Anne, kun je jezelf in het kort even voorstellen?
Ik kan soms best wel een spraakwaterval zijn en ben niet op mijn mondje gevallen dus je haalt dat er maar uit wat je kan gebruiken. Ik woon in de stad Groningen maar mijn roots liggen in Drenthe. Ik ben geboren in Emmen en heb zelfs Fries bloed in mij zitten. Kort samengevat, ik ben een echte Noorderling die door de week vaak in Den Haag te vinden is waar ik voor het CDA in de Tweede Kamer zit.
Ik houd mij onder andere bezig met onderwijs en dan vooral het MBO waarbij de zorg dat onze aanstormende vakmensen die opleiding krijgen die aansluit op het werkveld prioriteit heeft. Daarnaast zet ik mij in voor preventiebeleid, bijvoorbeeld in de gezondheid maar ook op toezicht- en handhavende taken, en de bestrijding van mensenhandel in het algemeen en gedwongen prostitutie in het bijzonder. Tot slot heb ik ontwikkelingssamenwerking in mijn portefeuille.
Ik ben 34 jaar en in 2018 getrouwd met de Groninger wethouder Paul de Rook. We hebben elkaar leren kennen in de tijd dat we samen in de Groninger gemeenteraad zaten. We hebben beiden een drukke baan inderdaad maar gelukkig zijn daar nog de weekenden voor de nodige quality time.
Vroeger ooit gedacht dat je in de Tweede Kamer terecht zou komen?
Dat niet maar ik had op de lagere school al wel het idee dat ik rechten wilde gaan studeren aan de Rijksuniversiteit Groningen. Sommige misstanden in de wereld vond ik niet eerlijk en daar wilde ik mij tegen verzetten. Daarbij namen mijn opa en oma mij wel eens mee naar verschillende plekken in het land waarbij het Binnenhof in Den Haag toch wel veel indruk op mij maakte. Hier ligt toch zoveel geschiedenis opgeborgen.
Het is ook maar net wat er op je pad komt. Ik werd lid van het CDJA en van daaruit fractiemedewerker van het CDA in de gemeente Groningen. Dat leidde in 2010 tot de aanstelling tot raadslid. Wanneer mensen aangeven dat ze je graag als hun vertegenwoordiger in Den Haag zouden willen zien dan raakt je dat en ga je er vanzelf over nadenken. Voor een brede samenstelling en dwarsdoorsnede van de bevolking in het Haagse moet je juist ook goede vertegenwoordiging uit de regio hebben.
Raadslid van de gemeente Groningen was hiervoor een ideaal opstapje?
Al met al ben ik zeven jaar gemeenteraadslid geweest waarvan anderhalf jaar als fractievoorzitter. Ik heb net de twee termijnen niet vol kunnen maken want toen kwam Den Haag in beeld. Maar gelukkig heb ik in de raad de nodige ervaring op kunnen doen. Ik was dertig jaar toen ik verkaste en had inmiddels een derde van mijn leven (zeven jaar raadslid en drie jaar fractiemedewerker) op het gemeentehuis gewerkt.
Hoe word je dan vervolgens ontdekt in Den Haag?
Ja, hoe gaat zoiets. Je naam wordt genoemd en je wordt aangemoedigd om een volgende stap te maken. Daarbij was ik destijds een fel tegenstander van de verplichte koopzondagen in Paddepoel en ik mocht in Pauw over dit beladen onderwerp mijn zegje doen. Misschien is die inzet voor bepaalde thema’s wel opgevallen en vandaar volgt dan vanzelf de vraag vanuit de Provinciale afdeling van het CDA of ik me namens Groningen kandidaat wilde stellen.
Maar dan ben je er nog niet hoor. Ik moest een sollicitatiebrief schrijven en vervolgens waren daar de nodige gesprekken. Dat leidde in 2017 tot een elfde plek op de CDA-kandidatenlijst voor de landelijke verkiezingen, een fantastische plek. Om in aanmerking te komen voor een plek in de Tweede Kamer moest ik bijvoorbeeld mijn radiocarrière, iets wat ik met veel plezier deed, opzeggen. Wanneer ik zo rond de 20e positie zou hebben gestaan was dat veel meer een dingetje geweest om dit op te moeten geven.
Hoe kijk je terug op vier jaar Den Haag?
Man, wat vond ik het in het begin spannend. Je moest je weg zien te vinden in een geheel nieuwe wereld. Mensen zeiden van te voren tegen me: ‘Hoe wil je in zo’n slangenkuil overleven?’. Ik denk dat het allerbelangrijkste is om toch vooral authentiek en dichtbij jezelf te blijven. En je moet jezelf niet te veel druk opleggen. Als je gaat meten hoe vaak bepaalde uitspraken in de krant komen of op televisie uitgelicht dan kun je jezelf een behoorlijke druk opleggen en daardoor misschien wel afknappen. Gelukkig is daar de Noordelijke nuchterheid waardoor ik mij niet zo snel gek laat maken.
Daarbij waren er meer nieuwe Kamerleden. Tijdens het eten kun je daar mooi mee sparren en vragen en ervaringen uitwisselen. Het eerste jaar doe je natuurlijk heel veel nieuwe indrukken op. Het is een kwestie van opletten en de regeltjes en procedures goed in je opnemen. En je daarbij natuurlijk inlezen in onderwerpen en dossiers induiken. Leren, leren, leren inderdaad, zo’n eerste jaar. Gelukkig had ik in de Groninger gemeenteraad al de nodige informatie en ervaring opgedaan, denk bijvoorbeeld aan het prostitutiebeleid wat in Groningen uiteindelijk tot sluiting van de tippelzone aan de Bornholmstraat heeft geleid.
De derde plaats op de CDA-kandidatenlijst was een zeer aangename verrassing?
Absoluut! Natuurlijk heb je tussentijdse evaluaties waardoor je weet dat je het goed doet en naar behoren functioneert. Ik denk dat de Noordelijke nuchterheid en het jezelf blijven er mede toe geleid heeft dat ik zo’n mooie positie op de Tweede Kamer kandidatenlijst heb gekregen. Ik probeer altijd positief de debatten in te gaan en ben meer van het samenwerken dan elkaar vliegen af te vangen. Die aanpak slaat aan, denk ik.
Hoe ik erachter kwam dat ik op de derde plek zou komen? Je krijgt telefonisch je positie door en moet je dan vervolgens stilhouden totdat de rest van de lijst ingelicht is.
Droom je stiekem wel eens van het minister(president)schap?
Nou, allereerst wil ik opmerken dat het Kamerlid zijn mij uitstekend past. Ik zie mijzelf nu meer als een volksvertegenwoordiger dan als een minister. Het klopt dat het allemaal snel gegaan is maar ik ben nog steeds één van de jongste Kamerleden en heb dus de tijd. Het Kamerlidmaatschap vergt al de nodige energie en je maakt lange dagen, hoe moet het dan wel niet als je minister bent?
Als ik zie wat bijvoorbeeld van een Hugo de Jonge verwacht wordt en wat hij voor de kiezen krijgt dan zie ik mijzelf dat nog niet zo 1,2,3 doen. En ik zet mijn vraagtekens bij de rol van de Tweede Kamer hierin maar dat is natuurlijk weer een heel andere discussie. Graag hou ik nog tijd vrij voor de mensen waarvan ik houd dus ik zie mij het nog niet combineren. Aan de andere kant komen dingen soms ook op je pad. Maar dat is dan voor later.
Hoe ziet een ‘normale’ werkdag/werkweek er voor jou uit?
Dat hangt er natuurlijk vanaf wat er zich allemaal afspeelt in de Kamer met betrekking tot mijn dossiers. Vaak ben ik doordeweeks van dinsdag tot en met donderdag in het Haagse te vinden. Ik probeer tijdens die dagen lang door te werken en de vele mails die ik krijg af te werken. Want ik maak liever doordeweeks langere dagen waardoor ik in het weekend wat meer vrije tijd overhoud.
Dinsdag tot en met donderdag vinden doorgaans de Kamerdebatten plaats en vaak krijg je pas een paar dagen van te voren de agenda van die debatten. Op dinsdagmorgen hebben we fractieoverleg en vaak gebruik ik de maandag om de stukken door te lezen. Tijdens het overleg voeren we discussies waardoor we gezamenlijk op een lijn komen te zitten. Soms begint een debat om 10.00 uur ’s morgens maar die kan ook voor ’s avonds om 19.00 uur ingepland zijn.
De maandag en de vrijdag gebruik ik veelal om werkbezoeken in te plannen, voornamelijk gericht op die onderwerpen die ik in mijn portefeuille heb. Denk hierbij aan werkbezoeken aan de politie of een onderwijsinstelling. Zo weet je wat er speelt. Werkweken van zestig, zeventig uur zijn eerder regel dan uitzondering en ook in het weekend ben je wel bezig. Helemaal nu ik in de parlementaire enquêtecommissie zit die zich bezighoudt met de aardgaswinning en de gevolgen hiervan voor de Groningers.
