Kunt u zich heel kort even voorstellen?
Jan Venema is ook mijn volledige naam. Ik ben op 3 augustus 1948 in de stad Groningen, in de beruchte Oosterparkwijk, geboren. Ik was een van de middelste telgen uit een arbeidersgezin van acht kinderen. Mijn vader werkte als conciërge/wasbaaschef in de wasserij van een bejaardentehuis in Groningen. Ik heb tot mijn trouwdag bij mijn ouders gewoond.
Daarna volgde een jaar Haren en nog weer twee jaar Groningen. In 1975 tipte mijn bovenbuurman, we woonden toen in een flat, dat er aan de Salvialaan in Winsum nieuwe huizen gebouwd werden. Ik ben er toen gaan kijken en dit leek ons wel wat toe. En het is ons er zo goed bevallen dat we hier inmiddels al weer 43 jaar wonen. Het was in het begin wel wennen inderdaad want vroeger woonde ik vlakbij een drukke spoorlijn en in Winsum werd ik soms midden in de nacht wakker door de stilte of door het kwaken van de kikkers.
Ik hoef dus niet meer terug naar de stad ondanks de mooie herinneringen aan de Oosterparkwijk. Op mijn 14e verdiende ik al een aardig zakcentje door chocolade-ijsjes te verkopen in het Oosterparkstadion. Ik mocht van ‘ome Kees’ 10% van de omzet houden en kwam soms wel met tientallen guldens thuis…..
Wat is uw burgerlijke staat?
Ik ben op twee juni 1972 getrouwd met Carla na haar in maart 1971 voor het eerst ontmoet te hebben. Haar zus had verkering met een vriend van mij en toen zij een keer mee op stap ging in Groningen sloeg de vlam al heel snel over. Ik had direct zoiets van, die moet ik niet meer laten gaan.
In 1973 is onze zoon geboren, hij woont in Groningen. Drie jaar later kregen we nog een dochter. Zij ontmoette een leuke Belg en ze wonen in Tilburg. Daar wonen ook onze beide kleindochters van negen en vijf jaar oud. Carla heeft via WhatsApp nog dagelijks contact met hen en we zien elkaar gelukkig ook regelmatig ‘in het echt’.
Wat is uw voormalig beroep?
Na de lagere school ben ik naar de LEAO gegaan. Ik zag mijn twee broers regelmatig met vieze handen thuiskomen van het werk (de een zat in het isolatiewerk, de ander was tegelzetter) en zei toen tegen moeder: ‘Ik wil niet alle dagen met vieze handen thuiskomen!’ Vandaar dus deze administratieve vervolgopleiding. Na op 16-jarige leeftijd mijn diploma te hebben gehaald, kon ik op de administratie bij De Wijert Wasserij terecht. Hier heb ik negen maanden gewerkt.
Ik zag namelijk een vacature staan van LN (= LaagspanningNet, later werd dit EGD, EDON en tegenwoordig heet het bedrijf Essent) waar ze een jongste bediende zochten. Een baan bij de, toen nog, semioverheid leek mij wel wat. Ik heb gesolliciteerd en werd aangenomen. Maar wel met de mededeling dat ik direct weer naar school moest. En zo zat ik enige jaren drie avonden in de week van 19.00 tot 22.00 uur op de Middelbare Handels Avondschool. Daarna heb ik mijn praktijk diploma boekhouden gehaald, gevolgd door de opleiding Moderne Bedrijfsadministratie.
Al met al heb ik veertig jaar voor Essent gewerkt. Ik kwam al snel op de afdeling kleinverbruikers terecht waar alle correspondentie en de klachten van de klanten binnenkwamen. In het begin handelde ik heel veel zelf per brief en telefoon af, later kreeg ik een leidinggevende functie op de afdeling. Ik heb eind jaren tachtig de nodige reorganisaties meegemaakt en heb deze baan hierdoor op verschillende locaties uit moeten voeren, onder andere in Bedum en Delfzijl.
In de negentiger jaren kwam ik meer in de projectensfeer terecht. De automatisering deed zijn intrede en ik begeleidde de invoering van nieuwe automatiseringsprogramma’s. De software werd geïnstalleerd en ik moest voor de inrichting van het systeem zorgen, rekening houdend met de verschillende behoeften per afdeling. Dit heb ik op meerdere locaties in het land moeten doen, zoals in Zwolle en Vught. Door alle reorganisaties kwamen steeds meer taken op het hoofdkantoor in ’s Hertogenbosch terecht. Ik had al vrij snel door dat wanneer je echt wat wilde binnen de organisatie dat het daar te doen was.
Ik heb dan ook het nodige afgereisd in mijn leven. Na de implementatie en het nodige testwerk volgde de fase dat de medewerkers met de nieuwe software moesten werken. Aan mij de eer om ze dit uit te leggen en dit lesgeven beviel uitstekend. Ik bleek er aanleg voor te hebben en eind jaren negentig werd ik docent bij Essent. Ik volgde zelf ook weer allerlei cursussen om de vaardigheden voor het lesgeven beter onder de knie te krijgen.
Al met al heb ik veertig jaar voor Essent gewerkt, van 1965 t/m 2005. In juni 2005 heb ik nog mijn 40-jarig jubileum gevierd om vervolgens per 1 december met een goede VUT-regeling af te zwaaien. Ik had echter zo veel plezier gekregen in het lesgeven dat ik als freelance docent door ben gegaan. Dit zou eigenlijk maar voor twee dagen in de week zijn maar het werden al snel weer langere werkweken waarbij ik soms hele weken van huis was.
