Elze, kun je jezelf in het kort even voorstellen?
Ik zal beginnen ‘op Moarhoezen’ want daar ben ik geboren. Ik heb er niet heel lang gewoond en kan mij er niets van herinneren. Dat geldt ook voor Zandeweer want daar heb ik tot mijn derde jaar gewoond. Inmiddels woon ik al weer 57 jaar in Usquert. Ik ben getrouwd met Lia, vader van zoon Eric en dochter Bonnie en trotse opa van vier kleinzoons, in leeftijd variërend van vier tot twaalf jaar.
In 1978 ben ik begonnen als automonteur bij Mercedes in Groningen. Daar heb ik tot 1990 gewerkt. Daarna heb ik bijna 30 jaar lang zelf een garagebedrijf gerund hier in Usquert. In 2017 ben ik bij mijn vrouw in het bedrijf gestapt om mensen te begeleiden met psychische aandoeningen zoals PTSS, schizofrenie, psychoses, etc. etc.. Ik ben nu lekker bezig in de dagbesteding, Lia richt zich meer op de ambulante zorg en gaat bij de mensen langs.
Je hebt qua gezondheid de laatste jaren het nodige moeten doorstaan?
Ja, op psychisch vlak ben ik al mijn hele leven anders dan anderen. Ik heb namelijk PTTS opgelopen in mijn jeugd door huiselijk geweld. Met als gevolg psychoses, deliers, dwangneuroses en paniekaanvallen. Hier heb ik mijn hele leven last van gehad. Zo kon ik op den duur niet meer voor een baas werken en dat is ook de reden dat ik voor mijzelf ben begonnen. Maar al die gebeurtenissen hebben mij ook gevormd tot de man die ik nu ben.
In maart 2019 sloeg het fysieke leed toe. Door een ongeval kreeg ik een zware lading op mijn been met als gevolg een ‘Tibia plateau fractuur’ in de knie. Plaatwerk en donorbot werden in het been gezet. Ik kreeg later helaas een ferme botinfectie met als gevolg een antibiotica-infuus rechtstreeks in het hart. Het ijzerwerk is er op mijn verzoek al heel snel uitgehaald omdat het me benauwde. Al met al hebben die knieproblemen tot december 2019 geduurd. Ik moest bijna een jaar lang leven met hevige pijnen en de kans bestond dat het onderbeen geamputeerd zou moeten worden. Maar het is gelukkig allemaal goed afgelopen.
Met spijt afscheid genomen van je garagebedrijf?
Nee, ik was er aan toe ondanks dat de garage heel goed draaide. Na door de aardbevingen dik 4, 5 jaar in gevecht te zijn geweest tegen de NAM was ik zo afgemat en stuk gemaakt dat ik het bedrijf wel moest sluiten. Dit was dus psychische noodzaak. Ik merkte dat ik ook korzeliger tegen mijn klanten werd en dat terwijl ik het klantcontact, naast het sleutelen op zich, altijd een van de mooiste aspecten van mijn werk vond. Het was de hoogste tijd om bij Lia in de zaak te gaan.
Maar nu is daar gelukkig Spiritueel Centrum De Mandala?
In 2017 ben ik samen met een familielid aan het verbouwen geslagen, dik een half jaar lang. En je ziet wat er van terechtgekomen is. We zitten hier nu bij de pelletkachel in de gezellige ontmoetingsruimte inclusief bar en genoeg ruimte om te vergaderen en om je te bezinnen. In 2018 was Spiritueel Centrum De Mandala klaar. Een spirituele ruimte waar rust een must is en de ruimte straalt dit ook uit.
Vertel eens wat meer over de dagbesteding?
Al met al begeleiden Lia en ik zo’n elf a twaalf cliënten waarvan vijf gebruik maken van de dagbesteding. En die mensen begeleid ik weer. Toen ik vorig jaar met mijn been zat, kwam ook dochter Bonnie regelmatig langs om mee te helpen en dat doet ze nu nog steeds. Ook gebruikt ze de ruimte hiernaast voor het geven van bootcamp-lessen waar ook enige van onze cliënten aan meedoen. Een mooie kruisbestuiving toch?
Wat de mensen hier in de dagbesteding doen varieert per dag. Sommige uiten zich creatief en maken schilderijen of houten meubels met ijzerbeslag. Maar we doen ook klusjes bij oudere inwoners thuis en bij cliënten die we ambulant begeleiden en die moeten rondkomen van het minimum. Ook worden hier hele gesprekken gevoerd, soms rondom een thema. En soms zeggen we tijdje helemaal niets en genieten we van de stilte. Mensen kunnen hier met allerlei verschillende problematieken terecht.
Er vinden ook regelmatig activiteiten plaats?
Ja, we verhuren de zaal als ruimte voor vergaderingen, lezingen, scholing en het wordt ook wel als yogaruimte gebruikt. Ikzelf geef hier cursussen in meditatie en ademhalingstechnieken. Daarbij is er een keer per week een spirituele avond waarbij het Boeddhisme vaak de boventoon voert.
Maar ook voor het gezamenlijk mediteren of mindfulness kun je hier terecht. Af en toe is er een dichtersmiddag. Daarbij is de ruimte ook geschikt voor het vieren van bijvoorbeeld verjaardagen of andere jubilea. Er kan voor catering worden gezorgd.
