Brandweerlieden, kunnen jullie jezelf in het kort even voorstellen?
Als we ons allemaal moeten voorstellen dan wordt het vast een te lang verhaal. Je vindt hier aan tafel een mooie dwarsdoorsnede van ons korps. Met leidinggevenden, een clusterhoofd, een ploegchef, twee bevelvoerders, een huismeester, beide seksen, mensen met veel en nog iets minder ervaring. Maar wel allemaal zeer betrokken brandweerlieden die bijzonder te spreken zijn over de sfeer en eenheid binnen ons korps. Je ‘breekt’ trouwens in tijdens onze vergadering waarbij we de puntjes op de i zetten voor onze Open Dag van 23 juni a.s..
Van harte gefeliciteerd met 140 jaar Brandweer Middelstum, hoe is dit allemaal ontstaan?
Ergens in de archieven staat opgetekend dat er in 1878 voor het eerst gesproken wordt over enige vorm van brandweeractiviteiten in onze gemeenschap. Daar moet je overigens niet al te veel van voorstellen. Elke burger kende in die tijd de verplichting om mee te helpen wanneer er ergens in het dorp een brand ontstond. Je moet hierbij denken aan het oppompen van water en het doorgeven van emmers.
Via het luiden van de torenklok en misschien ook wel door de inzet van een dorpsomroeper werden de mensen van de brand op de hoogte gesteld. Daarnaast moest de nabije omgeving van de brand verlicht worden om te voorkomen dat er ongelukken zouden gebeuren. Van een georganiseerd geheel was in die tijd zeker nog geen sprake.
Zijn er nog feestelijke activiteiten?
We proberen als blusgroep Middelstum het hele jaar door gezellige activiteiten met onze vrijwilligers te organiseren. Denk hierbij aan teambuildingdagen, een jaarlijkse afsluiting met een barbecue, een bindingsavond met het korps van Loppersum, een Nieuwjaarsborrel en het vieren van bijzondere jubilea. Dit allemaal om de onderlinge binding en samenhang te bevorderen en om ook het gezin achter de brandweerman er bij te betrekken. Als het thuisfront er namelijk niet volledig achter staat dan ben je nergens.
Dit jaar organiseren we ook een extra activiteit. Op 23 juni houden we op het Concordiaplein in Middelstum een Open Dag van 11.00 – 16.00 uur. Dit is al weer tien jaar geleden sinds de laatste keer. Het is voor ons ook een heel belangrijk moment om nieuwe mensen te werven.
Wat staat er op 23 juni zoal op het programma?
Uiteraard is al ons blusmateriaal inclusief blusoutfit te bewonderen. Daarnaast zijn er diverse demonstraties waar mensen actief aan kunnen deelnemen. Het ‘autoknippen’ bijvoorbeeld waarbij we laten zien hoe we slachtoffers uit een auto ‘knippen’. De ‘vlam in de pan’ demonstratie laat zien hoe een brand kan ontstaan en hoe er geblust wordt.
Daarnaast zijn er demonstraties over hoe de hulpverlening in zijn werk gaat. Ook zijn er diverse voorlichtingsstands uit de regio waar onder andere informatie over brandpreventie te krijgen is. Voor de kinderen is er de mogelijkheid om geschminkt te worden, er is een springkussen en er wordt aandacht besteed aan de ‘jeugdbrandweer’. Op het Concordiaplein staat een Amerikaanse brandweerwagen en uiteraard wordt er ook aan de inwendige mens gedacht. Al met al een zeer gevarieerde dag waar we reikhalzend naar uitzien.
Uit hoeveel mensen bestaat de Middelstummer brandweer en is dat genoeg?
We hebben de beschikking over 14 brandweerlieden waarvan er een binnenkort afscheid neemt. In leeftijd variërend van 28 tot ongeveer 52 jaar. Een enthousiaste club mensen die letterlijk en figuurlijk voor elkaar door het vuur gaan. Om ons team weer compleet te maken hebben we eigenlijk drie nieuwe mensen nodig. Vrouwen worden van harte uitgenodigd om ‘te solliciteren.’
In het verleden mocht je tot je 55e brandweerman zijn. Deze leeftijdsgrens is vervallen. Wel moet je bij het klimmen der jaren vaker een medische test doen. Sowieso moet iedereen jaarlijks een fysieke test halen. In onze nieuwe samenstelling hebben we bijvoorbeeld maar drie bevelvoerders en drie chauffeurs meer. Dit zou eigenlijk uitgebreid moeten worden naar vier.
