Behendig stuurt hij de grote zwarte SUV langs de geparkeerde vrachtauto en slaat dan linksaf naar het verpleeghuis. Hij kan de weg wel dromen. Sinds zijn vrouw moest verhuizen vanwege de sluiting van het tehuis in eigen dorp heeft hij al honderden keren dezelfde weg gereden. Als het kan elke dag, zelfs met en ondanks twee gebroken heupen in 2020.
Hij parkeert op de invalidenparkeerplaats en legt de benodigde kaart zichtbaar voor het raam. Net voordat hij uitstapt, de druilerige motregen in, hoort hij nog drie zinnen op de radio:
‘k dreef op de golfslag van gedachten
’t is boeten roeg, ik bin allain
’t gaait overdag nog, moar die nachten….
“Waarheid als een koe” en bedenkt dat hij, met z’n 92 jaar, meer dan 2x zo oud is dan de bekendste Groninger zanger ooit is geworden als hij omstandig de rollator uit de kofferbak tilt.
Afgelopen zomer waren ze 66 jaar getrouwd, een behoorlijk unicum, maar de laatste vijf en half jaar slaapt hij alleen. En tja die nachten….. Op de dag dat ze 61 jaar geleden in het echt werden verbonden, verhuisde z’n echtgenote naar het verzorgingstehuis verderop in het dorp. Het kon niet langer, diagnose dementie…..
Voorzichtig klapt hij de lichtgewicht rollator uit en begint behoedzaam aan het tochtje naar de ingang. Halverwege kijkt hij even schalks omhoog en glimlacht, als hij bedenkt dat een enkele keer zijn vrouw voor het raam staat om hem op te wachten. Als hij geconcentreerd het goede knopje indrukt en de glazen schuifdeur langzaam opent ziet hij uit z’n ooghoek dat er een lange grijze auto het terrein opdraait, hij verdwijnt om het gebouwtje naar de achterste afdeling.
Dan volgt het gebruikelijke ritueel: handen ontsmetten, naam zetten en mondkapje voor. Schuifelend door de volgende klapdeuren richting lift valt z’n oog op een foto. Het is een foto van een man met een brandende kaars en een rouwkaart ernaast. Gisteren werd er verteld dat op deze afdeling ook iemand was overleden aan de nieuwe ziekte Covid-19, Corona.
Als het hem gelukt is de 4-cijferige code van de lift in één keer goed in te toetsen, glijden de deuren open. De spiegelwand is onontkoombaar en als hij zichzelf bekijkt met het vierwielige karretje mijmert hij weemoedig over die keer in 1956, hoe hij als oersterke jonge boer als toerrijder tientallen wedstrijdrijders inhaalde bij de Elfstedentocht. “Ik had met de wedstrijd mee moeten doen”, ontkomt niet aan zijn gedachten. Een lach is onontkoombaar bij het avontuur met zijn al lang overleden vrienden Joop en Hans als ze vanuit het Groningerland in het Parijse Lido terechtkomen en een heuse show bijwonen.
Dan gaat de lift open en stapt hij de afdeling op. De verzorgsters, gekleed in lange plastic gewaden en voorzien van mondkapjes, zijn direct enthousiast en begroeten hartelijk. Hij heeft bewondering voor deze toegewijde mensen die onder zware omstandigheden toch de verzorging zo goed mogelijk met liefde en aandacht uitvoeren. Af en toe leest hij de stress en angst in de ogen als er weer een Corona-uitbraak is op een andere afdeling. Weer iedereen testen, weer wachten op uitslagen. Gelukkig is dit de afdeling van zijn geliefde vrouw met zeven medebewoners tot dan bespaard gebleven.
“Daar is mijn man!”. Zijn vrouw, die hij 72 jaar geleden voor het eerst ontmoette tijdens een dansavond, roept het door de gezamenlijke woonruimte. Ze steekt twee handen in de lucht en is zichtbaar geëmotioneerd. Als ze even later samen aan de koffie zitten en ze zijn hand vastpakt is het voor even net als vroeger. Uit de woonruimte hoort hij gedempt de stemmen van de verpleging, ze drinken ook koffie en hij hoort hen praten over vaccinatie.