Nog steeds aan het dichten?
Dat is voor mij nog steeds een belangrijke uitlaatklep. Vanaf Oudejaarsdag schrijf ik vooral gedichten over mijn vrouw Lia zonder haar naam te noemen. Op 31 december hebben we namelijk te horen gekregen dat ze borstkanker heeft, een hele schok. Nu is ze aan de chemo en ja, dit leidt tot veel bijwerkingen.
Maar de prognose is gelukkig 90% kans op volledig herstel en daar gaan we voor. Lia is moedig en laat zich er niet door uit het veld slaan. Ik daarentegen heb het zwaar, ook mede door mijn psychische achtergrond. Dit brengt soms heftige paniekaanvallen met zich mee. Zo heftig dat de arts me dan komt platspuiten……
Dichten helpt af en toe om mij rustiger te laten voelen. Het delen van mijn gedachten en gevoelens verbindt ook weer omdat het andere mensen de kans geeft om er op te reageren.
Wat zijn de hoogte- en dieptepunten uit je werkzame leven tot dusver?
Mijn glorietijd als bokser zal ik niet licht vergeten, deze duurde van mijn 12e tot mijn 24e levensjaar. Daarna werd ik body builder en dat heb ik tot vier jaar geleden volgehouden. De stap naar het eigen baas zijn, is ook een hoogtepunt geweest.
Het afscheid van mijn garage moeten nemen, zou je een dieptepunt kunnen noemen. Zeker de weg er naar toe. Maar het heeft ook tot de opening van De Mandela geleid en ik mag mij na het volgen van enige cursussen zelfs ervaringsdeskundige noemen. Wrange vruchten als het proberen afscheid van het leven te nemen en mijn psyche liggen hier aan ten grondslag. De ziekte van mijn vrouw na een heftig jaar beschouw ik ook als een dieptepunt.
Heb je nog leuke (werk)anekdotes?
Je maakt genoeg mee hoor. Zo werd een vroegere cliënt van mij heel boos toen ik mijn kleinzoon naar school bracht. Hij ging mee de klas in en daar bleek het lokaal versierd te zijn omdat juf jarig was. Het toeval was dat hijzelf ook net die dag verjaarde en hij werd mij daar toch een partijtje boos omdat juf op dezelfde dag jarig bleek te zijn. Dat kon niet, vond hij…..
Een andere cliënt werd heel onrustig toen hij een twee-onder-een-kap woning toegewezen kreeg. Hoe moest dat dan wel niet want in zo’n huis zouden allemaal vreemde mensen over de vloer komen en daar kon hij niet tegen. Allemaal onverwachte dingen dus waar je als hulpverlener mee te maken krijgt.
Of het toeval is of juist niet weet ik niet maar de dag nadat ik het zware ongeval met mijn knie kreeg, zag ik dat het Boeddabeeld hier in de spirituele ruimte ook een rare smak gemaakt had en op de grond lag. Het was net alsof hij zich solidair toonde met mij…..
Usquert is voor jou ‘the place to be’?
Nee, niet perse. Waar we ook gaan of staan, het geluk zit in je. Wel zal ik altijd een rustig plekje uitzoeken in een van de drie noordelijke provincies. Maar ik zie het er niet zo snel van komen hoor, dat we hier weggaan. Lia voelt zich hier helemaal thuis en we hebben nu natuurlijk De Mandala.
Nog tijd voor hobby’s?
Met gewichten trainen, tatoeëren, het Boeddhisme ervaren en praten en nadenken over filosofie. Vroeger had ik hier een tatoeageshop en al die spullen heb ik nog steeds. Een enkele keer plaats ik nog wel een tatoeage. Zelf zit ik er ook onder inderdaad. Voor mij een manier om de pijn die in mijn hoofd zat op mijn lichaam te delen. Hierdoor werd mijn geest weer rustig.
Tegenwoordig lees ik heel veel. Van boeken van Maarten Luther King tot de Bijbel. Ik sta open voor alles als het maar veilig voelt.
Waar mogen ze je ’s nachts voor wakker maken?
Voor iets met echte humor en uiteraard wanneer een cliënt mij nodig heeft. Wat ik onder echte humor versta? Een sketch van Tommy Cooper bijvoorbeeld of een gedichtje van Toon Hermans. Wanneer iemand mij ’s nachts wakker wil maken om een gedicht van hem voor te dragen, be my guest!
Waar staat Elze Schollema over 10 jaar?
Over 10 jaar hoop ik met mijn vrouw in een huurhuisje ergens rustig in goede gezondheid te mogen wonen en dat ik dan een wijze oude man mag zijn. Het huurhuisje zorgt ervoor dat ik geen onderhoud meer hoef te plegen.
Wil je verder nog iets kwijt?
Ja, dat de zorg zowel landelijk maar ook in de nieuwe gemeente Het Hogeland met sprongen achteruit holt, gaat mij aan het hart. Als kleine zelfstandigen moeten wij vechten met de WMO van deze gemeente. Er is steeds onbegrip en het uren willen afsnoepen van onze cliënten is een zeer vermoeiend proces.
Soms denk ik, we dienen toch allemaal hetzelfde doel? Waarom wordt het ons dan zo moeilijk gemaakt? Ik hoop dat hier nog eens verandering in komt.