Kunt u zich heel kort even voorstellen?
‘Hest eem?’ Gerda Fokkelina Johanna Swijghuizen, zo luidt mijn volledige naam. Maar tegenwoordig kennen veel mensen mij als Gerda de Vries uit Onderdendam. Ik ben op 29 januari 1937 geboren, een ‘olle bes’ inmiddels. Geboren in Roodeschool als tweede dochter van een petroleumverkoper en zijn vrouw. Mijn vader was eerder boerenarbeider. Mijn twaalf jaar oudere zus is helaas overleden.
Ik heb 21 jaar aan de Ruiterstraat in Roodeschool gewoond en we zijn na ons trouwen verhuisd naar Eenrum daar waar nog niet zo lang geleden het Mosterdmuseum zat. In 1962 zijn we naar de Middelstumerweg in Onderdendam verhuisd. En een paar jaar later konden we dit huis aan de Rodeweg kopen. Daar vroegen ze destijds 12.000 gulden voor. We hebben nog 1.000 gulden ‘onder toafel deur’ moeten schuiven want er was veel belangstelling voor. Maar inmiddels woon ik hier al weer dik vieftig joar met veel plezier. Het is hier ‘lang leve de lol!’, zo roep ik regelmatig.
Wat is uw burgerlijke staat?
Ik ben in 1958 getrouwd met Hilbrand Janko de Vries die oorspronkelijk uit Wirdum kwam. Ik ontmoette hem voor het eerst op de kermis in Zandeweer en kwam hem later weer tegen op de kermis in Usquert. Daar is de vonk overgeslagen en hij heeft mij op zijn nieuwe motor naar huis gebracht. Ik heb destijds nog een gedeelte van mijn been verbrand aan de uitlaat.
Mijn vader vond deze relatie maar niets en dat heeft hij ook vaak laten merken. Misschien zat het leeftijdsverschil van twaalf jaar hem dwars. Maar daar trokken wij ons niets van aan. Hilbrand reed in die tijd op een strovrachtwagen en is een keer van bovenaf naar beneden gevallen met alle gevolgen van dien. Ik ging toen elke zaterdagavond op de fiets naar Wirdum bij hem op bezoek maar moest om twaalf uur thuis zijn. Eén keer was ik een beetje te laat en toen had mijn vader de deur al op slot gedraaid. Toen ik mijn zus ophaalde was de deur bij thuiskomst wel open.
Dat weerhield ons niet om in 1958 met elkaar te trouwen. In hetzelfde jaar is in Eenrum Alma geboren. Zij woont nu in de Almastraat in Bedum. Petra is in 1962 aan de Middelstumerweg op de wereld gekomen. Zij is getrouwd met Simon Mus en ze wonen in Kantens. Hun dochter Silvana is 29 jaar en woont in Haren. Youran is 26 en woont in Groningen. In 1969 tenslotte is hier aan de Rodeweg Karel geboren, hij woont tegenwoordig in Delfzijl. Dat was destijds een rot zwangerschap want ik heb bijna de hele tijd op de bank of in het ziekenhuis gelegen.
In 2012 is Hilbrand overleden. Hij was dementerend en heeft de laatste maanden in Twaalfhoven in Winsum doorgebracht. Hij is in 1925 geboren en 87 jaar geworden. Deze leeftijd hoop ik begin volgend jaar te bereiken.
Wat is uw voormalig beroep?
Ik ben alleen naar de lagere school in Roodeschool geweest en die heb ik niet eens af kunnen maken want ik moest mijn vader meehelpen met de petroleumverkoop. Ik was destijds twaalf jaar oud. Op de lagere school bracht ik reeds alle dagen kranten rond. Het ging om Het Vrije Volk en de Vara-gids. Een keer ben ik gevallen waardoor een van mijn voortanden afbrak. Pa was des duivels want de tandartskosten moest je destijds zelf betalen en dat was hartstikke duur. Ik kreeg toen een plaatje en had eerst ‘knienetanden’ en nu heb ik ‘kunstklappers’!