Zo kwam ik bijvoorbeeld voor een projectmanagementtraject in Brussel terecht. Ik kreeg de moeilijkste afdeling toegeschoven maar zij pikten de lesstof zo goed op dat het een succesvolle afdeling werd. Voor NUON heb ik nog een planningklus in Alkmaar gedaan en dat beviel zo goed dat ze mij nog drie jaar een jaarcontract hebben aangeboden. Toen aan het eind van het derde jaar weer een klus geklaard was, ben ik in 2015 op 68-jarige leeftijd gestopt met werken.
Hoe bevalt het gepensioneerd zijn?
Hoewel ik betrekkelijk lang heb doorgewerkt, ben ik niet in een zwart gat terechtgekomen. Dik twintig jaar geleden ben ik als scheidsrechter begonnen te fluiten bij voetbalwedstrijden. Eerst alleen op het veld, later ook in de zaal. Ik ben tegenwoordig voorzitter van de scheidsrechterscommissie van VV Winsum. De club waar ik tien jaar in het bestuur heb gezeten. Toen was het overigens nog Viboa. Bij die club heb ik ook de meisjes en dames 2 getraind.
Toen ik wegens privéomstandigheden een sabbatical inlaste, werd mij gevraagd of ik wedstrijden wilde fluiten. Toevallig startte niet veel later een scheidsrechterscursus bij de Oosterparkers. Een nieuwe hobby was geboren. Naast het fluiten, wandel, fiets en lees ik veel en ik zit vaak achter de PC. Tijdens vakanties mag ik graag fotograferen.
Wat zijn de hoogtepunten uit uw leven?
Toen ik Carla tegen het lijf liep, had ik direct zoiets van ‘die moet ik niet meer loslaten’. Ook onze trouwdag was een hoogtepunt. Hetzelfde geldt voor de geboorte van de kinderen en kleinkinderen. Als opa mag je misschien nog net even meer leuke dingen doen met de kleinkinderen dan als vader met je eigen kinderen. Deze levensfase wordt misschien nog wel intensiever beleefd.
En de dieptepunten?
Het verlies van dierbaren. Soms leeftijdtechnisch gezien onvermijdelijk gezien je eigen leeftijd. Zo zijn mijn ouders en schoonouders inmiddels overleden. Maar ook een jongere broer en oudere zuster. Vorig jaar september kreeg ik zelf de schrik van mijn leven toen er bij mij prostaatkanker met lichte uitzaaiingen werd geconstateerd. Er is een hormoontherapie opgestart en ik heb zes chemokuren ondergaan. De eerste vier gingen heel voorspoedig, na de vijfde werd ik doodmoe en er waren na die tijd nog wat andere bijverschijnselen.
Gelukkig zijn deze behandelmethodes heel goed aangeslagen, de bloedwaardes zijn behoorlijk gedaald. Volgende week wordt mijn bloed weer onderzocht en dan gaan we eerst op vakantie, een rondreis door de Baltische Staten. Honderd jaar zal ik niet worden, aldus de oncoloog maar hij had genoeg voorbeelden van mensen gezien die na tien jaar nog leven. Daar klampen we ons maar aan vast. Het fluiten ging de laatste maanden niet meer door vocht in de benen maar ik heb onlangs wel tijdens de Special Olympisch in de Achterhoek gefloten, dit ging goed.
Heeft u nog anekdotes en mooie verhalen?
Het fluiten van wedstrijden van mensen met een beperking is overigens sowieso iets wat ik elke scheidsrechter aan kan bevelen. Helemaal na een weekend waarin de zaak uit de hand gelopen is. Tijdens zulke wedstrijden heb je het plezier direct weer terug. Je moet het wel een beetje aanvoelen. De eerste wedstrijd die ik floot was een 7 x 7 partijtje tussen Veendam 1894 en ONR. Toen vijf Veendammers in de aanval gingen, bleef er een bij de keeper achter.
‘Schop hem dood, schop hem dood’, hoorde ik hem een paar keer zeggen. Toen ik de speler hier even later op aansprak dat dit in Veendam misschien de gewoonte was maar hier zeer zeker niet, begon hij ineens te zingen: ‘Van Veendam noar oalle Pekel, elkenain dut mit’. Een nummertje van Pé en Rinus inderdaad. Dan kan je toch niet lang boos blijven?
Laatst gaf ik een leider van een team rood omdat hij tijdens de gang naar het veld aan mij vroeg of ik hun team niet richting de finale kon leiden. Ik greep direct naar mijn borstzakje om een rode kaart te trekken wegens omkoping. Je had al die gasten die er om heen stonden moeten zien, die lagen dubbel van het lachen en merkten op dat de leider dan maar een rondje moest geven….
Toen ik cursussen in het lesgeven volgde, bleek ik hier aanleg voor te hebben. De meeste cursisten bleven voor de klas staan om hun lesstof op te dreunen maar ik liep vaak door de klas. Zo kreeg ik cursisten die met een kruisjesnulletje spelletje bezig waren of zelfs in slaap waren gevallen weer bij de les….
Wat zou u ooit nog willen doen in uw leven?
Nog zo lang en gezond mogelijk leven.
Waar heeft u spijt van gehad in uw leven?
Niet van de dingen die ik gedaan heb in elk geval. Ik heb het liever over een keus die verkeerd uitgepakt is dan over spijt. En je leert natuurlijk van die verkeerde keuzes.
Wat zou u uw leven voor een cijfer willen geven?
Een acht, ik wil mij niet door mijn ziekte uit het veld laten slaan. Daarvoor is het leven nog veel te mooi. Het essentiële in het leven van een pensionado is dat je de tijd neemt om leuke dingen te doen.
Wilt u verder nog iets kwijt?
Ik wens alle dierbaren in mijn leven een goede gezondheid toe. Dat is het allerbelangrijkste in het leven en onbetaalbaar.