Annemarie, kun je jezelf in het kort even voorstellen?
Wat wil je allemaal weten? Ik zal het proberen kort te houden want wanneer je er bij mij een kwartje ingooit heb je de kans dat ik niet meer stop met praten. Maar ik ben Annemarie Heite dus, 47 jaar, geboren en getogen in Meppel. Tijdens mijn studie in Groningen terecht gekomen en daar vervolgens blijven hangen toen ik mijn man Albert Ubels leerde kennen.
En uiteraard een trotse moeder van twee prachtige dochters: Annemijn is vijftien jaar, Zara dertien. Ik ben sinds begin 2017 fulltime als teamleider Marketing, Research en Communicatie verbonden aan de Hanzehogeschool in Groningen. Daarvoor heb ik tien jaar aan dezelfde school lesgegeven bij Commerciële Economie.
Jullie nieuwe woning vordert gestaag?
Na drie jaar in een container gewoond te hebben ziet het er naar uit dat we nog dit jaar eindelijk onze nieuwe woning kunnen betrekken. Ik hou enige slagen om de arm want wat dat betreft hebben we toch al wel enige tegenslagen gehad. Nog niet eens zo lang geleden stond hier in Ter Laan een statige kop-hals-rompboerderij. Ons droomplekje die we in 2011 hebben gekocht en waarin we een jaar lang middels allerlei verbouwingen onze ziel en zaligheid hebben gestopt. Tot de klap van Huizinge inderdaad in augustus 2012.
Natuurlijk hadden we graag een nieuwe boerderij in dezelfde stijl terug willen hebben maar na vele juridische gevechten is het dit stoere contemporaine huis, naar onze ideeën ontworpen door de Bedumer architect Niels Feddema, geworden. Gemaakt van natuurlijke materialen en door de bouwstijl herkennen wandelaars van het Zevenbruggetjespad hopelijk iets van de kop-hals-romp kenmerken terug van de boerderij die hier oorspronkelijk gestaan heeft.
Een bouwproces dat jaren in beslag genomen heeft en waarvoor we al twee keer onze hypotheek hebben moeten verhogen om onze wensen te kunnen realiseren. Maar ook als een trots, onverzettelijk en stoer statement richting Shell, NAM en overheid dat we ons niet uit het veld laten slaan. Wanneer we er eindelijk kunnen wonen, zal het nog enige jaren duren voordat het huis definitief klaar is.
Nog even doorbijten dus maar wat zal het uiteindelijk geweldig zijn wanneer we deze containertijd achter ons kunnen laten. Via Marktplaats aan de andere kant van het land gekocht waarna Albert hem zelf gedemonteerd heeft en hier weer opgebouwd. Al met al hebben we bijna drie jaar in deze ‘ijzeren bak’ doorgebracht.
Binnenkort mag je een mooie prijs in ontvangst nemen?
Als Alumnus van de Rijksuniversiteit Groningen, de universiteit die geworteld is in dit gebied en waar ik mijn opleiding genoten heb, ben ik heel trots en vereerd dat ik de Ubbo Emmiuspenning voor bijzondere maatschappelijke verdiensten in ontvangst mag nemen. Ik kom hierdoor in een illuster rijtje van bijvoorbeeld oud Commissaris der Koning Max van den Berg, cabaretier Herman Finkers en politicus en bankier Wim Duisenberg.
Ik zie dit ook als een ultieme erkenning voor al die mensen die zich zowel voor- als achter de schermen hebben ingezet om onze prachtige provincie Groningen weer een toekomstperspectief te geven. Ik mag dan als spreekbuis een bepaalde bekendheid hebben verworven, maar er zijn ook zoveel mensen die onopvallend een strijd leveren tegen heel veel onrecht dat ons wordt aangedaan. De penning is een erkenning voor ons allemaal en voelt als een hart onder de riem voor onze strijd tegen de Shell, NAM en de overheid.
Wanneer en hoe begon voor jou de aardbevingsproblematiek?
Toen wij na de ‘Huizinge-aardbeving’ in augustus 2012 terugkwamen van vakantie en allerlei scheuren ontdekten in onze boerderij. Aanvankelijk leek het alleen om cosmetische trillingsschade te gaan en de NAM kwam ons constructief tegemoet. Dat veranderde toen bleek dat ook de fundering was aangetast.
En dat terwijl het bouwkundig rapport stammend uit 2011 uitwees dat de boerderij in ‘een bouwkundig goede staat’ verkeerde. De onderhandelingen verhardden zich snel nadat bleek dat onze boerderij niet meer veilig was om in te wonen. Met als gevolg een jarenlange juridische steekspel.
