Bij de Molen
Knis Beheer
KOOZAA
Huitsing & Poort
Hotel 't Gemeentehuis
De Kleine Munt

Gerhard Jansma, kolderieke toneelspeler met een serieuze ondertoon

Gerhard, volgens mij speel jij heel vaak toneel?

Ja en nee. Ik heb vooral in het verleden veel aan toneelstukken meegedaan maar dat staat nu op een laag pitje. Bij sommige activiteiten zoals bij de lichtweek vorig jaar en dit jaar bij Het leukste Dorp Van Groningen doe ik nog wel eens mee. Mensen weten bij doorgaans ook wel als toneelspeler te vinden.

Het is begonnen met blijspelen van de vrijgemaakte kerk, hier heb ik 2 a 3 keer aan mee gedaan. Mijn eerste echt grote stuk was het geweldige ‘Dorpen dansen om een ton’, geregisseerd door Hindrik Schollema. Het was een stuk die zich op meerdere locaties afspeelde. Ik acteerde op de boerderij van de familie Huizinga op Toornwerd als stand-in voor Eric Boskamp die in Huizinge speelde en een dubbelrol had. Ik had helemaal geen tekst maar ik speelde dat ik lag te rollebollen in het hooi samen met Lineke Hoeksema die in die tijd net zwanger was van Chiel. Dat vonden de mensen toen natuurlijk direct verdacht. Toen zij begon te kreunen werden de spotlights op ons gericht en moest ik via een touw naar beneden glijden omdat we betrapt werden… Net een rol voor mij dus.

Zo heb ik tijdens diverse spektakelstukken van Hindrik meegedaan zoals voor De Schaats op Pomp en voor de ijsbaanvereniging op Boerdam maar ook op Toornwerd toen dit dorpje zolang bestond. Prachtige dingen om mee te mogen maken. Na het overlijden van Hindrik is dit op een laag pitje komen te staan. Wel heb ik nog twee keer met MAT meegedaan en ook twee keer met de Loatbluiers…

Toch is dit niet je beroep?

Nee man, ik ben ooit op mijn 16e begonnen als leerling timmerman bij Mars. Hier heb ik met tussenpozen ongeveer twee jaar gewerkt. Ik was in die tijd vaak te vinden in de grote tuin van mijn ouders die een boerderij hadden. Tuinieren werd mijn hobby en ik ben er groot mee geworden. Toen ik op mijn 18e mijn rijbewijs haalde was ik wat mobieler. Het was een slechte tijd in de bouw.

Ik zag in de krant een vacature voor hovenier bij Veenstra in Zuidwolde en hier ben ik aangenomen. Zonder diploma’s, ik heb de fijne kneepjes van mijn collega’s geleerd. Inmiddels werk ik al weer 21 jaar als algemene groenvoorziener/hovenier bij Groenvoorziening A.J. van der Werf BV in Bedum. De laatste drie jaar ben ik ‘kapitein’ op een amfibieboot waarmee ik vijvers maai. Verder onderhoud ik wel tuinen, zaag bomen om en draai mijn hand ook niet om voor een schutting van 180 meter die laatst aangelegd moest worden. Dan komt mijn timmerman verleden wel weer van pas.

Ben je tevreden met de eindklassering van Middelstum in het HLDVG gebeuren?

Jazeker. Toen bleek dat er nog plekken vrij waren in de bus ben ik mee geweest naar de grote finale. Wel incognito natuurlijk anders denken de mensen al snel van ‘daar heb je hem ook weer’. De organisatie heeft mij in het begin gevraagd om mee te helpen maar ik vond dat ik dat niet kon maken t.o.v. mijn werk en het gezin. Wel ben ik als Johan Lewe mee geweest naar Nienoord in Leek waaraan Koning Willem Alexander en Koningin Maxima een bezoek brachten tijdens hun rondtocht door alle provincies.

