Die vraag stel ik mijzelf op zaterdagavond in het bubbelbad van onze luxe hotelkamer. Tussen het schuim door is mijn dikke pens, ontstaan door het overvloedige en te lekkere eten van de afgelopen dagen, nog net zichtbaar. Vooral de ontbijtjes zijn een culinair feestje om weg te werken. We zijn een heerlijk weekendje weg en komen op plekjes waar ik nog nooit eerder geweest ben: Wassenaar (de op een na duurste gemeente van Nederland), Katwijk, Katwijk aan Zee (waar ik op zondagmorgen bijna een vrouw van de zwarte kousen gemeente van de sokken reed) en het prachtige stadje Leiden die we per trein aandeden. En dit allemaal vanuit ons Van der Valk onderkomen in Voorschoten….
Leiden was toch op de een of andere manier in last. Het was heerlijk weer en misschien dat daardoor de gemoederen wel verhit raakten in een kledingwinkel waar een klant letterlijk en figuurlijk de nodige klappen te verduren kreeg waardoor de bewaking in moest grijpen. Buiten op het plein stonden een aantal activisten stilzwijgend en met maskers op aandacht te vragen voor de soms barre leefomstandigheden van sommige diersoorten op onze planeet. Na deze commotie was het de hoogste tijd om even een verkoelend biertje te drinken aan het water langs de kade van een van de grachtengordels….
Maar toen was het hoogtepunt van deze trip al geweest dus. Een bezoek aan het Theaterhangaar op voormalig Marine Vliegkamp Valkenburg. Een theater dat in 2010 speciaal voor de musical Soldaat van Oranje werd gebouwd. Een theatervoorstelling die geschiedenis geschreven heeft en dus al bijna acht jaar avond na avond uitverkochte zalen trekt, in dit geval dus een uitverkochte hangaarhal.
We werden op indrukwekkende wijze tachtig jaar terug getrokken in de tijd. Naar de tijd dus dat Hitler zijn troepen mobiliseerde en zijn vleugels steeds verder uitstrekte. Op 10 mei 1940 was Nederland aan de buurt. En hoewel de tegenstand feller scheen dan verwacht, capituleerde ons land reeds na vier dagen. Het platbombarderen van Rotterdam zal hier zeker aan bijgedragen hebben.
We volgen student Erik Hazelhoff Roelfzema, de verpersoonlijking van de Soldaat van Oranje inderdaad, in zijn metamorfose van brallerige student naar één van de belangrijkste vertrouwenspersonen van toenmalig Koningin Wilhelmina. En zoals verwacht werden we meegesleept in dit drie uur durend epos vol met verrassende effecten. Bewegende decors, bewegende tribunes, motoren door de zaal, kabbelend en onstuimig zeewater, het kon niet op. Zo gingen we kopje onder op een belachelijk klein bootje, zo zaten we op een schip en zo vlogen we mee met een bommenwerper naar Berlijn om vervolgens Koningin Wilhelmina feestelijk uit een vliegtuig te zien stappen. De verschillende geuren, kleuren en special effects maakten het geheel nog indrukwekkender…..
‘Morgen is vandaag’ of ‘Kun jij kiezen in oorlogstijd?’ Een indrukwekkende vraag natuurlijk. De een moest onderduiken, de ander ging bij de NSB of sloeg op de vlucht. Weer een ander ging in het verzet en groeide uit tot oorlogsheld. De andere ook maar had pech en werd gefusilleerd of afgevoerd naar een concentratiekamp ergens diep in Duitsland om door vergassing aan zijn of haar einde te komen. Wat een indrukwekkend en bizar stukje van de wereldgeschiedenis eigenlijk als je er goed over nadenkt….
Zou ik met gevaar voor eigen leven op een wankel bootje gestapt zijn om naar Engeland te gaan om van daaruit verzet te plegen tegen de moffen? Nog steeds liggend in mijn hotelbad, de bubbels maar even uitgezet om mij beter te kunnen concentreren, kan ik mij er niets bij voorstellen. Maar wat als ze mijn familie hadden uitgemoord of afgevoerd naar zo’n concentratiekamp in Duitsland? Zo ik dan zo boos of gefrustreerd geweest zijn dat ik toch de overstap gewaagd had? ‘Kun jij kiezen in oorlogstijd?’, een net zo’n moeilijke of welhaast niet te beantwoorden vraag.
Nog steeds onder de indruk van het spektakelstuk tuften we op zondagmiddag weer terug naar het veilige( r ) Groninger land. Blij deelgenoot te zijn geweest van een indrukwekkend stukje theatergeschiedenis in de Hangaarhallen van Katwijk. Even terug naar die angstige jaren van nu al weer bijna tachtig jaar geleden. Het herdenken van die gebeurtenissen en het vieren van onze vrijheid, die dagen komen er weer aan. ‘Kun jij kiezen in oorlogstijd?’. Hopelijk komen wij nooit voor die keuze te staan…..