Hij schudt zijn hoofd. In de krant, op tv en op de radio, het gaat er al weken over. Toen hij een klein jongetje was, voor de oorlog, was iedereen blij om gevaccineerd te worden. Door de jaren heen werden kinderverlamming, mazelen, kinkhoest, bof, difterie en vele andere ziektes uitgebannen. De levensverwachting steeg in de periode 1930-2020 van 69 naar 85 jaar.
Nu zijn er talloze theorieën over de Coronavaccinatie: van geïnjecteerde chip tot toevoegingen om willoosheid en gehoorzaamheid aan de “elite” te veroorzaken. Hij reflecteert de contradictie: in de geschiedenis is de bevolking nog nooit zo mondig, subversief en weerbarstig geweest. Vroeger liet je je gewoon prikken: klaar.
“Ik vind het fijn dat je er bent”, zegt zijn vrouw en pakt z’n hand met beide handen vast. “Weet je hoe het gaat met mijn vader?”. Voor de zoveelste keer legt hij voorzichtig en omstandig uit dat zijn schoonvader al meer dan 60 jaar geleden is overleden maar wat hij ook probeert hij ziet aan haar ogen dat ze het niet begrijpt. “Weet je nog hoe we ons verloofden in de berm van het achterweggetje buiten het dorp?”, hij vraagt het met een lach op het gezicht. “Natuurlijk weet ik dat, het was prachtig weer die dag en het werd uiteindelijk heel laat!”. Er verschijnt een vonkje in de doffe ogen en ze knijpt hem even stevig in zijn hand.
Ze keuvelen wat verder over vroeger, dat ze samen al 183 zijn, over hoogte- en dieptepunten. Hun zoon en dochter, de zelfmoord van hun vroegere compagnon en de verhuizing naar het Groningerland. Na een minuut of 10 probeert hij op te staan, het gaat moeizaam. Hij heeft 3 pogingen nodig om uit de stoel te komen. “Stijf en stram”, bromt hij.
“Ga je weg?”, ze vraagt het met enige argwaan in de stem. Voordat hij heeft kunnen antwoorden zegt ze: “Dan ga ik mee!” en ze probeert op te staan uit de rolstoel. Weer legt hij geduldig uit dat het niet kan omdat hij direct door moet naar de fysio. Ze snapt het niet maar een behulpzame verzorgster schiet te hulp door te zeggen dat ze zo gaan eten en mevrouw nog aardappels moet schillen. Dat helpt en ze kussen innig ter afscheid…
Terug naar de uitgang deelt hij complimenten uit aan de verzorgers en steekt hen een hart onder de riem: “Jullie doen het goed hoor onder deze zware omstandigheden”, zegt hij welgemeend en wordt een beetje warm van binnen als hij te horen krijgt hoeveel respect ze voor hem hebben dat hij elke dag maar weer komt.
Dan schuifelt hij richting lift. Op het moment dat hij een poging gaat wagen om de liftcode van de gesloten afdeling in te toetsen komt een verzorgster de hoek om gesneld. “De code is veranderd, uw vrouw heeft de code weer gekraakt deze week en stond al een paar keer beneden”. Een gevoel van trots gaat door hem heen: zijn vrouw is, ondanks de jarenlange slopende ziekte, in staat om voor de derde keer de code te ontfutselen. “Wat is nu de code?”, vraagt hij belangstellend. “2-0-2-1” . Onder het intoetsen met zijn knokige vingers zegt ze ten afscheid: “Rij voorzichtig hoor, het gaat stormen buiten….”
Onderweg naar beneden wordt hij weer geconfronteerd met z’n spiegelbeeld. Hij kijkt naar zichzelf en zegt: 2021, laat maar komen! ’T het nog nooit zo donker west of ’t wer altijd wel weer licht……