Gijs, kun je jezelf in het kort even voorstellen?
Foto: Jan Lenting
Nou, ik ben niet zo snel kort van stof, dus misschien moet ik mij beperken tot de allerbelangrijkste dingen. Dat ik 37 jaar ben bijvoorbeeld en inmiddels alweer zeven jaar samen ben met Mayke en dat we twee zoons hebben. Pieter is net zes geworden en Abel is drie jaar. Ik ben geboren in het Oost-Groningse Stootshorn. Inmiddels wonen we al weer twee jaar op de prachtige Enne Jans Heerd.
Ik ben onder andere kleinkunstenaar. Op mijn 21e studeerde ik af op het Conservatorium in Groningen om vervolgens kleinkunst te gaan studeren in Amsterdam. Ik was 27 jaar toen ik hier klaar mee was. Direct na mijn afstuderen beleefde ik een mooi hoogtepunt toen ik het Leids Cabaret Festival won wat mij een tour langs allerlei mooie theaters opleverde. En, niet te vergeten en de reden van je komst, ik ben een van de initiators van het prachtige Enne Jans Heerd-project.
Jullie zijn thuisgekomen op Enne Jans Heerd?
Al sinds Mayke en ik samenzijn, waren we op zoek naar een unieke plek. Tijdens onze eerste vakantie maakten we allerlei tekeningen en schetsjes over hoe die er wel niet uit moest zien. We hebben vervolgens heel veel plekken bezocht maar nooit was het de juiste plek. Dat veranderde op slag toen we hier voor het eerst kwamen.
Zeven jaar geleden schreven we Staatsbosbeheer al eens aan over onze plannen. Ook bij Rizoem, een gebiedsontwikkelaar, waren we bekend. Toen die twee instanties over de toekomst van Enne Jans Heerd aan het filosoferen waren, kwamen wij weer in beeld. De eerste ontmoeting was op kantoor en daar kregen we direct een bijzondere opdracht en uitdaging mee. En dat was om twee weken later de Open Monumentendag op deze heerd te organiseren.
En dus brachten we een bezoek aan deze fantastische plek. Toen ik deze ‘boerenkathedraal’ binnenliep was ik direct verkocht. De tuin, de glooiende wierde die je zo in Frankrijk doet wanen en de zeer diverse plantenvariaties deden de rest. ‘Dit is een plek om te delen’, zo zeiden we tegen elkaar. De plannen voor deze unieke plek waren er direct en door er te gaan wonen hebben die zich doorontwikkeld. Je begrijpt hieruit dat de samenwerking met eerder genoemde instanties goed verlopen was tijdens die eerste Open Monumentendag.
Kun je iets vertellen over de lange geschiedenis van de boerderij?
Daarvoor gaan we terug naar begin 1600, toen het oudste gedeelte van de boerderij gebouwd werd. De heerd bestaat als het ware uit drie voorhuizen waarvan het witte gedeelte begin 1700 is ontstaan. In 1854 werd het dwarshuis opgetrokken. Vlakbij de heerd ligt het oude kerkhof van Maarhuizen en de eerste graven stammen uit de zeventiende eeuw. Vierhonderd jaar geschiedenis komen op de Enne Jans Heerd samen.
En die lange geschiedenis levert natuurlijk heel veel verhalen op. De Historische Vereniging Winsum had al vele verhalen opgetekend maar er waren meer bronnen. Daarbij was er nog de recente geschiedenis van Duurt de Vries, de laatste boer die hier gewoond heeft en tien jaar geleden naar Winsum is verhuisd. Ik heb toen mijn vader gevraagd, die voorheen als gedragsbioloog aan de Open Universiteit verbonden was, maar in het schrijven een nieuwe uitlaatklep heeft gevonden, of hij een boek over de Enne Jans Heerd wilde schrijven.
En dat is hem gelukt. Het boek kreeg als titel mee: ‘De Enne Jans Heerd op Maarhuizen’. Er valt natuurlijk ook zoveel te vertellen. Want het is een archeologisch en rijksmonument ineen met daarbij ook nog eens het karakteristieke begraafplaatsje. Daarbij is de boerderij dankzij het rondje Maarhuizen bij heel veel Winsumer wandelaars bekend.
De afgelopen jaren is hier het nodige gebeurd?
