Kunt u zich heel kort even voorstellen?
Mijn volledige naam luidt Janke Jitske Zandstra. Ik ben geboren op zeven januari 1949 in Jistrum, Friesland. Als telg nummer vier uit een groot gezin van elf kinderen waarvan één al jong overleed door de wiegendood. Mijn vader werkte vroeger als smid en later aanvankelijk bij een kruidenfabriek in Schûlenburg (streek wat onder Eastermar valt). Later ging hij aan de slag bij een destructiebedrijf in Burgum. Ten gevolge van een ontploffing heeft hij maandenlang in het ziekenhuis gelegen met zware brandwonden. Ik kan mij niet heugen dat hij daarna nog aan het werk geweest is.
Na Jistrum zijn mijn ouders verhuisd naar Wytfean (Eastermar). De woning werd te klein voor 10 kinderen. Op mijn 18e werkte ik in een verzorgingstehuis in Leeuwarden en daar heb ik ook een tijdje gewoond. Na in 1968 getrouwd te zijn met mijn eerste man, volgde een verhuizing naar Warffum. Het dorp waar ik op verschillende plekken heb gewoond. In september 2005 volgde de laatste verplaatsing met mijn huidige man Eddy. We wonen inmiddels alweer dertien jaar aan de Oude Dijk in Den Andel. We hebben het huis van mijn dochter en schoonzoon gekocht.
En dus woon ik inmiddels alweer vijftig jaar in deze provincie. Na mijn scheiding wilde ik eigenlijk wel terug naar Friesland maar daar voelde mijn zoon Berend niets voor. En dus ben ik hier blijven hangen. Niets mis mee hoor. We wonen hier mooi en hebben achter het huis een prachtig vrij uitzicht op de dijk.
Wat is uw burgerlijke staat?
In 1992 kwam er na 24 jaar een eind aan mijn huwelijk met Taeke Vos. Inmiddels ben ik bijna 24 jaar getrouwd met Eddy J. van der Tuin. Ik kwam hem tegen op een reünie van het HHC in Warffum waar ik meehielp met koffie schenken. Liefde op het eerste gezicht was het niet maar hij bleef aandringen. Hij woonde toen nog in Engeland maar het klikte zo goed dat we binnen anderhalf getrouwd waren en samen in Warffum zijn gaan wonen.
Samen met Taeke heb ik drie kinderen gekregen. In 1970 werd Willa geboren, zij woont ook in Den Andel. Twee jaar later volgde Bea, zij woont in Enschede. Vijf jaar later kwam Berend die in Winsum terechtgekomen is. Eddy en ik hebben samen een zoon, Ruben genaamd. Hij is 22 jaar en woont nog thuis. We hebben acht kleinkinderen, waarvan een helaas 1 al op jonge leeftijd is overleden, in leeftijd variërend van bijna vijf tot 20 jaar.
Wat is uw voormalig beroep?
Ik wilde vroeger verpleegster worden en startte met een opleiding hiervoor. Maar ik deed mijn best niet en strandde uiteindelijk op het onderdeel anatomie. De opleiding tot secretaresse ging beter en leverde mij een kantoorbaan op bij de Kalkzandsteenfabriek in Schûlenburg. Alle dagen op kantoor zitten was het toen ook nog niet voor mij en ik ging zonder de benodigde diploma’s in het bejaardentehuis in Leeuwarden aan het werk om verzorgende taken uit te voeren. Dat kon toen nog zonder diploma’s.
Dit werk beviel prima maar toen ik met Taeke trouwde volgde een verhuizing naar Warffum. De afstand Warffum Leeuwarden was te groot, ik had nog geen rijbewijs. Ik heb nog een tijdje vakken gevuld in de plaatselijke buurtwinkel maar toen kwamen de kinderen. Begin jaren tachtig ben ik weer begonnen met werken. Ik was interieurverzorgster (tijdelijk wegens ziekte) bij Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Noord Groningen, de verre voorloper van het huidige TSN.
