Nee, je zult me niet horen zeggen dat vroeger alles beter was. Echt niet. Mijn god, wat zou ik zijn zonder alle moderne geneugten des levens. Klinkt allemaal wel oud hè? Ja, een maand of twee geleden heb ik de voorste 5 van mijn leeftijd ingeruild voor een 6 en kan er dus zo langzamerhand wel van uit gaan dat ik meer vroeger heb dan later. En ook al voel ik me (meestal) nog niet zo oud, de omgeving wijst me wel op deze verandering. Andersom doe ik dat ook dus laten we mekaar geen mietje noemen.
Nee, vroeger was alles beslist niet beter. Een leven zonder computer, internet, smartphone en al die zaken is toch bijna niet meer voor te stellen? Toen mijn broer zo’n 50 jaar geleden naar Canada emigreerde, was contact met hem een belevenis, een avontuur.
In het begin werd vooraf per brief meegedeeld dat hij zou bellen. Met mijn ouders, broers en zussen zat ik op tijd in de keuken (daar stond de telefoon) te wachten op het belletje. Op het moment dat hij belde werd ons op het hart gedrukt om stil te zijn (‘Koppen dicht straks hè, aans kin ik hom nait verstoan!’). Na die tijd werden familie, vrienden en kennissen op de hoogte gebracht van de nieuwste ontwikkelingen daar. Dat kon variëren van ‘ze goan traauwen’, ‘ze loaten een hoes bouwen’, tot ‘d’r komt een potje’ of andere, minder ingrijpende ontwikkelingen.
Nee, kom daar tegenwoordig maar eens om. Vorige week kon ik per telefoon bijna hun ervaringen tijdens de zonsverduistering daar volgen. Als ik ’s morgens wakker word, kan ik in bed de radio beneden al aanzetten en kom ik in een warme kamer waar ik kan luisteren naar ieder radioprogramma van all over the world.
Foto’s maken? Met het toestel in mijn broekzak kan ik meer foto’s maken op een dag dan ‘vroeguh’ in een week tijd bij wijze van spreken. Autonavigatie? Wat een uitvinding! Als ik nu nog eens verkeerd rij is dat geheel aan mijn eigenwijze ik te danken, niet omdat de dame die de links/rechts aanwijzingen geeft zich vergist. Spotify? Natuurlijk zou ik er zonder kunnen, maar het zou allemaal wel weer wat ingewikkelder worden om overal en wanneer je maar wilt naar je favoriete muziek te kunnen luisteren.
Nee, het was niet beter, maar wel anders. Als oude witte man (boomer?) vraag ik me vaak af waarom, als ik de Sonos thuis inschakel, ik niet direct – net als vroeger met een oude transistorradio – de uitzending kan horen. Nee, het duurt even, en soms krijg je eerst nog reclame voorgeschoteld en dan begint pas de uitzending. Nou, dan is het liedje of nieuwsbericht allang en breed voorbij. Je bent er aan gewend dat alles sneller kan. Sneller en compacter.
En dat brengt me bij het punt dat alles sneller en compacter kan en vaak gaat, maar eigenlijk zou het ook wel eens wat langzamer en uitgebreider kunnen. Waarom? Voor later.
Met onze Theatergroep Opnieuw zijn we momenteel bezig met de voorbereiding van een programma voor het 90-jarig bestaan van het provinciaal bestuur van de Vrouwen van Nu. Ooit begonnen als “Bond voor Boerinnen en Andere Plattelandsvrouwen”, later “Bond voor Plattelandsvrouwen” en tegenwoordig noemen ze zich “Vrouwen van Nu”.
We kregen van Carin en Janny letterlijk een koffer vol documenten (en wat bestuurskleden, maar dat is een ander verhaal). Notulen, brieven, eerdere jubileumboeken, een paar ingebonden jaargangen van het maandblad ‘De Plattelandsvrouw’ (met die geweldige mooie oude advertenties) en meer.
Samen met mijn toneelvriendinnen Ria en Johanna hebben we dit allemaal doorgespit en de leukste anekdotes, indrukwekkendste verhalen en mooiste foto’s er uitgehaald. Aan de hand daarvan nemen we volgende week de aanwezige dames (we staan dan voor ruim 400 dames op het podium) mee op een tijdreis tijdens hun eigen feestje.
Vorig jaar deden we een soortgelijke voorstelling, maar toen voor de KVG (Katholiek Vrouwen Gilde) uit Uithuizen. Ook toen hadden we ter voorbereiding de beschikking over oud materiaal, ook in de vorm van notulen etc..
Maar wat opvalt is dat er van het verre verleden (zo ongeveer tot en met de jaren zeventig) nog heel veel informatie is. De notulen werden met de hand geschreven (totdat de typemachine zijn intrede deed), alle inkomende correspondentie werd bewaard, er zijn boeken vol foto’s en programma’s. Maar vanaf de jaren tachtig, toen de PC voorzichtig zijn intrede deed, wordt dat minder. Opvallend minder.
Natuurlijk, alles wordt digitaal opgeslagen, maar de archivering daarvan houdt op bij de eerstvolgende computercrash van de secretaris van de club. Foto’s worden er genoeg gemaakt en tegenwoordig al gedeeld voordat het feestje voorbij is. Bij een heel actief bestuur zie je ze online nog ergens voorbijkomen maar vaak verdwijnen ze dan ergens in de digitale wereld.
Als er een jubileumboek wordt gemaakt moet men vaak diep graven naar kiekjes van toen en of de kwaliteit altijd goed genoeg is om te worden afgedrukt is dan de grote vraag. Natuurlijk moeten notulen van een vergadering kort en bondig weergeven wat er tijdens een (leden)vergadering is besproken. Maar wat hebben wij geweldige info en anekdotes gehaald uit de handgeschreven notulen uit de jaren vijftig en zestig!
Complete verslagen van feestavonden vonden we terug in diverse fotoalbums. Liedjes en gedichten die niet alleen verhalen over wat er gebeurde, maar die ook een prachtig tijdbeeld geven van toen. Dat er ellenlang gesproken werd of de contributie nu met 15 cent of 25 cent moest worden verhoogd. Wat men ging doen tijdens het jaarlijks uitstapje, naar Borkum of Giethoorn? Dat er tijdens de jaarlijkse ledenvergadering / gezellige avond in 1973 een fondue werd verzorgd. Net als in ’74, ’75 en ’76. Wat zal de schok groot geweest zijn toen er een 1977 een broodmaaltijd werd genuttigd!
Dus mijn oproep aan alle besturen: houd je archief op orde, bewaar de (digitale) foto’s, knip de artikelen waarin jullie genoemd worden uit de krant (of leg het digitaal vast) en leg niet alleen de hoogte- en dieptepunten vast, maar ook de anekdotes en smakelijke verhalen die jullie club/vereniging/stichting/organisatie zo bijzonder maakt. Doe het voor nu, maar ook zeker voor later. Dat ze dan ook kunnen zeggen, vroeger was niet alles beter, maar wel anders.