Als een steen schiet ik naar beneden, een blik op mijn ultramoderne sporthorloge leert mij: 73km/h, hartslag 178. Wauw, dit gaat serieus hard! Naar rechts kijkend ontwaar ik als rustgevend baken in het berglandschap de Roque Nublo. Niet afdwalen maar concentratie! Langs de GC 600, een honderdtal meters voor mij, ontwaar ik een frêle renner met een markante neus, voorwiel in de hand. Bauke! Bauke is er ook maar haalt mij nooit meer in bedenk ik met valse glimlach.
Afdaling van de Pico de Las Nieves richting Mogan: 21,5 kilometer en levensgevaarlijk!
Voor de driesprong met de GC 600 moet ik hard remmen, heel even glijdt mijn achterwiel weg over het steengruis, met een ”Max”-achtige correctie trek ik de zwarte Pinarello weer in het spoor. In de bocht naar links steekt een man met een baard en vrij lang haar zijn duim op, de oude vrouw die naast hem zit op het terras van Bar Casa Melo wuift als Koningin Elizabeth in haar beste tijden. Hugo Borst en zijn moeder? Wat doen die hier? Tijd om hier over te mijmeren heb ik niet want ik moet direct naar links de GC-605 op: nog smaller, nog bochtiger, nog gevaarlijker.
Als een volleerde Pedro Delgado neem ik bocht na bocht, het gaat echt lekker. Ik passeer Erik, De Noordman, Hulsegge op zijn Gazelle alsof hij stil staat. Op het rechte stuk bij Presa de las Ninas kijk ik nog even snel op de Garmin: 76km/h. Het kan dus nog harder. In een 180 graden bocht komt een zwarte Porsche Cabrio binnendoor, rakelings schieten we bij elkaar langs. Ik wil keihard vloeken maar zie dat het Anja en Manon (ze heeft net haar rijbewijs) zijn.
“Je bent laat!!”, roepen ze in koor, ik voel de venijnige blikken vanachter de Gucci zonnebrillen in mijn rug als ik met kunst en vliegwerk de bocht nog haal. Laat? Hoezo laat? Vlak voor de Mirador el Mulato schiet het me te binnen. Vijf uur! Vijf uur biertijd. Ik moet om 5 uur bij de zwembadbar zijn van het hotel. Ik voel lichte paniek opkomen: een biertje drinken om stipt 17.00 uur met Boer Johan en Boer Bennie is een traditie geworden en als je die verbreekt word je in het zwembad gegooid. Ik moet nog sneller!
Bij de zesde en laatste haarspeldbocht na de Mirador moet ik weer keihard remmen maar als ik de aerodynamische remhendels aanknijp gebeurt er niks. Huh??! Nog een keer: niks! Panisch kijk ik vooruit en ontwaar de diepte, dan raakt het voorwiel de houten vangrail en ik word gelanceerd……….
Zzzzzzzz Zzzzzzzzz Zzzzzzzz Zzzzzzz
In de tweespalt tussen droom en werkelijkheid ben ik eerst verdwaasd maar langzaam sijpelt het in mijn hersenpan door dat er iets trilt onder mijn hoofd. Versuft grijp ik onder mijn kussen en vind mijn telefoon. Op het schermpje zie ik 02.13 en telefoonnummer 406777. Mijn hartslag, die al hoog was, gaat over in ongenadig bonken. Het nummer is van het Hippolytushoes, het verzorgingstehuis van mijn moeder, en het is middenin de nacht: dat voorspelt niet veel goeds.
Als ik opneem hoor ik de lichte paniek in de stem van de jonge vrouw die zich voorstelt. “Uw moeder is buiten en ik ben alleen”, is de korte mededeling. Ik antwoord nog korter: ‘ik kom eraan!’ Wanneer ik in secondes mijn kleren heb aangetrokken ontwaakt Sofie naast mij. “Wat doe je?”, vraagt ze hoogst verbaasd met slaperige stem. “Mijn moeder is ontsnapt”, is het enige wat ik nog uitbreng als ik de gang in sprint.
De drie kilometer naar het dorp overbrug ik binnen 2 minuten, de zes cilinders van de zwarte PC Hooft-tractor gaan aardig tekeer. Het is inmiddels al de 6e keer in 2 maanden dat ik met te hoge snelheid richting Hippolytushoes rijd maar de 1e keer ’s nachts.
Als ik het parkeerterrein op rijd, vang ik mijn moeder in de koplampen. Ze staat daar: zonder jas, kwetsbaar, een verbaasde glazige blik in een koude herfstmotregen. Ik voel een steen in mijn maag.
