Kunt u zich heel kort even voorstellen?
Mijn volledige naam luidt Jan Reindert van Weerden. Ik ben op 7 maart 1947 geboren in Ter Apel. Ik kom uit een gezin van vier kinderen. Mijn vader was verkoopleider bij de Agrarische Unie maar hij is helaas al jong overleden. Ik heb mijn jonge jaren in Ter Apel en omgeving doorgebracht maar ben daarbij wel een aantal keren verhuisd.
Tussen mijn 20e en 35e heb ik op diverse plekken in Ter Apel en omgeving gewoond. Met Roden en Steenwijk als plekken die hier iets verder vanaf liggen. Na getrouwd te zijn, ben ik op mijn 35e in Veendam terecht gekomen. De plaats waar ik op drie verschillende plekken heb gewoond. Door een andere baan, volgde op ongeveer 52e jarige leeftijd een verhuizing naar Hornhuizen. Daarna heb ik nog een dikke tien jaar in Kruisweg gewoond. Inmiddels woon ik al weer drie jaar aan De Lijnbaan in Winsum.
Het bevalt mij hier uitstekend. Ik heb inderdaad de nodige omzwervingen in mijn leven gemaakt en zie mij hier niet zo snel meer vertrekken. Noord-Groningen bevalt uitstekend. Toen ik nog in Hornhuizen woonde, runde ik samen met mijn toenmalige vriendin een kunstgalerie.
Wat is uw burgerlijke staat?
Ik ben al met al zo’n 15 jaar getrouwd geweest. De scheiding ging gelukkig zonder al te grote ruzies gepaard. We zijn goed uit elkaar gegaan en komen elkaar nog regelmatig tegen op de verjaardagen van de kinderen en kleinkinderen. Na de scheiding heb ik nog enige relaties gehad. Momenteel ga ik als single door het leven. Daar heb ik helemaal geen problemen mee hoor, ik ben wat dat betreft ook wel aan mijn vrijheid gehecht en ben vaak op pad voor allerlei instanties.
Ik heb twee dochters, zij wonen in Groningen en Veendam. Beiden zijn in Veendam geboren. Verder ben ik de trotse opa van vier kleinkinderen, in leeftijd variërend van drie tot tien jaar.
Wat is uw voormalig beroep?
Ik wist vroeger al op jonge leeftijd dat ik de zee op wilde. Waarom weet ik niet precies. Misschien de combinatie van het avontuur en een gevoel van vrijheid. Na de ULO afgerond te hebben, toog ik naar Amsterdam. Daar ging ik vijf maanden intern om de Vakschool ter opleiding van Civiel Personeel op de Koopvaardij te volgen. Ik was toen nog maar vijftien jaar. Daarna ben ik zo’n vier jaar gaan varen. Of ik veel van de wereld gezien heb? Wel heel veel water inderdaad maar gelukkig ook nog wel wat meer.
Ik heb de nodige landen in Afrika en het Midden-Oosten aangedaan. Iran, Irak, India, Pakistan, Zuid-Afrika en Congo om maar eens wat landen te noemen. Eerst op een passagiersschip, later op een vrachtschip met passagiersplaatsen. Daar had ik de zorg voor de twaalf passagiers die mee voeren. Ik regelde de maaltijden, maakte hun hutten schoon en stond achter de bar. Deze ging al om 11.00 uur open tot in de kleine uurtjes. Het waren lange dagen dus. De werkdag begon om 07.00 uur en duurde tot de laatste bargast op bed ging. En dat zeven dagen in de week.
Soms was ik drie tot vijf maanden van huis. Met een beetje geluk was ik dan een maand vrij maar het kon ook gebeuren dat ik na twee weken al weer op reis moest. Ik heb genoten van die tijd en heel veel meegemaakt. Een zware orkaan bijvoorbeeld in de Golf van Biskaye. Gelukkig was de zee niet zo heel vaak onstuimig. Ik vond het heerlijk om ’s nachts op het dek te zitten en over de zee te turen. Na vier jaar heb ik toch de keus gemaakt om te stoppen. Mede ingegeven door een goed gesprek met de toenmalige kapitein. ‘Jan’, zo zei hij, ‘je kunt er nu nog mee stoppen.’ Daar had hij gelijk in. Een oproep voor Militaire Dienst heeft misschien ook wel meegeholpen.
Mijn diensttijd heeft echter maar heel kort geduurd, daarover later meer. De volgende vijftien jaar werkte ik voor Lulf, een elektrotechnisch bedrijf in Ter Apel. Ik verkocht bijvoorbeeld wasmachines, (kleuren)televisies en radio’s en cassettedecks. Kortom al het apparatuur waar een stekker aan zat. Ik heb de opkomst van de radio en televisie dus van dichtbij meegemaakt en had ook de ‘platenbar’ onder mijn hoede. Daar is ongetwijfeld mijn liefde voor de muziek ontstaan. Naast verkopen, deed ik ook de nodige inkopen en ik was administrateur. De laatste jaren was ik er bedrijfsleider.
Helaas stopte het bedrijf ermee en vervolgens kwam ik op de verkoop binnendienst terecht bij R.L. de Graaff BV, een technische groothandel. Hier werd ik vertegenwoordiger in voornamelijk de provincies Groningen en Drenthe. Toen het bedrijf verkocht werd, heb ik nog een tijdje op een andere afdeling fietsen verkocht. Toen ook dit onderdeel stopte, heb ik mijzelf aangeboden bij Geertsema BV in Dokkum. Zij verkochten rijwielen en rijwiel- en brommeronderdelen. In hun expansiedrift wilden ze Groningen veroveren en ze zagen in mij hiervoor de ideale kandidaat.
Helaas werd ik rond mijn 55e getroffen door een zware burn-out. Werkweken van vijftig, zestig uur waren voor mij in al die jaren heel gewoon en ongemerkt pleegde ik roofbouw op mijn lichaam. Dit ging ten koste van mijn lichamelijke en geestelijke toestand. Na ook nog een hele strijd met het UWV gevoerd te hebben, werd ik uiteindelijk afgekeurd.
Hoe bevalt het gepensioneerd zijn?
Ondanks de lange werkweken was ik vroeger ook al vrij actief in het vrijwilligerswerk. Zo zat ik in de carnavalsvereniging in Ter Apel en in de buurtvereniging in Veendam. Ik organiseerde toen bijvoorbeeld de kinderdisco’s en ben jarenlang (hoofd)Zwarte Piet geweest. Toen ik in Hornhuizen woonde, had ik het druk met de kunstgalerie. We woonden zelf boven terwijl de benedenverdieping gebruikt werd om schilderijen, beelden, sieraden en bijzondere kleding tentoon te stellen. We hadden ook een grote tuin waar ik vaak in te vinden was voor onderhoud. Op zoek naar excentrieke kleding, was ik vaak in kringloopwinkels te vinden. Dat is iets wat ik nu nog steeds graag doe.
Door de kunst kwam ik ook in redelijk wat kunstcommissies te zitten. