdoen vooralsnog “Verbeter de wereld en begin bij jezelf”. In je eigen ‘kleine’ wereld kun je vast en zeker het verschil nog wel maken door met enige regelmaat na te denken wat je aan het zaaien bent.
Tenslotte kom ik graag nog even terug op de titel van dit ‘verhaaltje’ dat ik op verzoek voor Bert jaarlijks mag schrijven. Ik heb het een eer gevonden en er van genoten om een Stakker te zijn. Als opa Koenes laat ik dit nu graag over aan mijn ‘opvolgers’. Ik geef ze graag nog een wijsheid mee; geniet van het ’duister’ dat opvoeden soms lijkt en doe het vooral vanuit het perspectief dat het glas half vol is en dan zul je ook als ‘jonge tak’ ervaren dat het een voorrecht is om een Stakker te mogen zijn.