Een belangrijke voorwaarde is dat je binnen vier minuten op de kazerne moet kunnen zijn na het afgaan van de pieper. De bluswagen gaat rijden zodra er zes brandweerlieden, waaronder uiteraard een bevelvoerder en een chauffeur, gearriveerd zijn. Voor de brandweerlieden die later arriveren bestaat de gelegenheid om er met de bus achteraan te gaan.
Het is vast niet eenvoudig om brandweerman of vrouw te worden?
Nee, dit moet je niet onderschatten. Sowieso moet je eerst een fysieke test afleggen en deze is best pittig. Daarbij hebben we vaak eerst een gesprek met een afvaardiging van ons team waarbij over de motieven gepraat wordt. Om te kijken of er een wederzijdse klik is, draait iemand vaak een paar keer mee tijdens onze tweewekelijkse oefeningen. Mocht het enthousiasme er dan nog steeds zijn dan zul je theoretisch aan de bak moeten. Dit vereist naast één cursusavond in de week, ook de nodige zelfstudie en je moet natuurlijk om de twee weken oefenen.
Voordat je daadwerkelijk je brandweeroutfit krijgt en mee kan tijdens een uitruk ben je gauw negen tot tien maand verder. Onze blusgroep bestaat naast de ‘gewone’ brandweerman ook uit drie chauffeurs/pompbedienden en drie bevelvoerders. Voor elk onderdeel word je apart opgeleid. Nog niet zo lang geleden was je drie jaar verder voordat je het hele traject tot bevelvoerder had doorlopen. Tegenwoordig kan dit, mede door E-learning, al in anderhalf jaar.
Toetreding tot ons korps gebeurt dus op vrijwillige basis maar is zeker niet vrijblijvend. Er wordt wel het nodige van je gevraagd, ook qua discipline en tijdsinvulling. En als de pieper gaat, wordt er van je verwacht dat je zo snel mogelijk op de kazerne bent. Er staat echter via de VNG-regeling wel een soort van onkostenvergoeding tegenover al onze werkzaamheden zoals het oefenen, het volgen van cursussen enz., enz.. Deze kan voor beginnende brandweerlieden, die dus veel tijd in hun opleiding moeten stoppen, oplopen tot ongeveer €2000,-/€2500,- op jaarbasis.
Wat waren jullie drijfveren om lid te worden van Brandweer Middelstum?
Vanuit het gezelschap komen verschillende motieven: ‘Hulpverleners moeten er altijd zijn en we doen graag iets voor de gemeenschap’. ‘Het is mij eigenlijk van huis uit met de paplepel ingegoten.’ ‘Ik heb vanuit mijn thuissituatie een brand meegemaakt en toen ons woonhuis door adequaat ingrijpen gered werd, heb ik mij voorgenomen om later bij de brandweer te gaan’. ‘Het in teamverband functioneren en het voor elkaar door het vuur gaan, spreekt mij erg aan. We moeten blindelings op elkaar kunnen vertrouwen!’ ‘Brandweerman zijn heeft iets stoers en uitdagends over zich maar het is absoluut geen spelletje. We zijn niet op zoek naar avonturiers of ‘cowboys’ maar dat spreekt eigenlijk voor zich.’
Hebben jullie genoeg (financiële) middelen om door te gaan?
De blusgroep Middelstum heeft de beschikking over een moderne kazerne, een bluswagen, een volgbusje, persoonlijke outfits en de nodige communicatiemiddelen. Al met al gaat er veel geld in om. Dit geld is afkomstig van de verschillende overheidslagen die hierbij betrokken zijn. Onlangs is afgesproken dat er in onze provincie 39 brandweerposten moeten zijn, waarvan twee beroepskorpsen in de stad Groningen.
In het verleden waren dit er veel meer maar door de herindeling is er bijvoorbeeld een eind gekomen aan de blusgroepen in Stedum en ’t Zandt. Gemeentegrenzen vervagen, we gaan nu meer naar een bepaald dekkingsniveau per regio op basis van operationele bereikbaarheid. Waarbij het streven altijd is, dat de brandweer na binnenkomst van de melding van de brand binnen acht (!) minuten op de plek des onheils moet zijn. Dit is helaas niet altijd mogelijk vandaar dat er tegenwoordig ook veel aandacht is voor brandpreventie met bijvoorbeeld rookmelders.
Hoe verwerken jullie stressvolle gebeurtenissen?
Allereerst met elkaar door na een uitruk bij elkaar te komen met het hele team op de kazerne. De bevelvoerders worden hier voor opgeleid en onze clustercommandant komt bij ernstiger uitrukken altijd langs om ons persoonlijk ‘in de ogen’ te kijken. Om die ernst te bepalen is er contact met de bevelvoerder ter plekke. De clustercommandant wordt altijd bij de nazorg ingezet en doet dit op adequate wijze.