Ik heb nog even met hem mogen praten en op den duur kwam hij erachter dat Middelstum in het epicentrum van het aardbevingengebied lag. Hier hebben we nog even over gebabbeld maar toen moest hij samen met Maxima, die zich ook net met het gesprek ging bemoeien, al weer doorlopen. Natuurlijk had ik inmiddels ook al weer een zendertje om van het NOS journaal en ook de EO was present. Zo hebben we het journaal nog gehaald hoewel de aardbevingsproblematiek niet aan de orde kwam.

Maar zoals eerder opgemerkt dik tevreden dus met de 4e plaats. Ik heb de organisatie een groot compliment gegeven. Vooral 1 augustus was een prachtige dag. Op het laatste moment heb ik besloten om voor DIO Marja nog in de volgkaravaan mee te doen. Ook van de actie om een speld te laten vallen bij het onderdeel ‘dikste oardbev’n’ heb ik enorm genoten!

Daarnaast ook nog koster van de Hoeksteenkerk?

Jawel, hoewel het eigenlijk Annemiek haar functie is. Enige jaren geleden werden we benaderd door het toenmalig kostersechtpaar Stol. We hadden eerst zoiets van ‘Mot moar nait’. Later werden we weer benaderd door kerkrentmeester Vaatstra. We hebben toen nadere uitleg gekregen en daarop besloten om het eerst voor één jaar te proberen.

Maar wat komt hier een werk bij kijken! Ik dacht vroeger dat het voornamelijk een kwestie was van de deur open maken voor de dominee. Maar dat viel tegen. De tuin moet onderhouden worden, er zijn ’s avonds veel vergaderingen, de kerk moet regelmatig schoongemaakt worden, je moet de boel klaarzetten voor het consultatiebureau en dan heb je nog de begrafenissen. Hier zag ik in het begin enorm tegenop. Je wilt het namelijk goed doen voor de nabestaanden.

Ik vind het dankbaar en mooi werk om te doen. Gelukkig krijg ik alle medewerking van Van der Werff anders zou het ook niet kunnen. Er gaat veel vrije tijd inzitten en dan wordt het ook gedeeltelijk vrijwilligerswerk. Samen hebben we een mooie taakverdeling gemaakt waarbij ik voornamelijk de fysieke werkzaamheden verricht en Annemiek het administratieve gedeelte.

Dit doe je dus samen met je vrouw Annemiek, kun je iets meer over haar vertellen?

Ach, ik doe alles met haar samen. Ze is een geweldige vrouw, we kennen elkaar al 22 jaar en hebben elkaar leren kennen tijdens het volleyballen. Ik speelde toen in VVM 1 en Annemiek kwam regelmatig langs. Ik zag haar dan al wel wat lachen en ‘kniezen’ langs de lijn. Ze heeft ooit wel eens gezegd dat ze verliefd geworden is op mijn ‘gebraide sokk’n’ waar ik vroeger altijd mee speelde. Dat kon mij nooit wat schelen maar later zijn ze toch ingeruild voor witte exemplaren. Op den duur is ze zelfs nog een tijdje coach van ons geweest.

Tijdens het volleyballen schuurde ik mijn enkelbanden. Broer Piet is met mij naar het ziekenhuis geweest en vroeg op de terugreis waar hij mij uit moest zetten. Annemiek woonde toen net aan de Groensingel dus ik zei tegen Piet dat hij mij daar maar heen moest brengen. Dit was in 1992, drie jaar later zijn we getrouwd en we zijn nog steeds heel gelukkig met elkaar. Annemiek werkt ook nog 20 uur in het Hippolytushoes (sinds 1989) en Wiemersheerd (sinds 2011). Eerst als kok maar tegenwoordig regelt ze het gehele wasgebeuren. Rondbrengen, klachten afhandelen, bijzonderheden opnemen enz..

Lang zijn jullie niet met zijn tweeën gebleven?

Dat klopt want samen hebben we twee dochters gekregen. Annemarie werd in 1999 geboren en Marjolein in 2002, het zijn geweldige kinderen. De oudste is ook al bijna acteur, ze is deze zomer een week op toneelschool in Epe geweest samen met een vriendin. Ik kan heel erg genieten van de stukken waaraan ze meedoet bijvoorbeeld tijdens schoolmusicals. Andre van Duin is bijvoorbeeld zo’n typetje die ze heel goed neer kan zetten.

