Kunt u zich heel kort even voorstellen?
Mijn naam is Reinder Tuitman, inmiddels 80 jaar oud. Geboren in Baflo maar daar heb ik maar 10 dagen gewoond. Vanuit Baflo naar Middelstum verhuisd, eerst langs het Boterdiep gewoond. Via wat omzwervingen hier aan de Menthedaweg in Middelstum beland waar ik nu al weer 60 jaar woon.
Tussendoor ook nog een tijdje bij mijn opa gewoond die aan de B.E. weg woonde om hem te verzorgen. Om de zoveel tijd riep opa dan weer keihard: “Reinder, ik mot schiet’n”. Dan wist ik wat mij te doen stond. Opa verkocht vroeger vis, hij haalde deze delicatesse met de hondenkar op uit Groningen, bij een zaak aan de Zuiderdiep. Later combineerde hij dit samen met mijn vader met de verkoop van groenten maar dit werd op den duur een ‘stinkboudel’. Uiteindelijk is voor het venten van groenten gekozen.
Wat is uw burgerlijke staat?
Ik ben een ‘klinkkloare vrijgezel’. Vrouwen genoeg gehad maar nooit getrouwd. Toen ik 20 jaar was, kregen mijn ouders nog een dochtertje, en ik dus een zusje. Zelf waren ze toen al dik in de 40. Ze vroegen wel eens aan mijn vader: “Hennik, hoe kon dat nou gebeur’n?” Pa antwoordde dan dat hij wel eens gehoord had dat het na het 40e levensjaar geen kwaad kon om gemeenschap te hebben want dan werd de vrouw toch niet zwanger meer.
Ik werd min of meer verantwoordelijk gesteld voor de opvoeding van mijn kleine zuster. Pa zei dan: “Hij had sjans, hij zal sjans hollen maar hij hed goan tied om te trouw’n want dit is zien dochter!” Dat opvoeden gebeurde vrij rigoureus trouwens. Ik zei op den duur tegen mijn zusje: “Niat meer op ber pissen en Sinterkloas bestoat nait”. Ik nam haar dan mee naar het winkeltje van Zuidhof en kocht cadeautjes voor haar die ik zelf betaalde.
Wat is uw voormalig beroep?
Toen ik 13 jaar was, zat ik in de 1e klas van de ULO. Pa werd overspannen en vroeg aan de directeur of ik wel een week of 5, 6 mee kon helpen. Hij was bang dat zijn trouwe klanten dood gingen wanneer hij niet langs kwam met de groenten. Deze weken vlogen om en ik bleef aan het werk. Op den duur kwam hoofdmeester meneer De Meyer langs om te informeren wanneer ik weer langs zou komen. Ik zei tegen hem dat de schoolmuren mij niet meer aanstonden en dat ik blij was dat ik alle dagen buiten bezig kon zijn. “Het spiet mie wel veur joe, en misschain ook wel veur miezulf maar ik ga nait meer noar schoal!”
Vanaf die tijd hielp ik mijn vader mee met het venten van groenten, enige jaren later begon ik zelf ook met handelen. We zaten op den duur met 3 broers en 2 neven in de groentehandel. Ik was de eerste die zijn rijbewijs haalde en niet veel later kochten we een auto. Vijf maanden voor mijn 65e hield ik het voor gezien, dat was in november 1998. Ik had geen zin om nog een winterperiode door te gaan.
Hoe bevalt het gepensioneerd zijn?
Mijn neef moest nog een paar jaar door en ik heb hem vaak geholpen in de schuur aan de Boterdiep. Ik vulde dan bijvoorbeeld de voorraden aan, ik was een echte pingelaar. Mijn neef was meer van de verkoop en ik ging de boeren en grossiers langs om tegen scherpe prijzen groenten en aardappels in te kopen. Werken was mijn hobby, ik had in mijn ogen ook nergens anders tijd voor. Als mensen langs kwamen om te vragen of ik bepaalde werkzaamheden wilde verrichten dan zei ik altijd: “Nee, doarveur heb ik het veel te drok!”
Nu kan ik genieten van onze schapen en lammeren op Pomp, in totaal 24 stuks. Vaak even praten met Henk van der Molen, al moet ik zijn verhalen wel drie keer per dag aanhoren. We hebben daar ook nog opslagruimte. Vroeger stond dit plekje bekend als “Daklozenhoes”. Mensen die de huur niet meer konden betalen, moesten in dit huisje wonen.