Doordat de receptioniste met zwangerschapsverlof ging, werd mij gevraagd haar taak over te nemen als telefoniste/receptioniste. Ook verrichtte ik de nodige secretariële werkzaamheden voor het gecoördineerd ouderenwerk en de gezinsverzorging in Warffum. Daarbij werd ik gevraagd om tijdens zwangerschapsverlof van een medewerker bij Stichting Eemsmond in Delfzijl te gaan werken. Tijdens de ochtenden was ik in Warffum en in de middagen in Delfzijl.
In 1994 werd ik secretaresse in Bedum. De helft van mijn werktijd ondersteunde ik de hoofden zorg met notuleren, vergaderingen plannen, brieven versturen en aantekeningen uitwerken. De andere helft werkte ik voor het net opgerichte poolbureau die het verzorgend/huishoudelijk personeel inplande bij de mensen die thuiszorg nodig hadden.
Een nieuwe fusie met Thuiszorg Groningen bracht mij naar de provinciehoofdstad waar ik intercedent werd op het poolbureau met als werkgebied de gemeenten Leek, Winsum en De Marne. Later decentraliseerde het werk zich weer en ging ik vaak op de fiets naar de kantoren in Winsum, Bedum, Ten Boer of Uithuizen en Wehe-den Hoorn. Veel regel- en belwerk derhalve want wanneer ik via ons eigen bestand niet genoeg verpleegsters/verzorgenden/huishoudelijk personeel wist te vinden, belde ik met de uitzendbureaus om de planning rond te krijgen.
Het waren drukke tijden want ik werkte 37 uur in vier dagen omdat ik nog een dag naar Friesland ging om mijn moeder te verzorgen. Dat ik al vermoeider werd, wijdde ik aanvankelijk ook aan die drukte. Maar er werd bij mij een verwijding aan de aorta geconstateerd en in januari 2011 volgde een zware operatie. Een jaar later was ik echter alweer volledig aan het werk. De thuiszorg was inmiddels TSN geworden na de zoveelste fusie en TSN werkte niet met planners. In 2012 heb ik de knoop doorgehakt. Anderhalf jaar voor mijn pensioen ben ik gestopt met werken na een dienstverband van 28 jaar bij de thuiszorg. Werk wat ik in de meeste gevallen met heel veel plezier heb vervuld!
Hoe bevalt het gepensioneerd zijn?
En zo kwam een hardwerkende vrouw ineens tot stilstand. Ik moet zeggen dat het mij wel een jaar gekost heeft om hieraan te wennen. Ik moest dus op zoek naar een andere invulling van mijn tijd. Ik paste vaak op de kleinkinderen en werd mantelzorger van een Surinaamse vrouw hier in Den Andel. Hoewel ik geen echte hobby’s heb, kom ik tegenwoordig vaak tijd te kort. Wel zijn Eddy en ik frequente rommelmarktbezoekers.
In Den Andel verricht ik nog huishoudelijk werk en elke donderdagmorgen verkoop ik groente en fruit op het Streekhof in Den Andel. De Streekhof is een initiatief van Gerrit Plakmeijer en dient ook als ontmoetingsplek voor mensen die hier gezellig koffiedrinken en verhalen uitwisselen. En ik verricht hand- en spandiensten op De Holm, de oude lagere school in Den Andel. Mensen kunnen hier stellingen of tafels huren om hun spulletjes te verkopen.
Dit laatste is wat meer Eddy zijn ding die ook druk in de weer is voor Den Andel Historiaal. Een plek waar de historie van het Hoogeland op levendige wijze wordt verteld. Waar je kunt zien en voelen hoe de mensen er in de loop der eeuwen uitzagen, hoe men leefde en waar ze van leefden. De rest van de tijd gaat zitten in het ‘opschonen’ van computers, een spelletje Wordfeud of het oppoetsen en schoonmaken van ons huis.