Beide dochters zitten op paardrijden en spelen in Concordia. Marjolein zit ook nog op gymnastiek. Gelukkig lijdt school niet onder deze drukke activiteitenschema.

Altijd in Middelstum gewoond?

Nee, ik ben op Toornwerd geboren en heb daar 27 jaar gewoond op de Toornwerderweg 7 daar waar nu de familie Van Dam woont. Ik had daar graag weer willen gaan wonen toen Annemiek en ik op zoek waren naar een huis want ik kan de ruimte en rust enorm waarderen. Maar op dat moment wilden mijn pa en moe er nog niet weg, dit speelde pas vijf jaar later. En toen hadden we het hier aan de Johan Lewestraat goed voor elkaar. Maar mijn hart ligt nog wel een beetje op ‘Doord’.

Is de Johan Lewestraat de gezelligste straat van Middelstum?

Dat was het wel maar de straat is niet meer de eenheid die het vroeger was. Dit is niet negatief bedoeld hoor want we wonen hier met veel plezier en het is nog steeds gezellig. Maar de saamhorigheid van vroeger is wat weg. Toen speelden er ook heel veel kinderen op straat, nu staat deze vol met auto’s. Zelfs de jaarlijkse barbecue is er dit jaar bij ingeschoten.

Nog leuke werk- of toneelanekdotes?

In het toneelstuk van ‘De Schaats’ op Boerdam zat de legendarische douchescene. Wat hebben we hier een lol om gehad. Ik stond achter een lichtdoorschijnend scherm te zingen onder ‘de douche’ maar het probleem was dat ik tijdens de repetities de muziek helemaal niet kon horen en dus eigenlijk niet wist waar ik mee bezig was. Dit is uiteindelijk opgelost door Hindrik Schollema die tegenover mij ging staan en zachtjes meezong. Door zijn mondbewegingen wist ik waar het nummer zich bevond en wat ik moest zingen.

Het legendarische zat hem ook in het feit dat ik met een shampoofles bezig was die door bepaalde specifieke bewegingen langzaam omhoog kwam. Tijdens de repetities werd ik nog gecorrigeerd door Job van Dijken want ik hield de fles eerst op kniehoogte. Hilariteit alom natuurlijk in de zaal die dubbel lag van het lachen en zich afvroeg waar ik wel niet mee bezig was. Pas toen ik bewegingen maakte waaruit bleek dat ik de inhoud van de fles in mijn haar smeerde en mijn haar aan het wassen was viel daar het kwartje.

Tja, de legendarische Hindrik Schollema. Daar hebben we wat mee beleefd zeg. Ik weet nog dat hij een keer tijdens de generale repetities boos werd. We moesten veel meer gebruik maken van het grote podium. En dat heb ik mijn oren geknoopt. Ik heb het er van te voren met niemand over gehad, alleen Annemiek wist er van. De timing was hierin erg belangrijk. Piet de Winter was druk bezig met een monoloog en toen hij het grootste deel van zijn tekst opgezegd had (ik wilde natuurlijk niet dat hij van slag zou raken) klauterde ik over de stropakken heen die op het toneel lagen. Ik deed net alsof ik tijdens het schaatsen hoge nood had en ging demonstatief fluitend staan te ‘plassen’ in het riet. Achter de coulissen begrepen ze er niets van waarom iedereen aan het lachen was want de scene was er helemaal niet naar. ‘Klootzak’, zei Hindrik na afloop, ‘hoe kon je dat nu doen?!’ Toen herinnerde ik hem eraan dat hij had gezegd dat we het hele podium moesten gebruiken!

