Ebel en Martha, kunnen jullie jezelf in het kort even voorstellen?
Ebel: “Ik ben geboren in Uithuizen, groot geworden in Doodstil om vervolgens terug te keren naar Uithuizen. Via mijn vader ben ik in de uitvaartwereld terechtgekomen. In het begin op de achtergrond, ik was zijn vervanger bij vakanties, was drager en later deed ik de administratie en boekhouding voor zijn bedrijf. Dit combineerde ik met mijn werkzaamheden, eerst bij beschermende woonvorm “De Tille” en later voor de thuiszorg. Ook ben ik ruim 31 jaar actief geweest bij de vrijwillige brandweer.”
Martha: Ik kom oorspronkelijk uit Zoutkamp maar ben later in Uithuizen terechtgekomen. Ebel en ik zijn getrouwd en we hebben twee zoons gekregen. Door Ebel ben ik min of meer ‘blanco’ in de uitvaartwereld terechtgekomen. En dat was in het begin met twee kinderen best wel eens lastig. Je kunt voor je gezin een hele mooie planning maken voor een dagje uit maar als de telefoon gaat, kan het maar zo zijn dat je de hele planning moet omgooien. Maar hierin hebben we ons pad gevonden.
Hoe zijn jullie in de uitvaartzorg terechtgekomen?
Ebel: “Aanvankelijk was ik zijn vervanger en later hielp ik mijn vader dus met de administratie en de boekhouding. Hij had al eens examen gedaan om gediplomeerd uitvaartverzorger te worden, helaas zakte hij hiervoor. Een jaar later, in 1972, hebben we samen examen gedaan. We gingen daarvoor met de oude lelijke eend van mijn vader naar de Beatrixhallen in Utrecht.”
“We hebben beiden ons diploma gehaald. Met mijn 17 jaar was ik toen de jongst gediplomeerde uitvaartverzorger van Nederland. In 1996 is mijn vader overleden. Toen nam ik zijn werk over. En aanvankelijk moest ik dit dus combineren met mijn werkzaamheden voor de thuiszorg en de brandweer. Dat leidde regelmatig tot de nodige hectiek bij het thuisfront. Ruim tien jaar geleden hebben we besloten ons volledig op de uitvaartzorg te richtten. We werden lid van de brancheorganisatie BGNU, ontvingen het Keurmerk Uitvaartzorg en sloten ons aan bij Requiem. In 2013 hebben we een pand gehuurd op het bedrijventerrein Edama te Uithuizen en zeer binnenkort gaan we tot koop over.”
Martha: “Ik heb dus helemaal geen uitvaartachtergrond maar in 1996 hebben we samen het besluit genomen om er mee verder te gaan. Zelf heb mij in de loop der jaren gespecialiseerd in het rouwdrukwerk. Ik ontwerp zelf rouwkaarten waarbij ik mij o.a. laat inspireren door het Hoogeland. Het creatieve zit wel in de genen van mijn familie denk ik. En mijn jongste broer is grafisch ontwerper. Van hem heb ik ook heel veel geleerd. Daarnaast heb ik ‘Wiegekindje’ opgericht (hierover later meer).
Hoe ervaren jullie het vak van uitvaartverzorger?
Ebel: “Dat is eigenlijk niet in een paar woorden uit te leggen. Daar willen we ook nadrukkelijk ons hele team bij betrekken. Het belangrijkste is dat de nabestaanden een goed gevoel overhouden aan een toch wel heel verdrietige periode. Dat ze er zelf een eigen inbreng in hebben. Dat is onze voornaamste uitdaging en drijfveer.
Natuurlijk zijn uitvaarten van mensen die jonger zijn dan jezelf vaak aangrijpender dan die van oudere mensen. Uitvaarten van te vroeg of pas geboren baby’tjes doen vaak veel pijn. Vaak leer je mensen in bijna een week tijd goed kennen. We proberen er niet alleen in die week voor de mensen te zijn maar hebben ook connecties met mensen die voor psychologische- en financiële nazorg kunnen zorgen.”
Uitvaartzorg van Stad tot Wad heeft al een redelijk lange geschiedenis achter zich?