Toen ik pa hielp, moest ik alle dagen om 05.00 uur mijn bed uit. Vervolgens moest ik eerst sla of andere groenten snijden vanuit de tuin alvorens met de verkoop van petroleum te beginnen. Alle dorpen in de omgeving van Roodeschool werden aangedaan. Mijn vader had eerst een dikke hond voor de fiets, later kreeg hij een motor. Ik moest alles op de fiets doen. Toen ik een jaar of dertien was, kon ik bij de familie Van Veen aan het ‘slofken’. Schoonmaken dus want vrouw Van Veen had borstkanker.
Toen zij een paar jaar later overleed, heb ik haar man nog een tijdje verzorgd. Voor al die inspanningen kreeg ik later van hun zoon Koos een gouden slavenband (armband) die ik nog steeds heb. Ik heb tot mijn 18e huishoudelijk werk gedaan en moest daarna pa meehelpen met het aardappels zoeken op het land. Later kon ik bij PZVB in Roodeschool aardappels sorteren, daar heb ik goed verdiend. Tot slot heb ik nog een tijdje bij Rixona in Warffum gewerkt maar dat vond ik niet zo leuk.
Na getrouwd te zijn, ben ik eerst met werken gestopt. In Eenrum heb ik bij ons thuis nog een tijdje voor mijn zwager en mijn schoonmoeder gezorgd en daarna werd ik huisvrouw. Later, toen we al in Onderdendam woonden, ben ik weer met werken begonnen en wel bij Bakker Van der Leest. Van half negen tot half tien stond ik in de winkel en daarna deed ik huishoudelijk werk. Dat heb ik een paar jaar gedaan en op den duur waren al onze kinderen ook bij deze bakker aan het werk.
Uiteindelijk heb ik nog tot mijn zeventigste in het huishouden meegeholpen bij onze buren destijds maar ook in Haren waar mijn buurman een eigen praktijk had. En zo heb ik altijd bijgedragen om de zaakjes financieel rond te krijgen.
Hoe bevalt het gepensioneerd zijn?
Ik verveel mij nooit! Ik heb mijn tuintje achter het huis en maak regelmatig het paadje naast mijn huis schoon. Ik heb nog steeds een auto en die maak ik af en toe schoon alhoewel ik er niet veel meer in rij. Ook het fietsen op mijn elektrische fiets zit er niet meer in. Ik ben namelijk gevallen en heb daardoor een scheurtje in een bot opgelopen. ‘Du der moar 10-secondenlijn in’, zo zei ik in het ziekenhuis maar daar wilden ze niet aan. Sterker nog, men heeft mij het fietsen ten zeerste afgeraden want als ik nogmaals zou vallen dan is de kans reëel dat ik hier niet meer kan wonen.
En dat moeten we niet hebben natuurlijk want het bevalt mij hier uitstekend en thuis doe ik alles nog zelf. Verder heb ik eigenlijk geen hobby’s. Vroeger mocht ik graag haken, breien en toneelspelen. En fietsen dus. Maar ik ben wel van de gezelligheid en geniet van de mensen die hier op visite komen. Als er wat te doen is in het dorp dan ben ik er graag bij zoals tijdens het Scheepsjoagen bijvoorbeeld, dat sla ik nooit over. Daar kan ik erg van genieten.
Wat zijn de hoogtepunten uit uw leven?
Tja, wat mot ik doar op zegg’n? Mien trouwdag? Nee, dat was twai keer niks. We zijn op het gemeentehuis in Uithuizermeeden in een zeer klein gezelschap getrouwd door meneer Aardappel. Alleen die naam al. Daarna hebben we thuis nog een bakje thee gedronken met een gebakje erbij en dat was het. Als cadeau kregen we een tweepits gasstel.