Dat kun je gerust stellen inderdaad. En er staat nog veel meer te gebeuren. Eigenlijk zijn we tijdens de eerste twee jaar dat we hier wonen met een soort tweesporentraject bezig geweest. Allereerst zitten we met heel veel instanties om tafel om een verscherping van al onze plannen te maken. Want dit is zo’n unieke plek en het biedt zoveel mogelijkheden dat je uit moet kijken dat je niet in al die plannen verzandt en verstrikt raakt.
Daarnaast proberen we alvast wat reuring te krijgen op de Heerd waardoor de Enne Jans Heerd nog nadrukkelijker op de kaart gezet wordt. Door mee te doen aan Open Monumentendagen, de ZomerJazzFietstour, de wierdedriedaagse enz., raken steeds meer mensen bekend met onze plannen. Het vergunningentraject bevindt zich in de eindfase en we zijn nu heel druk bezig met fondsenwerving. We hopen begin 2021 te kunnen starten met de verbouw van dit pand zodat we in 2022 kunnen starten met al onze plannen.
Voor ons is het nog even doorbijten dus. We zijn nu alletwee zzp-er en doen dat nog naast de planvoorbereidingen voor de Heerd. Mayke als projectleider in dorpen en wijken en ik als ‘kleinkunstenaar’. Zodra alles klaar is, ga ik mij fulltime met alle activiteiten bezighouden en als alles volgens plan gaat, volgt Mayke mij hierin na enige jaren. In eerste instantie houdt ze echter haar huidige werkzaamheden aan.
Wat kunnen de mensen hier zoal verwachten?
Dit is een plek waar natuur en cultuur samensmelten. Waar je vanaf Marenland met een bootje heen kunt varen om te picknicken. Waar je met een boswachter over het terrein kan lopen die je bijpraat over de unieke flora- en fauna van deze plek. Waar allerlei theatervoorstellingen gegeven worden en waar studenten van bijvoorbeeld het conservatorium, de RUG, Hanzehogeschool en het Noorderpoortcollege met hun kennis en ideeën allerlei nieuwe aspecten aan het geheel toe kunnen voegen.
Maar ook daghoreca met bijvoorbeeld een soepje of een taartje. Of ’s avonds bij de ondergaande zon een wijntje nemen en overnachten. Je kunt hier trouwen. Of vergaderen en een workshop volgen. Eigenlijk moet je dit zien als een plek die nooit helemaal klaar is. Waar allerlei mensen met allerlei verschillende ideeën telkens weer een nieuwe dynamiek creëren. Waarbij de verschillende contexten van deze plek toch al allerlei verschillende associaties oproepen….
Er zijn volop samenwerkingsverbanden?
Mayke en ik zijn nu nog onderdeel van een Stichting die door een Raad van Advies, bestaande uit bijvoorbeeld een fiscalist, een notaris, mensen uit de cultuursector, enz.,enz. gevoed worden. Daarbij heb je dus Staatsbosbeheer dat zich bezighoudt met het terreinonderhoud. ONIX architectenbureau is een partij en dat geldt ook voor de verschillende onderwijsinstellingen. LAOS brengt landschapsarchitectuurkennis mee en vergeet de verschillende overheidslagen niet.
De gemeente en de provincie zijn zeer enthousiast over onze plannen. En ook een instantie als Economic Board Groningen heeft meegedacht. Ik ben nu in gesprek met Barkema en De Haan uit Baflo die geweldige ideeën heeft wat je met jongeren kunt doen. We gaan hier volgende zomer samen het Succesfestival organiseren met allemaal jongeren.
Je hebt hier dan ook met zoveel verschillende aspecten te maken. Cultureel erfgoed, een rijksmonument, een oude begraafplaats. Natuur, cultuur en toerisme komen bij elkaar en je kunt hier heerlijk wandelen, fietsen en varen. En dan hebben we het nog niet eens over de twee kloosterlijnen gehad die op de Heerd bij elkaar komen dankzij de voormalige kloosters van Wijtwerd en Aduard.
Zelf ben je ook een soort van multi-talent?