En vervolgens werd je al vrij snel de spreekbuis voor ons Groningers?
Dit begon pas echt vorm te krijgen in 2014. Toen in dat jaar tijdens een persconferentie de productie van de documentaire ‘De stille beving’ werd aangekondigd, volgde een uitnodiging van de redactie van de talkshow Pauw om die avond in het programma te verschijnen. Dat was het begin van tientallen bezoekjes naar omroepland waarbij ik in diverse radio- en televisieprogramma’s mijn zegje heb mogen doen.
Deze uitnodigingen zijn inderdaad mede ingegeven door het feit dat ik kennelijk het talent heb om helder, duidelijk en in begrijpelijke taal uit te leggen wat zich hier in onze provincie afspeelt. Ik heb me ingelezen en vastgebeten in deze complexe materie. Niet alleen voor mijzelf maar ook voor tal van andere gedupeerden in het gebied, waaronder mijn naaste buren.
Wat eigenlijk tot een dubbele baan geleid heeft want ik zeg wel eens gekscherend dat ’s avonds na 21.00 uur mijn tweede werkdag begint. Ik heb welgeteld een middag vrij genomen om met de boeren naar het Malieveld te gaan, voor de rest heb ik alles in mijn eigen tijd gedaan.
En dan komt het regelmatig voor dat ik ’s nachts tot 01.00 of 02.00 uur doorwerk. Gelukkig kan ik het daarna goed van mij afzetten en val ik als een blok in slaap. Waarbij ik ook het geluk heb dat ik weinig slaap nodig heb om goed te kunnen functioneren. En ergens is het ook een voorrecht dat je je in kunt zetten voor je naaste, om naar elkaar om te zien…..
Maar toch vreet het de nodige energie?
Dat klopt inderdaad, ik ga me steeds machtelozer voelen. Een jaar geleden kon ik bij complexe gevallen nog terugvallen op Hans Alders, de voormalig Nationaal Coördinator Groningen die mij vaak geholpen heeft. De chaos is nu groter dan ooit. Zeker voor mensen met complexe gevallen van voor 2017 die nog steeds de strijd met de NAM aan moeten gaan. Dit leidt vaak tot vernederende, mensonwaardige situaties, waarbij ze geen stap verder komen. Dat raakt mij ook.
De bouw van ons nieuwe huis begint op Albert een zware wissel te trekken. Hij is gelukkig wel heel handig maar alle bouwactiviteiten moeten buiten zijn werk in ploegendiensten gebeuren. Ik maak mij wel eens zorgen over hem. De kinderen nemen de situatie zoals het is, maar ik vraag mij vaak af hoe ze later op deze jaren terugkijken. Een kind neemt de situatie zoals hij is. Maar onze dochters zaten op enig moment zowel thuis als op school in een nood-container en dat doet wat met je. Nu ze in Groningen naar school gaan ervaren ze steeds meer dat het helemaal niet normaal is wat er allemaal is gebeurd.
Wij zijn in zoverre bevoorrecht dat we altijd de controle over ons leven hebben weten te houden, waardoor we uiteindelijk aan de goede kant van de streep terecht zijn gekomen. Maar er zijn zoveel mensen die zich in een uitzichtloze situatie bevinden. Dat is ook iets wat de kinderen meedragen en wat ik ze mee probeer te geven. Dat het soms waard is om met fakkels een stille tocht door de stad Groningen te maken. Wat dat betreft zijn ze bewuste wereldburgers geworden.
Veel reacties op de Stille Beving gehad?
Ja, heel veel en dat gaat nog steeds mondjesmaat door. Regisseur Piet Hein van der Hoek is drie jaar bezig geweest om de documentaire te maken. Het heeft ons veel tijd en privacy gekost. Maar er was ons veel aan gelegen om te laten zien wat de situatie met mensen doet. En we zijn trots op het eindresultaat, Nederland heeft kunnen zien wat er zich hier in Groningen echt afspeelt.
Het grootste compliment komt misschien wel van de Groningers zelf wanneer ze aangeven dat ze zich in de film kunnen herkennen. Waarbij direct aangegeven moet worden dat je uiteindelijk maar een fractie kunt laten zien van wat er daadwerkelijk speelt. En hoe zou je dat ook uit moeten leggen aan een buitenstaander? Het was monnikenwerk om te doen maar het heeft ook een fraai document opgeleverd.
Wat zijn de hoogte- en dieptepunten in jouw aardbevingsbeleving?