Noteer bij deze vraag gerust de geboorte van mijn kinderen en kleinkinderen. En als ik in januari 87 word, geef ik in het dorphuis in Onderdendam een groot feest voor mijn familie, buren en alle bekenden. Lekker ‘dik en duur doan’ want ik leef nu.
En de dieptepunten?
Zoals eerder genoemd, was mijn vader het niet eens met het feit dat ik met Hilbrand verkering kreeg. Daar heb ik toch een ‘stuk verdrait’ om had. Hilbrand kwam ook nooit bij ons thuis en zijn moeder was doodsbenauwd dat mien pa hem wat aan zou doen. Maar we hebben doorgezet hoor en op den duur heeft pa zich er mee verzoend.
Daar heb ik wel van geleerd dat ik nooit wat verkeerds gezegd heb over de partners waar onze kinderen mee thuiskwamen. Hooguit een keer een waarschuwing, moar verder niks. Daar moesten ze zichzelf mee zien te redden.
Heeft u nog anekdotes en mooie verhalen?
Vier jaar geleden belde Noord hier aan. Ik denk dat ze getipt zijn. Ze hadden een item over het vele vrachtverkeer dat door het dorp reed waardoor regelmatig lange files voor de brug stonden. Ik mocht eerst voor het voormalig café mijn zegje doen en later op de brug.
En toen zag ik de kat van de buren lopen, die ook regelmatig bij mij wat te eten krijgt. Die hoorde mijn stem en ik was bang dat hij onder een auto zou komen. ‘Die verrektese kat’, zei ik en dat werd ook nog uitgezonden. En ondertussen was het een getoeter en gebelk op de brug en toen er nog een vrachtwagenchauffeur luid toeterde zei ik op den duur van ‘ach, sodemieter op!’
En ook dat haalde de uitzending en man, wat ik heb daar een reacties op gehad. Ik moest later in de studio komen om live in de uitzending mijn zegje te doen en ook Dumpert stond bij mij op de stoep. Er was zelfs sprake van dat ik opgehaald zou worden en in Rotterdam in de studio in de uitzending mocht verschijnen maar dat is op het laatste moment afgeblazen.
Eerder had dochter Petra al voor mijn tachtigste verjaardag geregeld dat Ronald van Expeditie Grunn op de stoep stond. Dat was zo gezellig dat hij bijna te laat was met het aanleveren van al het materiaal. Man, wat hebben we een lol gehad toen. Maar het gevolg van al die uitzendingen was wel dat ik zelfs in Maastricht bij een optreden van André Rieu herkend werd door mensen die naast ons zaten. Die kwamen uit Kantens en herkenden mij van televisie. Het moet niet gekker worden toch?
Wat zou u ooit nog willen doen in uw leven?
‘Parachutespringen?’, hoal die stil! Maar een keer meerijden op een Harley-Davidson, dat lijkt mij nog wel wat. Maar dan moet er wel rustig gereden worden, ik moet mijn leeftijd immers in acht nemen….
Waar heeft u spijt van gehad in uw leven?
Ik heb nooit ergens spijt van gehad, wel verdriet tijdens mijn verlovingstijd. Maar tegenwoordig gaat het mij best naar de zin hoor. Ik ga bijvoorbeeld zo naar de buurvrouw om lekker paling te eten.
Wat zou u uw leven voor een cijfer willen geven?
Vroeger zou ik een zeven gezegd hebben. Maar noteer nu maar een negen hoor. Ik heb niets te klagen en er wordt goed voor mij gezorgd. Maar ik probeer er ook voor een ander te zijn.
Wilt u verder nog iets kwijt?
Je merkt dat ik recht voor de raap ben maar ik bedoel het nooit verkeerd hoor. Maar owee als ze iets over mij zeggen wat niet waar is. ‘Dan kom’n ze bie mie op het feestje’ en dan zal ik ze precies vertellen hoe ik erover denk!