Vorig jaar was ik voor een pensionadogesprek bij Renne Vogel uit Ulrum. Hij heeft een prachtige invulling gevonden voor zijn nieuw verworven vrije tijd. Wekelijks trekt hij, vaak met zijn hond, het Nationaal Park Lauwersmeer in om wandeltochten van tien tot vijftien kilometer te maken. Vaak alleen maar onlangs heeft hij aangeklopt bij Staatsbosbeheer en is hij excursiegids geworden. Hierdoor kan hij groepen geïnteresseerden begeleiden door het Lauwersmeergebied. Ons dus ook. En dus verzamelen we ons, vijf personen met als gezamenlijke passie een mooie wandeltocht maken, op een zonnige vrijdagmiddag begin mei bij het activiteitencentrum in Lauwersoog. Niet veel later trekken we het gebied in….
In mijn jonge jaren vond ik het Lauwersmeergebied maar saai. Tuffend in de auto op de lange weg naar de boot van Schier zag ik de bekoringen van dit fraaie landschap nog niet. Deze waren ver verborgen achter mijn jeugdige onschuld. Maar als een gebied wordt aangewezen als Nationaal Park dan weet je dat je met een prachtig natuurgebied te maken hebt. Na een korte wandelperiode laat Renne ons de eerste bijzonderheden zien en geeft een korte geschiedkundige introductie.
Want er is een strijd geweest om dit gebied. Ooit lag Zoutkamp aan zee en sleepten de vissers van daaruit tonnen garnalen en vis naar binnen. De Zoutkampers waren dan ook zeer ontstemd toen in 1969 uit angst voor overstromingen, tot inpoldering van de Lauwerszee werd besloten. Daarmee kwam een eind aan de Lauwerszee waar in vroegere tijden zoet en zout water in elkaar over stroomden. Op de drooggelegde zeebodem ontstond een prachtig nieuw landschap, een echt vogelparadijs ook. Maar dat proces heeft jaren geduurd. Toen Renne in 1978 voor zijn werkgever, de provincie Groningen, op Lauwersoog werd gestationeerd was het gebied nog ‘woest en ledig’.
Hoe anders is het nu, bijna vijftig jaar nadat het gebied werd drooggelegd. Met stevige tred leidt Renne ons een bosrijk gebied in. In het Lauwersmeergebied kun je vele wandelpaden volgen, middels tal van kleurmakeringen aangegeven. Met gemak kun je wandeltochten van twintig kilometer maken, zonder een eerder gevolgd weggetje te doorkruisen. Af en toe worden we als groep halt gehouden. Dan volgt weer een mooi verhaal. Dat we lopen op een pad bijvoorbeeld die vroeger de bodem was van de zee waarboven 4,5 meter water kabbelde…..
Dan staan we stil bij een boomstronk die ogenschijnlijk doelloos in het bos ligt. Maar de moslaag die zich op de stronk ontwikkeld heeft, is uitermate goed voor de insectenwereld. Dat het bos kunstmatig aangelegd is, kun je zien door de lange verticale rijen bomen waar zich om de paar meter een metershoge boom ontwikkeld heeft. Ik weet nu welke boom zich het beste ontwikkelt op een zilte ondergrond en waarom in een ganzencolonne vaak de achterste en middelste ganzen zoveel lawaai maken en niet de voorste. Zo komen we al keuvelend bij de eerste van in totaal een kleine driehonderd vakantiebungalowhuisjes aan. Wat moet het heerlijk zijn om zo een weekje in het gebied door te brengen en helemaal tot rust te komen…
We lopen enige uurtjes stevig door. Dan weer door een stukje bos, dan weer door wat drassiger gebied. Ook een stukje oever van het Lauwersmeer, waar tijdens warme dagen zo veel mensen hun vertier vinden, wordt moeiteloos in de route opgenomen. Renne wijst op een voor ons afgesloten stuk weidevogelgebied waar momenteel veel weidevogels broeden. Even later komen we bij de plek waar eind jaren zeventig een straaljager neerstortte. Een gegeven wat toen voor de nodige ophef zorgde. We komen langs uitkijktorens en bankjes die we voorlopig links laten liggen…..
Renne is 67 jaar maar voert onze groep met een stevig tempo aan. We rennen bijna door het gebied wat gezien zijn halve marathon verleden niet eens zo vreemd is. De tijd lijkt op hem geen vat te krijgen. Achter hem stokken de gesprekken soms. De vermoeidheid lijkt wat toe te slaan waardoor de stilte af en toe zijn intrede doet. Op deze 4 meidag echter geen overbodige luxe want het geeft tijd voor bezinning en be- en verwondering over de schoonheid van het gebied. En we horen de koekoek die op zijn manier het hoogste lied zingt. Ieder seizoen heeft zijn bekoringen in het Nationaal Park Lauwersmeer maar mei is misschien wel de mooiste maand voor een wandeling. De natuur komt volop tot ontwikkeling en in het water zwemmen jonge ganzen veilig achter hun moeder aan.
Na dik twee uur leidt Renne ons een trapje op. Boven op het plateau maken we gretig gebruik van de uitrustbankjes van waar we een prachtig uitzicht hebben op het Lauwersmeer. Met de verrekijker halen we ver gelegen mooie plekjes dichterbij. We discussiëren nog wat na over de vraag of we zo net de zeearend gezien hebben die, wanneer hij zijn vleugels uitslaat, een spanwijdte van twee meter heeft en daardoor ook wel de ‘vliegende deur’ wordt genoemd.
Na bijna drie uur zien we het activiteitencentrum weer opdoemen, de wandeltocht zit er op. De jeugdzondes over een saai gebied heb ik ver achter mij gelaten. ‘Dit is een prachtig gebied’, aldus Renne en wij kunnen dit beamen. Wilt u ook eens met een groep door dit uniek en vers stukje Nederland wandelen? Neem dan gerust contact op met Staatsbosbeheer door een mail te sturen naar lauwersmeer@staatsbosbeheer.nl. Na Renne bedankt te hebben tuffen we moe maar voldaan weer naar Middelstum. We hebben kennis gemaakt met de geheimen van dit mooi stukje Groningen, grenzend aan de Waddenzee, voorkomend op de Werelderfgoedlijst van Unesco…..