Dat is natuurlijk lastig om over jezelf te zeggen. Maar ik vind heel veel dingen leuk om te doen. Musiceren, presenteren, cabaret- en theatervoorstellingen geven, filosofische busreizen organiseren, ik ben bijvoorbeeld buschauffeur bij het Nationaal Busmuseum, maar heb ook les gegeven op een middelbare school.
Het klopt dat ik regelmatig als tafelgast aan mag schuiven bij RTV Noord Nieuws wat ik super leuk vind om te doen. Maar ik kan mij ook vol overgave storten op de bouw van een nieuw kippenhok of op een studie bedrijfseconomie zodat ik wat meekrijg over de bedrijfseconomische processen waar we mee gaan dealen.
Wat zijn de hoogte- en dieptepunten uit het Enne Jans Heerd-traject tot dusver?
Foto: Harry Cock
Ach man, er zijn zoveel hoogtepunten te benoemen. Dat we alweer twee jaar op dit prachtige plekje wonen bijvoorbeeld. Dat hier tijdens het Appelfeest op Open Monumentendagen zo’n 800 tot 1.000 bezoekers komen. En wat te denken van de uitreiking van het eerste boek aan Duurt de Vries en de aansluitende expeditietoer vol met dans, theater en heerlijk eten. En de vele mensen die vol enthousiasme met ons meedenken en voor zoveel positieve energie zorgen. En alle wandelaars die nu al over het terrein lopen. Dit moet toch gewoon lukken?
Ik vind dieptepunten een groot woord maar zo’n omvangrijk project als dit vergt wel een lange adem. Zo veel instanties die gezamenlijk op moeten trekken om alle plannen te toetsen en te verwerken, dat valt niet altijd mee. Daarbij benauwen de (financiële) risico’s die je neemt mij ook wel eens. Maar daar blijf ik gelukkig nooit lang in hangen.
Heb je nog leuke EJH-anekdotes?
Ik zal mij inhouden want het is nu al een omvangrijk verhaal hé. Maar Duurt de Vries komt hier nog regelmatig langs rijden op de scootmobiel. Hij rijdt zelfs over het maaipad door het land. En elke keer weet hij wel weer een ander verhaal op te diepen. Dat werkt zo inspirerend, wat een bijzonder mens is hij toch.
Winsum is voor jou ‘the place to be’ geworden?
We wonen ‘Op Maarhuizen of Moarhoezen’, een plekje zeer verbonden met Winsum. Een gastvrij dorp vol met ondernemende mensen waar veel mogelijk is. Graag zou ik het groter willen trekken. Want heel Noord-Groningen is mooi en vol met energieke mensen.
Nog tijd voor hobby’s?
Ik ben niet zo’n hobbyman. Ik kan mij kort maar heel krachtig op bepaalde dingen werpen zoals nu met het bouwen van een kippenhok. Eigenlijk zou ik wel een bestendige hobby willen hebben, iets wat ik langere tijd kan doen. Maar hé, ergens heeft deze plek dat toch helemaal in zich?!
Waar mogen ze je ’s nachts voor wakker maken?
Voor het ‘snaaien’ van een droge worst of stukje kaas in combinatie met een lekkere whisky kan je me wel wakker maken. Maar als ik eerlijk ben, mag je me ’s nachts wel laten liggen. Onze kinderen zijn er vaak vroeg bij.
Waar staat Enne Jans Heerd over 10 jaar?
Het liefst zien we het als een plek dat door alle dynamiek een weg op gaat die we nu nog niet kunnen bevatten. Waar je zenuwachtig en verwachtingsvol heen gaat en blij en opgetogen weer vandaan komt. Een plek waar heel veel mensen van mogen gaan genieten. Ik kan mij niet voorstellen dat wij hier over tien jaar geen onderdeel meer van zijn. Dit is een plek waar ik tot mijn dood zou willen blijven.
Wil je verder nog iets kwijt?
Graag zou ik iedereen die nog niet bekend is met het ‘Rondje Moarhoezen’ op willen roepen om deze een keer te bewandelen. Neem gerust picknickspullen mee, er is ruimte genoeg. Je kunt hier zowel een klein als groot rondje rondom de heerd lopen. En wil je op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen, neem dan gerust een kijkje op onze website (www.ennejansheerd.nl) of volg ons op Facebook (https://www.facebook.com/ennejansheerd). Graag tot ziens op deze unieke plek!