Wat zijn de hoogte- en dieptepunten uit je politieke carrière tot dusver?
Met een beetje geluk neemt de Eerste Kamer binnenkort de wet aan die het mogelijk maakt om klanten te straffen die gebruik maken van een prostituee terwijl ze redelijkerwijs konden vermoeden dat de vrouw daartoe gedwongen wordt. Ik kan me echt boos maken over hoe makkelijk daders met misbruik wegkomen. Een ander hoogtepunt is dat we om te voorkomen dat kinderen beginnen met roken, de verkoop van tabaksartikelen aan banden hebben weten te leggen in supermarkten. Dat ik zie dat we stappen zetten kan ik meer van genieten dan van mijn derde plaats op de kandidatenlijst. Ook het leren kennen en het samenwerken met nieuwe mensen, ook van andere partijen, zijn hoogtepunten.
Bij de dieptepunten denk ik aan wetsvoorstellen op het gebied van de schending van mensenrechten die door de val van het kabinet als niet urgent genoeg beschouwd worden om op dit moment in behandeling te nemen.
Heb je nog leuke werkanekdotes?
In mijn eerste jaar beleefde ik het Filebuster-debat waarbij de PVV- en 50Plus-Kamersleden urenlang aan het woord waren om te voorkomen dat een wet zou worden afgeschaft. Dit debat duurde tot ’s nachts 04.30 uur en diezelfde dag begon om 10.00 uur het eerste begrotingsdebat dat ik mee mocht maken.
Voor mij best wel een spannende dag dus probeerde ik in die desbetreffende debatnacht tussendoor wat powernapjes mee te pakken op een van de bankjes in het Binnenhof. Ik was niet de enige die hier gebruik van maakte. Zelfs op de vloer lagen Tweede Kamerleden kortstondig te slapen. Zeer bijzonder om mee te maken.
Groningen is voor jou ‘the place to be’?
Groningen betekent voor mij thuis/thuus. Het is zoals Daniel Lohues het zo mooi weet te verwoorden: ‘Hier kom ik weg, veur mien hiele leben, ben ‘k mit dizze horizon verweben.’ Zo voel ik het ook echt. De Noordelijke nuchterheid en rust vs de snelheid en de gejaagdheid van het leven in het westen. Daarbij kan ik intens genieten van de prachtige landschappen in het Noorden.
Nog tijd voor hobby’s?
’s Weekends lekker en uitgebreid koken waarbij ik soms best wel royaal uit kan pakken. Of digitaal met vrienden spelletjes spelen zoals het ontsnappen uit een escape-room. Muziek maakt het leven mooi. Zeker op vrijdagavond en soms begin ik dan maar zo te dansen in de kamer om de ervaringen in het Haagse van mij af schudden.
Verder probeer ik op een sportieve manier fit te blijven door bijvoorbeeld met collega’s gebruik te maken van de dagelijkse 10.000 stappen-app. Niet echt een hobby maar wel belangrijk om gezond te blijven.
Waar staat Anne Kuik over 10 jaar?
Dat vind ik lastig te zeggen. Bovenal hoop ik dat mijn naasten en ikzelf tegen die tijd nog goed gezond zijn. Verder zie ik wel wat er op mijn pad komt. Ik krijg veel energie van het werk dat ik nu doe. Maar ik ben niet van het deuren dichtgooien. Je kunt op allerlei manieren werken aan thema’s die je belangrijk vindt. Is het niet vanuit de politiek, dan kan het wel vanuit de politie- of hulpverlenerskant of zelfs via het maken van radio-uitzendingen.
Wil je verder nog iets kwijt?
Misschien is een van mijn belangrijkste drijfveren om in de politiek te zitten wel het feit dat ik vind dat je niet alleen voor jezelf leeft. Oog hebben voor een ander en je inzetten voor het feit dat iedereen mee kan doen in de maatschappij vind ik belangrijk. Dat geldt ook voor een vriendelijk woord of een glimlach onderweg op straat. Dat kan voor mij een ommezwaai zijn na een baaldag. Ik probeer altijd positief te blijven en koester de lach tijdens de dag, hoe zwaar die ook (geweest) mag zijn….