Ebel: “In 1968 is mijn vader met de onderneming begonnen. Eerder was het mijn opa die als timmerman al regelmatig grafkisten maakte. Misschien is daar de inspiratie voor de onderneming wel ontstaan. De tweede uitvaart die mijn vader verzorgde was die van burgemeester Brinkman uit Uithuizen. Dat moet voor hem ook heel spannend zijn geweest. Zelf ben ik op 17-jarige leeftijd in de uitvaartzorg terechtgekomen.”
“Eerst was het Ytzen Kremer uitvaartverzorging, toen ik het overnam werd het Ebel Kremer uitvaartverzorging. Tegenwoordig heten we dus Uitvaartzorg van Stad tot Wad maar op het logo staat ook nog E. Kremer uitvaartverzorger. Zo, als Kremer, zijn we nog bij veel mensen in de regio bekend. We zijn gevestigd in Uithuizen. Uithuizen ligt centraal tussen Delfzijl, Groningen en Zoutkamp. Midden in het gebied dus van waaruit we werken.”
Jullie kunnen de complete uitvaart regelen?
Ja, we hebben een compleet team tot onze beschikking en mensen kunnen bij onze locatie op Edama bijv. de kist uitzoeken. Aan de hand van ons laatste wensenboekje kunnen mensen al hun wensen vast (laten) leggen. Daarbij kunnen we door onze connecties ook in de nazorg iets voor de mensen betekenen.
De afgelopen jaren is in de maand juni ‘Rode Loper Actie’ van de handelsvereniging Uithuizen gehouden. Winkels/bedrijven organiseren dan een open dag, ook wij dus. Belangstellenden konden toen een kijkje nemen op onze locatie Edama 8. We zijn met het hele team de hele dag in touw geweest want het was behoorlijk druk. Vroeger was een begrafenis of crematie vaak ‘standaard’, volgens vaste regels. Maar steeds vaker zijn uitvaarten persoonsgericht, wordt er rekening gehouden met specifieke wensen en voorkeuren. Hierover staat ook het nodige op onze website.
Waarom is een goed afscheid zo belangrijk?
Omdat je het maar één keer kunt doen. Het overlijden van een dierbare is vaak zelf al een traumatische ervaring. Wanneer er tijdens een begrafenis of crematie wat mis gaat, kan dit het traumatisch effect verhogen wat zich door kan vertalen in lichamelijke klachten. Daarom moeten we in een paar dagen tijd een uitvaart neerzetten zoals de nabestaanden die voor ogen hebben.
Ebel: “Je begint bij elke begrafenis op nul, weer opnieuw dus. Geen uitvaart is hetzelfde en je moet altijd vol zorg omgaan met het verdriet van de nabestaanden. En daarom is elke uitvaart ook weer spannend want je wilt dat alles goed verloopt.”
De uitkomsten van het klanttevredenheidsonderzoek doen jullie goed?
In 2007 hebben wij het Keurmerk gekregen en sinds die tijd vragen wij aan de nabestaanden om onze dienstverlening uit te drukken in een cijfer. We zijn trots op het feit dat dit sinds jaar en dag tot een hoge respons leidt en een gemiddeld cijfer hoger dan een 9.
Daarbij moet je ook nog rekening houden met de Groningse mentaliteit. We krijgen klanttevredenheidsonderzoeken terug waarop bij alle vragen zeer tevreden staat aangevinkt en een 7,5 of 8 als cijfer wordt gegeven.
Uiteraard leer je ook weer van de begrafenissen en crematies die je meegemaakt hebt. We werken volgens vaste protocollen en leggen het nodige vast in dossiers. Het regelen van een uitvaart is ingrijpend en verdrietig. Het is begrijpelijk dat nabestaanden in zo’n situatie niet alles onthouden wat er is besproken. Daarom worden alle gemaakte afspraken en de te verwachten kosten vastgelegd in een opdrachtformulier. Dat geeft nabestaanden rust maar ook duidelijkheid zodat zij achteraf niet voor onverwachte (financiële) verrassingen komen te staan.
Het Wiegekindje is een bijzonder onderdeel van Uitvaartzorg van Stad tot Wad?
Martha: “Ooit heeft Ebel de uitvaart mogen regelen van een kindje dat na een zwangerschap van 16 weken geboren werd. Het bleek dat er maar heel weinig uitvaartbenodigdheden voor deze kindjes waren. Uit die ervaring is Wiegekindje toen ontstaan.”
“Het is belangrijk dat ouders hun kindje kunnen wiegen zoals ze dat hadden gedaan als het levend geboren was. En het is belangrijk de benodigdheden voor je overleden kindje uit te kunnen zoeken. We hebben een complete lijn met uitvaartbenodigdheden ontwikkeld. Zacht, warm en lief zijn hierbij de uitgangspunten. In 2009 zijn we genomineerd voor een Funeral Award. Dit voelde dubbel omdat we iets samengesteld hadden wat we zelf eigenlijk heel vanzelfsprekend vinden. Maar uiteraard waren we ook heel erg trots toen we de Award in ontvangst mochten nemen!”
Wat zijn de hoogte- en dieptepunten uit het vak tot dusver?
Dat we deze locatie op één oktober vanuit een huurcontract kunnen kopen geeft een goed gevoel. Hierdoor voelt het allemaal weer een stukje eigener. Daarbij zijn we blij met het team wat we om ons heen hebben. Het doet ons goed dat steeds meer mensen ons weten te vinden. Over de dieptepunten laten we ons niet uit, dat is te persoonlijk.
Zijn er ondanks het verdriet nog bijzondere anekdotes of gebeurtenissen te vertellen?
Daarvoor geldt eigenlijk hetzelfde als voor de dieptepunten. Wat je er ook neerzet, nabestaanden zouden zich in de verhalen kunnen herkennen. Er zijn natuurlijk families die humor en grapjes gebruiken als een soort van overlevingsstrategie. Dat maakt het proces voor ons doorgaans ook wat gemakkelijker.
Ook proberen wij tijdens werkoverleggen niet altijd serieus bezig te zijn. Af en toe moet er ook tijd zijn voor luchtiger gesprekken. Maar af en toe moet er ook ‘gewoon’ geoefend worden, bijv. met het ‘schouderen’. Daarbij wordt de kist door de dragers op de schouders gedragen. Dit oefenen moet natuurlijk volgen de regels gebeuren. Er wordt geoefend met een speciale ‘oefenkist’ waarop we een plastic bekertje vol water zetten. Dit bekertje moet natuurlijk vol blijven.
En sinds 2014 organiseren we Wereldlichtjesdag. Dat doen we samen met Hilda Oostenbrink en haar vriendin Catja Havinga, beiden uit Wehe-den Hoorn. Het contact tussen Hilda en ons is ontstaan na het overlijden van haar oudste zoon. Wereldlichtjesdag wordt elke tweede zondag in december gehouden.
Over de hele wereld steken mensen dan om 19.00 uur ’s avonds kaarsjes aan, ter nagedachtenis aan overleden kinderen. De wereld wordt zo even letterlijk wat lichter voor mensen die een kind verloren hebben, en daarnaast is er het besef dat je niet alleen bent met je verdriet. Vorig jaar mochten we de herdenkingsbijeenkomst in de Notoarestoen in Eenrum houden.”
Kunnen jullie zelf goed met al het verdriet omgaan?
Over het algemeen wel hoewel de ene uitvaart je natuurlijk meer raakt dan een andere. We praten als team ook met elkaar, helemaal bij aangrijpende situaties. Ebel: “Het met elkaar praten na emotioneel zware gebeurtenissen was ik natuurlijk ook al gewend vanuit mijn brandweertijd. Daarbij is het mooi dat we ook daadwerkelijk wat kunnen doen om het verdriet dragelijker te maken.”
Waar mogen ze jullie ’s nachts voor wakker maken?
Wij slapen ’s nachts natuurlijk het liefst maar als de telefoon gaat dan moeten we er dus meteen uit om de nabestaanden te helpen. Soms is er al wel een voorgevoel dat de telefoon die nacht wel eens zou kunnen gaan. En soms lig je ook wel eens te prakkiseren of we overal wel om hebben gedacht.
Waar staat Uitvaartzorg van Stad tot Wad over 10 jaar?
Dan doen wij dit werk niet meer want dan zijn wij inmiddels bejaard, haha. Maar over tien jaar heeft dit bedrijf ongetwijfeld nog steeds een plek in de uitvaartwereld in het algemeen en in Noord Groningen, van Stad tot Wad, in het bijzonder.
Willen jullie verder nog iets kwijt?
Wij willen jou bedanken voor het interview, ik denk dat we veel besproken hebben. En anders kunnen mensen altijd nog even onze websites bekijken, daarop valt veel informatie te vinden: www.uitvaartzorgvanstadtotwad.nl en www.wiegekindje.nl.