Hoogtepunten zijn er zeker te benoemen wanneer je open blijft staan voor al het goeds wat het je brengt. We hebben zoveel positieve en lieve mensen leren kennen waarmee we nog steeds regelmatig optrekken. En wat te denken van de positieve en warme reacties die we voor onze strijd in ontvangst hebben mogen nemen. Door de aardbevingsproblematiek heb ik dit gebied en de Groningers nog beter leren kennen.
Er zijn ook de nodige dieptepunten aan te wijzen. Soms voel je je zo moe, dat je het gevoel hebt dat je het niet meer aan kan. Ook in mijn rol als moeder en echtgenoot. Maar ik moet door, ook voor de andere mensen, anders houdt het op. Dit is een situatie die je overkomt, waar je niet om hebt gevraagd, die niet je eigen keuze is maar waarmee je wel hebt te dealen.
Freek de Jonge verwoordde het onlangs nog zo treffend. Van de achttien jaar die je gezamenlijk met je kinderen op mag trekken, zijn er zes jaar geweest in een situatie waar je niet om hebt gevraagd.
Heb je nog bijzondere (aardbevings)anekdotes?
Ik ben al een paar keer bij Jinek geweest om uitleg te geven over de situatie hier in Groningen en kan rustig stellen dat ik een fan van haar programma ben. Bij de nieuwe talkshow van Twan Huys ben ik echter nog niet geweest. Wel ben ik een tijdje met Twan bezig geweest om een programma voor te bereiden waarbij ik met Mark Rutte van gedachten mocht wisselen. Echter, enige dagen voor die tijd kreeg onze Minister President er tijdens een uitzending van Jinek vocaal van langs van boze Groningers. Niet lang daarna ontving ik het bericht dat mijn onderhoud met Rutte niet door zou gaan…..
Ik kwam onlangs in contact met een gelovige dorpsgenoot die zich regelmatig inzet voor het welzijn van onze omgeving. Ik vond het erg om van haar te horen dat ze het vertrouwen in alles en iedereen is kwijtgeraakt en heb mij voorgenomen dat ik niet zo in het leven wil staan. Dat ik niet op verjaardagsfeestjes op alles en iedereen af wil geven. Ondanks dat ik het vertrouwen in de overheid ben verloren, voer ik toch dagelijks een strijd om positief te blijven, hoewel dat lang niet altijd meevalt. Maar ik voel het als een verplichting, ook naar mijn kinderen toe.
Bedum is voor jou ‘the place to be’?
Dat is ook een van de positieve zaken die het hele gebeuren met zich meegebracht heeft. Tijdens de onderhandelingen met de NAM, passeerde ook de mogelijkheid tot uitkoop. We hebben een avond op Funda gekeken. Maar toen kwam het besef hoe belangrijk deze plek en de Bedumer gemeenschap wel niet voor ons is. Zeker voor de kinderen, wiens sociaal leven zich grotendeels in Bedum afspeelt. Die bewustwording, heb ik als iets heel positiefs ervaren. Wij horen hier en maken hier onderdeel uit van een gemeenschap.
Nog tijd voor hobby’s?
Dat zijn juist de dingen die er bij inschieten en dat valt mij zwaar. De afgelopen vakanties zijn we er niet met de kinderen op uit geweest, terwijl we graag reizen. Hetzelfde geldt voor het koken. Vroeger nodigden we regelmatig vrienden uit om gezellig een hapje mee te eten en dan kon ik zo uren in de keuken staan als het moest. Maar dat is geen optie in deze containerwoning. Soms lijkt het wel of je leven jaren heeft stilgestaan. Je komt eigenlijk niet meer aan ‘gewoon leven’ toe.
Waar mogen ze je ’s nachts voor wakker maken?
Ik ben gek op thaifood of een spekpannenkoek met stroop. Dus als het toch moet…..
Waar staat Annemarie Heite over 10 jaar?
Ik zie mij dan met mijn grote liefde Albert samen op de veranda in een schommelstoel zitten te genieten van de ondergaande zon boven Bedum. Hopelijk zijn we deze ellende dan grotendeels vergeten en weten we te genieten van het moment.
Wil je verder nog iets kwijt?
Ik wil de mensen in Groningen meegeven dat angst een slechte raadgever is, zeker als je met de aardbevingsproblematiek te maken hebt. Het is belangrijk om je eigen grenzen te stellen bij welke keuze je ook maakt om vervolgens echt verder te kunnen. En zoek elkaar op en help elkaar, je staat er nooit alleen voor. Het samen optrekken is de enige manier om hier doorheen te komen. ‘Kop d’r veur dus!’