Daarnaast is er bij ernstige gevallen altijd eerstelijns nazorg door het COT, het Collegiaal Opvang Team. Afhankelijk van de behoefte per team/persoon kan tweedelijns hulp ingezet worden. Het vervullen van de taak van een brandweerman mag het dagelijks functioneren niet negatief beïnvloeden. We zijn hulpverleners en willen geen slachtoffer worden. We praten dus onderling het nodige van elkaar af waarbij vooral de beginnende mensen in de gaten gehouden worden. Ook voor het gezin is een belangrijke rol weggelegd, zij zien vaak als eerste mogelijke gedragsveranderingen.
Wat zijn de hoogte- en dieptepunten uit jullie brandweercarrière tot dusver?
Hoogtepunten zijn natuurlijk die uitrukken waarbij je door snel en adequaat ingrijpen en door onderling en met andere instanties goed samen te werken, mensen en gebouwen kunt redden. Dit is ons bij een woningbrand in Westeremden, waarbij we tijdens het aanrijden een grote vuurbal zagen, en bij een blikseminslag in een boerderij hier in de buurt gelukt. Door als een geoliede machine te opereren, hebben we de schade beperkt kunnen houden.
En twee jaar geleden kwamen we bij een autowrak waarvan de bestuurder tegen een boom aangereden was. Toen we het wrak zagen, hadden we zoiets van: ‘daar kan niemand levend uitkomen’. Toch bleek de chauffeur nog aanspreekbaar te zijn en we konden hem uit het wrak halen waardoor hij het overleefd heeft.
Dieptepunten zijn uiteraard die gevallen die niet goed aflopen. Zo is het ons bij een waterongeval in het Boterdiep gelukt om het slachtoffer levend aan wal te krijgen, helaas overleed het slachtoffer later in de ambulance alsnog. En wanneer je het slachtoffer persoonlijk kent dan is de impact natuurlijk nog veel groter. En daar wij vanuit een relatief kleine en hechte dorpsgemeenschap opereren, is die kans natuurlijk altijd aanwezig.
Hebben jullie nog leuke brandweeranekdotes?
Brandweerlieden krijgen dus een onkostenvergoeding maar we hebben ook een motiverende sanctie wanneer onverhoopt toch een oefening gemist wordt. Dit om te stimuleren dat alle brandweerlieden zo veel mogelijk oefeningen bijwonen. Wanneer er toch een gemist wordt dan betaalt diegene €5,- aan onze penningmeester.
En veel beginnende brandweermannen moeten in het begin even wennen aan het tempo van uitrukken. Zo zag iemand half aangekleed uit het raam een collega langs scheuren die al onderweg naar de kazerne was. Een ander was nog bezig met zijn sokken aan te doen toen hij de sirene al hoorde.
Hoe ervarener je wordt, hoe meer rekening je er mee houdt. Met het klaarleggen van je kleren en schoeisel bijvoorbeeld, met het parkeren van je auto, met het innemen van een plaats bij een openbare gelegenheid. Op den duur denk je bij bijna alles na hoe je tijdens een calamiteit zo snel mogelijk op de kazerne kan komen.
Het verhaal van een negentig jarige inwoonster van het Hippolytushoes, die de dag van haar leven beleefde toen ze door vier brandweerlieden weer veilig naar haar woning begeleid werd, is ook blijven hangen. En als de pieper gaat, dan ga je natuurlijk met een noodgang naar de kazerne, ongeacht waar je mee bezig bent. Zo gooide een van onze bouwvakkers tijdens het stucen zijn gereedschap opzij. Toen hij terugkwam vond hij zijn spullen in het keiharde stucwerk terug. En een andere collega merkte bij terugkomst dat hij zijn auto gewoon aan had laten staan…..
Waar mogen ze jullie ’s nachts voor wakker maken?
Eigenlijk alleen wanneer de pieper afgaat, we doen alles voor het redden van mens en dier. Je bent snel wakker hoor, als zo’n ding begint te piepen. En dan gaat alles automatisch in de hoogste versnelling. Dat heeft een voordeel, tijd om zenuwachtig te worden is er niet…..
Waar staat de Brandweer Middelstum over 10 jaar?
Op het Concordiaplein om ons 150 jarig bestaan te vieren! We zien de toekomst wat dat betreft positief tegemoet. Maar de wereld verandert in een rap tempo, je weet nooit hoe dit voor ons uit gaat pakken.
Willen jullie verder nog iets kwijt?
Kom allemaal 23 juni naar onze Open Dag op het Concordiaplein in Middelstum, we zijn er van 11.00 tot 16.00 uur. We hopen op een succesvolle werving en derhalve op drie nieuwe collega’s…..