Och, och, wat hebben we een lol gehad tijdens de vele repetities. We mochten op den duur niet meer in het Hippolytushoes oefenen want we maakten veel te veel lawaai. Zo heb ik ook eens Grommers nagespeeld, de vroegere eigenaar van het café waar zich nu De Valk bevindt. Prachtig om hem na te spelen natuurlijk want hij had van die typische gebaartjes. Met een luciferstokje in zijn oor pulken bijvoorbeeld of zijn hoofd afvegen met een theedoek die hij later gewoon weer gebruikte om de bar schoon te maken. Of de meest bekende: Met een kammetje door het spoelwater gaan om vervolgens zijn haar weer in model te kammen. Grommers zijn vrouw zat ook in het publiek en zei dat hij helemaal niet van die bewegingen maakte. Maar uiteraard werd ze hierna gecorrigeerd door haar kinderen want dit was typisch Grommers.

En als we toch bezig zijn. Joppie Bolhuis moest een keer voor Maico de Graaf spelen en was achter de coulissen al druk aan het oefenen om Maico zijn typisch loopje goed uit te beelden. Dat ging goed maar vlak voordat hij op moest ‘verwisselde’ hij van been. Toen hij het podium op liep werd hij dan ook direct gecorrigeerd door iemand uit het publiek. ‘He jong lul, het is zien andere boan’! Ik lag dubbel van het lachen toen bleek dat Maico dit zelf vanuit de zaal schreeuwde.

Een enkele keer doe ik samen met een collega van het werk ook nog wel eens wat ludieks, vlak voor kerst bijvoorbeeld. Vroeger meer dan nu want er werken tegenwoordig steeds meer mensen en ik ken ook niet iedereen even goed. Maar we hebben eens een cassettebandje gemaakt met voor elke medewerker een typerend deuntje. Zo werkte er net iemand uit Limburg die zichzelf helemaal geweldig vond. We wilden deze Limbo graag een toontje lager laten zingen en hadden voor hem ‘Het is moeilijk bescheiden te blijven’ in petto. Iedereen lag natuurlijk dubbel en zong uit volle borst mee. De boodschap is hem wel duidelijk geworden…

Volgens mij ben je ook een fanatiek schutter?

Dat klopt, ik ben al 32 jaar schutter bij schuttersvereniging ‘De Vaste Hand’ in Loppersum. Elke donderdagavond strijden we om de titel ‘Schutterskoning van het jaar’. Inmiddels heb ik deze eretitel 13 keer binnen gesleept. Soms denk ik wel eens ‘Wat doe je toch elke keer op een kaartje te schieten’ maar het is iedere keer anders. Soms voel je je heel sterk en dan raak je nog geen pepernoot terwijl andersom ook voorkomt. En het is gezellig hé, in onze eigen schuttershome. De leden komen van heinde en ver. Mijn broer Piet is er voorzitter, zelf ben ik 12 jaar algemeen bestuurslid geweest.

Nog tijd voor andere hobby’s?

‘Bier drinken’! Ik zoek graag de gezelligheid op. Ook mag ik graag lezen, in de vakantie heb ik twee boeken ‘verropt’. Actieboeken en thrillers genieten mijn voorkeur, mijn interesse is breed als het maar geen liefdesromans zijn. Werken is ook mijn hobby trouwens, ik moet ook altijd bezig zijn. Normaal fietsen (dus niet op de racefiets), schaatsen en spelletjes spelen met de kinderen zijn ook leuke bezigheden. Vroeger heb ik enorm vaak gevist maar toen ik een auto kreeg was dat over.

Waar mogen ze je ’s nachts voor wakker maken?

Dat weet ik niet, stom hé (en toen werd het voor het eerst stil in huize Jansma…). Schrijf maar een zoute haring en een flesje bier om het weg te spoelen op.

Wil je verder nog iets kwijt?

Ik vind Middelstum een prachtig dorp en wil nooit weer weg. Ondanks alle aardbevingsperikelen dus. Ik ben blied om Grunninger te wezen en Middelstum is ‘ons stee’!

Bert Koster
Middelstum
info@bert-koster.nl
bertkoster1@gmail.com
www.bert-koster.nl
06-51715098
0595-552405
KvK nummer: 57250278
BTW nummer: NL001445322B69