Vijf jaar geleden zat ik in klas 6 van het VWO. Samen met klasgenoten ging ik, net als iedere ander leerling op mijn school, elke pauze naar de Albert Heijn voor een lekker klef frikandelbroodje en een blikje ‘energy’. Ons doel was: in de lessen vooral veel lachen en kletsen en zo weinig mogelijk werk doen.
De achterste rij was de meest gewilde plek van het lokaal. Daar kon je, zonder dat de leraar het doorhad, rustig een zak chips leegvreten en op je telefoon gluren. Nu sta ik sinds kort zelf voor de klas en weet ik ein-de-lijk hoe een leraar zich voelt. De groep van 25 leerlingen scant je, zoals ik vroeger zelf ook mijn leraren scande. Die met die dikke wenkbrauwen, die met de koffieadem, die met het plakhaar en zwetende oksels en natuurlijk die met die dikke buik die onder zijn blouseje uitfloepte als ‘ie iets hoog op het bord schreef.
Zoals ik vroeger leraren scande, zo word ik tegenwoordig zelf gescand. “Hoe lang bent u?”, “Die broek heeft mijn zus ook!” en “Heeft u een man?”, zijn zomaar een paar uitspraken die voorbij zijn gekomen in de les. Ja, ik ga ook gewoon naar de winkel en ja ik heb ook gewoon een leven naast dit leven achter mijn bureau. Voor veel leerlingen onbegrijpelijk, net als voor mij vroeger.
Leraren waren geen mensen, leraren waren gewoon leraren. En die hadden geen gevoelens, geen hobby’s, geen familie en geen vrienden. Leraren keken alleen maar toetsen na en zaten achter het bureau voorin de klas. Leraren vonden het leuk om kinderen na te laten komen en hen strafwerk mee naar huis te geven. Maar nu ik daar zelf sta weet ik dus eindelijk dat een leraar niet alleen een leraar is.
Nu denk ik daar pas over na. Dat een leraar ook gewoon naar huis fietst als de bel gaat, feestjes heeft in het weekend en misschien twee dagen per week sport. Maar dat weten leerlingen van nu natuurlijk niet. Laatst hadden we het over stijlfiguren en beeldspraak. En voor degene die niet meer weten wat het inhoudt of dit nooit hebben geweten: met stijlfiguren en beeldspraak proberen we dingen zo mooi mogelijk te verwoorden.
Onder stijlfiguren valt bijvoorbeeld de paradox (schijnbare tegenstelling): ‘kalm aan, en rap een beetje!’ Onder beeldspraak vallen bijvoorbeeld metaforen (beeld en werkelijkheid worden vergeleken): ‘ voetbal is oorlog.’ Nou, daar hadden we het dus over in de les. De leerlingen moesten raden welke uitspraak bij welk bedrijf hoorde, bijvoorbeeld: Aandacht maakt alles mooier (IKEA) en Heerlijk, helder, Heineken.
Met die laatste was één van de jongens uit klas 3VWO het niet eens: “Dat klopt niet, hoor. Heineken is helemaal niet heerlijk.” Waarop ik antwoordde: “Dat kun jij toch niet weten, je bent nog geen achttien.” Toen ik op de fiets naar huis zat bedacht ik me pas dat ik zelf op mijn 15e ook al rustig op Sunsation Middelstum stond met een biertje in mijn hand. Maar ja, dat bedacht ik me in de klas niet hè.
Als je achter dat bureau zit dan zijn leerlingen gewoon leerlingen. En dan hebben leerlingen geen leven naast het hun leven als leerling. En geen hobby’s, geen sport en al helemaal geen feestjes. De rollen zijn nu dus duidelijk omgedraaid. In de pauze zit ik in de lerarenkamer en niet in de aula. Ik drink koffie, geen energydrink.
Ik ben nu de volwassene. Tenminste, ik doe alsof. Afgelopen maandag kon ik het toch niet laten om in mijn tussenuur even naar de Albert Heijn te gaan. En daar liep ik dan, tussen de leerlingen in. Terug naar school. Met een frikandelbroodje in de hand.