Fotografie: Ruben Smit
De zondagmiddagen in huize Koster worden vaak vrij relaxt doorgebracht. Zonder al te veel poespas of uitdagingen inderdaad. De FC zien voetballen met enige buurtgenoten bij de buurman bijvoorbeeld. Of de F1 vanaf de bank meepikken. Wandelen met de hond is ook een favoriete bezigheid als het weer meewerkt en af en toe wordt een verdwaalde verjaardag meegepikt. Een middagje bioscoop is iets minder gangbaar. En wie mij had voorgeschoteld dat ik ooit nog eens een natuurfilm in Pathé mee zou pikken, zou ik schaapachtig hebben aangekeken. Toch kwam dit allemaal op een mooie zondagmiddag begin november bij elkaar.
En met een milieukundige achtergrond, mede ingegeven door mijn liefde voor het vak biologie, is dat nog niet eens zo heel raar. Dat ik tijdens een les plantjes determineren in de Drentse hei bijna in slaap viel, doet daar niets aan af. Maar terug naar Pathé. Want daar draait nog steeds de documentaire Wad, overleven op de grens van water en land. De docufilm van Ruben Smit die hier vijf jaar mee bezig geweest is, meen ik ergens gelezen te hebben. Driehonden draaidagen tijdens verschillende seizoenen leverden vijfhonderd uur beeldmateriaal op. In Wad teruggebracht tot anderhalf uur fenomenale natuurschoonheid vanuit een schitterend gebied.
En dat heb ik geweten. Want mijn voorliefde voor het Wad en de Waddeneilanden is wellicht wel bekend. Maar dat dit tot zulke prachtige beelden zou kunnen leiden…. Neem alleen al de zeehonden. Op de huilers kun je zo verliefd worden. Maar voor een hitsig en log beest vlak voor paringstijd die hardhandig om zich heen mept, is de sympathie al een stuk minder. Maar de geboorte van een zeehond is vervolgens weer uniek om te zien. Net zoals een zeester die een oester uit de oesterbank kraakt en op een bijzondere manier ‘ombuikt’. Hoe krijg je dit in vredesnaam zo in beeld?
Spuitende oesters zijn ook een bijzonder fenomeen. En de techniek die een Scholekster toepast om een gesloten oester te openen getuigt van veel vernuft. En wat te denken van een uitgedroogde kwal op het strand waarin nog een platvisje valt te ontwaren. Jonge vogels die zich met hun snavel uit het ei tikken, jagende valkjes die hun schreeuwende jongen moeten zien te voeden, bergeendjes die een konijnenhol verlaten die als nest is gebruikt. Af en toe steekt er een lange slurf boven het zand uit die zich steeds verder binnengraaft en vervolgens niet meer te zien is.
Schitterde dronebeelden van leegstromende geulen die zich vervolgens weer vullen met water. Strandbeelden tijdens de ondergaande zon. Prachtige vogelbeelden waarbij duizenden vogels in harmonicaformaat dansen in de lucht. Het Noorderlicht tijdens een ijskoude maartnacht. En ik maar denken dat je hiervoor naar Lap- of Finland moest. Eencelligen die ’s nacht een linkvonkje laten zien wanneer ze overstroomt worden door een golf. Beelden tijdens onweer, regen en storm, prachtige sterrenhemels, een nest eieren die door het wassende water mee wordt genomen. Lepelaars die met een bijzondere techniek de visjes met hun lange bek naar binnen werken.
Met een vijftigtal andere natuurliefhebbers, waaronder opvallend veel jonge kinderen, zat ik mij te vergapen aan al het moois wat zich slecht op enige tientallen kilometers van Middelstum afspeelt in, onder en net boven het water. Unieke beelden inderdaad, wat moet het een engelengeduld gevergd hebben om dit vast te leggen. Gelukkig was er geen mens in de film te zien. Maar tijdens de aftiteling werd de kwetsbaarheid van het Waddengebied aangegeven en de trieste mededeling dat de hoeveelheid diersoorten afneemt en dat menig soort bedreigd wordt in hun bestaan. Waar ongetwijfeld weer menselijk falen aan ten grondslag ligt.
Het moraal van dit verhaal? Daar dacht ik nog even over na nadat we met de auto naar huis tuften. Vrouw was tevreden aan het winkelen geweest en Bert had zich in zijn uppie verwonderd over al het moois wat de natuur ons te bieden heeft, ook dichtbij huis. Een prachtig ecosysteem te midden van de seizoenen, de elementen en de getijden. 500 kilometer Waddengebied verdeeld over Nederland, Duitsland en Denemarken. Wonderlijk hoe het allemaal in elkaar kan schuiven qua voedselketen. Dank Ruben Smit voor het monnikenwerk wat geleverd is. Daarmee aangevend hoe (ver)nietig(end) we eigenlijk wel niet zijn. Dat zal ongetwijfeld de zondagse moraal van het verhaal zijn……
(Foto’s Ruben Smit Productions)