De breekbare vrouw met de kwetsbare blik was haar hele leven een trotse, sterke boerin. Geboren in Lekkum onder de rook van Leeuwarden aan de oevers van de Bonkevaart hielp ze, als stoer Fries famke van 16 lentes, haar vader al met koeien melken. Ze overbrugde de 50 meter van melklokaal naar de weg met 2 volle melkbussen tegelijk. Ook nadat ze in 1961 naar Middelstum “emigreerde” om samen met haar man een akkerbouwbedrijf te beginnen was ze een rots in de branding die de motor was voor bedrijf en gezin. Op 31 juli, de dag dat ze 61 jaar getrouwd zijn, wordt ze weggerukt van haar zo geliefde man. Het gaat niet meer, Ziekte van Alzheimer is de keiharde diagnose. Ik vertel haar die dag dat ze een tijdje uit logeren gaat om te kijken of ze met medicijnen beter kan worden.
Zelden heb ik me zo slecht gevoeld.
“Wat ben je aan het doen ma?”, zeg ik zo opgewekt mogelijk nadat ik de auto aan de kant heb gezet. ”Ik ga naar mijn man”, antwoordt ze een beetje onzeker. “Maar het is middenin de nacht” kaats ik terug. “Ik ben meer dan 60 jaar getrouwd en ik bepaal wanneer ik naar mijn man toe ga”. Nu wordt het lastig, mijn hersens draaien op volle toeren voor een doeltreffende strategie. “Pa heeft het hartstikke druk gehad en ligt lekker te slapen dan wil jij hem toch niet storen?”, ik probeer zo overtuigend mogelijk te klinken.
Ik zie twijfel in de waterige ogen, een druppel verzamelde motregen druipt van haar bril. “Weet je wat? We laten pa lekker slapen en gaan hem morgenvroeg een ontbijtje brengen op bed! En dan gaan wij nu samen een potje dammen, net als vroeger!” Er komt een glimlach op het gelaat en de verre blik dichterbij. Samen met de inmiddels ook gearriveerde verzorgster begeleiden we ma naar binnen. De nachtzuster kijkt enorm opgelucht.
Even later spreid ik het dambord uit over de tafel, ma kijkt er rustig, ietwat afwezig, naar. Dammen deden we vroeger heel vaak, ma was er goed in. Op mijn achtste, negende en tiende liet ze me heel vaak winnen, besefte ik achter af. Daarna waren we aan elkaar gewaagd. “Jij mag beginnen”, weifelend schuift ze een witte steen vooruit.
Verder dan 3 zetten komen we niet, de activiteiten van de afgelopen uren en de Haldol eisen hun tol. Zachtjes vallen de ogen een paar keer dicht. Ik pak haar hand en zeg: “Kom ma, je bent moe, ik zal je eens lekker instoppen!” Nadat ik haar in de pyjama heb geholpen blijf ik nog een kwartiertje zitten en houd haar hand vast. Wanneer de ademhaling rustig en regelmatig is, geef ik haar een kus op haar voorhoofd. Ze merkt het niet meer.
Op de gang kom ik de vriendelijke dame weer tegen van de verzorging, ze bedankt me en we maken nog een praatje. Ze vertelt dat ze de hele nacht alleen is met 52 bewoners/cliënten waarvan een groot aantal net zo zorgbehoeftig als mijn moeder. Ik vraag haar wat ze doet al er iemand uit bed valt. “Ik kan iemand bellen die in de provincie rondrijdt”, is het antwoord. Systeem Zorg Anno Nu. Later leer ik dat, als je al 30 jaar uitstekend verzorgster bent met een groot hart voor de oudjes en 1x vergeet om een half paracetamolletje te rapporteren, je wordt overgeplaatst naar een andere afdeling. Systeem Zorg Anno Nu. Mark Rutte slaap lekker!
De volgende morgen ga ik voor de zekerheid poolshoogte nemen. Voordat ik de deur geheel geopend heb om de Meerzorg binnen te stappen klinkt het al: “He, daar is mijn zoon!” Ma zit vrolijk te breien, genietend van de klanken van Max van Praag: ‘Als de klok van Arnemuiden…’
“Lekker geslapen ma?”, vraag ik nieuwsgierig. “Heeeerlijk”…………………….
Naschrift
Bovenstaande epistel is geen column. Het is een ode. Ode aan een geweldig eiland: Gran Canaria, dat zoveel meer te bieden heeft dan wat de massa gelooft. Ode aan Hugo Borst vanwege zijn geweldige boek ‘Ma’ over de belevenissen met zijn dementerende moeder en zijn alom geprezen Zorgmanifest. Ode aan alle werkenden (incl. vrijwilligers en mantelzorgers) in de Zorg en in dit speciale geval de mensen van Hippolytushoes (Hippiehoes) Middelstum. Ze verrichten, soms onder erbarmelijk en huiveringwekkende werkomstandigheden, wonderen. Hulde!
En last but not least een ode aan de meest geweldige vrouw op deze planeet: mijn moeder!
(Foto’s aangeleverd door Peter Anema. Op de tweede staat hij met collega-aardappelboeren Johan en Bennie op de foto.)