Wat zijn de hoogtepunten uit uw leven?
De geboorte van mijn kinderen en kleinkinderen.
En de dieptepunten?
Het overlijden van een van mijn kleinkinderen op zeer jonge leeftijd is misschien wel het grootste dieptepunt. Ook het verwerken van het verlies van drie dierbaren binnen vier jaar tijd was een zware periode. Ik heb een broer verloren die een hersenbloeding heeft gehad en een zus van mij overleed door een zware bevalling en de gevolgen hiervan. Beiden mochten nog geen dertig jaar worden.
Niet lang daarna overleed mijn vader, een dag nadat mijn broer getrouwd was. Pa had de ziekte van Parkinson en ik ben achteraf heel blij, dat gold ook voor mijn moeder, dat ik hem uit het verzorgingstehuis in Drachten opgehaald heb zodat hij de bruiloft van zijn zoon nog mee heeft kunnen maken. Ook het overlijden van mijn moeder heeft mij diep geraakt. De ritten naar mijn moeder elke dinsdag heb ik erg gemist. Ze is 97 jaar geworden.
Voor mij persoonlijk was de operatie aan mijn aorta een zware tijd. Het was een moeilijke ingreep, de behandelend arts gaf van tevoren aan dat ik mijn testament maar beter op kon maken maar hier wilde ik niet aan. Mijn aorta was te wijd en ze hebben een stuk van een centimeter of tien moeten verwijderen en dit gedeelte is vervangen door een soort plastic verbindingsstuk. Gelukkig is de operatie goed gelukt. Ik sta nog wel onder controle maar ondervind er weinig last van.
Heeft u nog anekdotes en mooie verhalen?
Mijn vroegere collega’s moesten altijd lachen om mijn uitspraken. Misschien wel door de Friese accenten die af en toe doorklonken of mijn eigen interpretatie van bestaande spreekwoorden, gezegdes en medische termen. Zo kreeg ik het woord instabiliteit nauwelijks op een correcte manier uit mijn strot. Zelf kon ik er ook altijd smakelijk om lachen. Mijn collega’s hebben deze uitspraken in een boekje samengevat: ‘Janke’s woordenboek’ getiteld….
Woorden als ‘nait soezen moar deurgoan’, ontzorgen en met een sopje in de weer zijn, typeren mij. Eddy keek raar op toen ik een jaar na mijn operatie alweer stenen aan het bikken was voor onze verbouwing. Ooit wilde ik voor een reünie van de lagere school in Jistrum een nieuw haarkleurtje. Kastanjebruin leek mij wel wat en hier had ik van tevoren al een mooie rode blouse voor ingekocht. De schrik was dan ook groot toen na de kleuring bleek dat ik peentjesrood haar had gekregen. Mijn eigen zoon herkende mij niet eens. Gelukkig volgden later die dag de nodige ontkleuringen en is het toch nog goed gekomen.
Wat zou u ooit nog willen doen in uw leven?
Eindelijk een keer op vakantie gaan. We hebben begin vorig jaar een reischeque gewonnen van €1000,- en deze ligt nog steeds ongebruikt in de kast terwijl we hem voor 2020 moeten verzilveren. We zitten te denken aan enige stedentrips naar bijvoorbeeld Londen, Kopenhagen of Parijs.
Waar heeft u spijt van gehad in uw leven?
Achteraf had ik vroeger beter mijn best moeten doen tijdens de verpleegstersopleiding. Het verzorgende is iets wat mij goed ligt.
Wat zou u uw leven voor een cijfer willen geven?
Dat moet een acht of negen worden. Een tien kan niet, daarvoor heb ik nog te veel wensen en dromen.
Wilt u verder nog iets kwijt?
Geniet van het leven, denk positief, oordeel niet te snel over iemand anders en denk goed om je medemens!