22 jaar zitten we nu in cafe Willibrord in Kloosterburen. Het klinkt misschien een beetje oneerbiedig maar wij hebben inmiddels werknemer nummer 109 op de loonlijst staan. Achter elk nummer zit een mens en ondanks dat mensen veel dingen gemeen hebben, is er een rijke verscheidenheid aan individuele verschillen. Levensfase, cultuur, genderverschillen, leeftijdsverschillen en generatieverschillen.
Een generatie is opgebouwd uit een periode van 15 jaar, leeftijdscohort genoemd. In de 22 jaar dat wij ons restaurant bestieren hebben wij dus inmiddels met twee generaties mensen te maken. Jong en oud. Eigenlijk vier want de laatst genoemde generatie is van de leeftijd van mijn ouders, de babyboomers ( 1941-1955). Deze leeftijdscategorie heeft tot zo’n vijf jaar geleden nog bij ons gewerkt. Nu niet want meer deze mensen zijn met pensioen of helaas niet meer in ons midden. Met een schat aan levenservaring is dat een gemis.
Een generatie groeit op in een bepaald sociaal- economisch klimaat, maatschappelijk politiek systeem en de tijdsgeest werkt ook door in opvattingen over onderwijs en opvoeding. Mijn man en ik zijn opgevoed door de babyboomers, zij groeiden op tijdens en net na de Tweede Wereldoorlog. Een tijd van wederopbouw en ongekende welvaartsstijging.
Zij stonden aan de wieg van de jongerencultuur in de sixties en seventies. Vrijgevochten, nieuwe muziekvormen, protesten, kerkelijke ontzuiling en vrouwenemancipatie. Dat laatste heb ik bij mijn ouders nooit gemerkt. Mijn vader en moeder hadden wel een duidelijke man/vrouw relatie. Er werd hard gewerkt, de mentaliteit van ”niet lullen maar poetsen” stamt dan ook steevast uit die periode.
Vele bleven hun hele leven bij hetzelfde bedrijf aan het werk. Het was wel een hele gezellige tijd. Ik heb het geluk te zijn opgegroeid in het café restaurant van mijn ouders. Kleurige types bepaalden de sfeer, kunstenaars, zakenlui en marktmensen. Want de markt was toen nog een wekelijks hoogtepunt. Daar kocht je de groente, vlees en eieren en halve kippen bij Karel Kip. Deze vrolijke noot zaagde de week doormidden.
In de periode erna kregen de grote bedrijven allemaal hun eigen kantine en waren de drukke lunches pasee. De generatie X (1956-1970) was geboren. Mijn man en ik behoren ook tot deze generatie. De ouders van nu. In die tijd behoorde je te luisteren naar de baas. Er was een economische crisis en veel jeugdwerkeloosheid. De generatie x-ers hebben het niet zo op met ‘de jeugd van tegenwoordig’ die het allemaal beter blijkt te weten. Ik voel me niet zo thuis in deze generatie, denk dat ik me meer kan herinneren van de Patatgeneratie (1971-1985).
Mijn schoolperiode, wat een heerlijke tijd. De tijd dat de hormonen de overmacht nemen. Na schooltijd waren wij dan regelmatig buiten. “Dellen” noemde mijn moeder dat terecht. Al scharrelend door mijn woonplaats op zoek naar mannenvlees. Eenmaal gevonden bleef je op afstand van al dat schoons en als blikken elkaar kruisten had je genoeg voer om blozend naar huis af te dwalen en te dromen over een langdurige relatie, die er nooit kwam.
Michael Jackson of Prince hingen levensgroot in de slaapkamers, songteksten leren uit de Hitkrant, Weeshuis van de hits op de radio, break-dance in de (inmiddels geworden) discotheek van mijn ouders. Stiekem roken, veel te veel Bessen-up drinken en ‘s nachts ontsnappen naar een feest waar je eigenlijk niet heen mocht. Mijn beste vriendin werd opgewacht door haar vader bij de trap. En laat dat nou de beste vriend zijn van mijn vader! Het resultaat was dat mijn koffer mee was gereisd op schoolkamp en ik zat thuis! Voor straf op mijn kamer.
Dan komt de generatie Y (1986-2000), dit is de generatie waar wij veruit het meeste mee te dealen hebben gehad. “The Sky is the Limit”, deze generatie komt niets te kort. Vaders blijven vaker thuis en je ouders lopen mee tijdens de avondvierdaagse. Ik was vroeger al blij dat mijn moeder aan het eind stond met een bosje bloemen. Zo niet, jammer dan, er moest nou eenmaal gewerkt worden.
De mobiele telefoon is ingeburgerd bij jong en oud. Hierdoor krijgt deze generatie veel informatie. De maatschappij wordt er wel veel individueler door. Je hoeft immers niet meer perse samen te zijn. Je kan ook alleen op je kamer veel beleven, samen of alleen. Er is op school veel ruimte voor creativiteit, innovativiteit en flexibiliteit. Of dat nou voor iedereen het beste is weet ik niet. Ze krijgen nu zelfs op het voorgezet onderwijs nog rekenen. Was dan het ouderwetse stampwerk niet beter? 1 x 7 = …
De jongeren van deze generatie kunnen ook niet meer terugrekenen. Als je vraagt of zij er een euro bij willen aan de kassa, zeggen ze nee want de kassa heeft al gezegd wat zij terug moeten geven. Deze generatie heeft te veel keuzes waardoor de doorstroming naar een nieuwe opleiding vaak gepaard gaat met switchen. “Ik word politie-agent”, hebben wij in al die jaren maar 1 keer gehoord en deze persoon heeft zijn droom waargemaakt. Maar het merendeel twijfelt zich te pletter.
Op het gebied van de liefde vind ik vooral seks loos. Vroeger was je echt een loser als je je vriendin of vriend via een datingsite had ontmoet. Eigenlijk was dat een beetje zielig. Maar nu zit echt iedereen op Tinder. Op zoek naar de liefde van je leven. Het werkt ook op een vakantiebestemming dus waarom zou je dan nog buiten in de kou of in de kroeg op zoek gaan naar een match? Dit is makkelijker.
Welkom bij in generatie Z (2001-2015), het tijdperk waar ook onze zoon in is geboren. Ik snap het wel dat van dat Tinder, want deze generatie heeft te maken gehad met hele vreemde situaties: een economische crisis, klimaatcrisis, terrorisme en de Coronapandemie. Dan leer je ook je te bewegen in de on-line wereld. Wel weten zij veel meer van de wereld, chats zijn internationaal.
Zij kunnen ook veel dingen tegelijk: Netflixen, muziek luisteren, huiswerk maken en dan ook nog appen, chatten en je Insta in de gaten houden. Tja, het is maar wat je belangrijk vindt. Vrienden zijn ook altijd te traceren via allerlei appjes. Maar ik merk ook veel onzekerheid, veel van hen kunnen zich moeilijk concentreren, zijn snel verveeld.
In ons bedrijf hebben wij een huis-poes, ik bedoel dan niet de poes die brokjes krijgt maar een jongen van vlees en bloed. 23 jaar, ook hij zit op Tinder maar gelukkig zie ik bij hem dat het echte flirten nog bestaat… Want door alle generaties heen is dat toch het mooiste wat er is!