Wat zijn de hoogtepunten uit uw leven?
Ik zie het hele leven als een hoogtepunt. Wel vind ik het bijzonder om te vermelden dat ik, in de tijd dat ik nog aan het Boterdiep woonde, drie kinderen van een wisse verdrinkingsdood heb gered. Dit terwijl ik zelf ook nog maar een kind was. Na mijn eerste reddingsactie vroegen mensen aan mij of het slachtoffer bewusteloos was. Och ja, merkte ik op, hij sliep geloof ik wel. Dat was dan mijn geluk geweest want er is niemand zo sterk als een drenkeling, voor het zelfde geld had hij mij kopje onder getrokken. Maar daar dacht je toen helemaal niet bij na natuurlijk.
En de dieptepunten?
Aan het eind van de oorlog, misschien waren we al wel bevrijd, werd Middelstum getroffen door 4 Duitse bommen. Slechts 1 v/d 4 is afgegaan en dat was net die bom die bij ons in de buurt van het Boterdiep viel. Door de scherven van deze bom werden 2 mensen gedood. Over mevrouw Poortinga werd al snel een kleed gelegd, die heb ik niet meer gezien. Maar door deze bomscherven stierf ook een heel jong meisje, de dochter van de burgemeester. Haar heb ik nog wel zien liggen terwijl ze nog in leven was en dit maakte toen natuurlijk heel veel indruk op bij. Ook kan ik mij nog herinneren dat er Joden werden opgepakt en afgevoerd.
Heeft u nog anekdotes en mooie verhalen?
Toen ik vroeger aan het venten was, kwam ik altijd bij een vrijgezel in Warfhuizen die altijd voor een rijksdaalder sinaasappelen kocht. Het was elke week hetzelfde verhaal want naar eigen zeggen zaten er bij zijn bestelling altijd 2 verrotte sinaasappelen. Ik hield hier standaard rekening mee want hij kreeg altijd 2 stuks minder dan wat te doen gebruikelijk was.
Hij kreeg toen een keer ruzie met zijn buurvrouw die ook van het bestaan van het rotte sinaasappelenverhaal afwist. Zij kwam na de ruzie met hem op hoge poten naar mij toe. “Weet u wel dat die man u altijd bedriegt, hij heeft nog nooit één rotte sinaasappel van u gekregen!”. Ik deed toen net alsof ik heel boos was op die vrouw. “Waarom komt u nu pas met dit verhaal terwijl u dit altijd al wel wist?”. Ik trok flink van leer maar inwendig genoot ik. Als ik haar later weer eens tegenkwam dan maakte ze altijd dat ze weg was.
Wat zou u ooit nog willen doen in uw leven?
“Nait veel merakels meer.” Nee, ik vind het allemaal wel goed zo. Hoewel ik heel graag mag autorijden, kan ik nog steeds prima uit de voeten met mijn auto die inmiddels 15, 16 jaar oud is. Een nieuwe heb ik echt niet meer nodig. Ik heb een machtig leven gehad. Ik ben in het rijke bezit van 2 zussen met kinderen en kleinkinderen die ook nog regelmatig op bezoek komen. Vandaag hebben ze net weer wat foto’s opgestuurd. Wanneer ze langskomen dan willen de kinderen altijd even naar de schaapjes kijken of op de trekker zitten die ik voor een scheet en 3 knikkers gekocht heb.
Waar heeft u spijt van gehad in uw leven?
Nergens van. Het kwam wel eens voor dat ik een partij aardappelen te duur vond en dan nog enige tijd wachtte alvorens tot koop over te gaan. Wanneer ik pech had dan kon het maar zo gebeuren dat ik er 6 a 7 cent de kilo meer voor moest betalen dan enige dagen eerder maar dit was de gok die ik dan nam. En hoewel ik zelf geen vrouw heb, word ik nu alle dagen netjes geholpen door de dames van de thuiszorg.
Wat zou u uw leven voor een cijfer willen geven?
Ach, als ik maar een 6 of 7 haal dan ben ik dik tevreden, meer hoeft echt niet. Dit was vroeger op school ook al zo. Ik heb mijn werk als groenteboer met heel veel plezier gedaan en daar veel voldoening uitgehaald.
Wilt u verder nog iets kwijt?
“Ik zal nait weten woar we nog over proat’n motten.” Dit was kort maar krachtig, zeg maar. Ik wens die veel hail en zeg’n op al dien wegen!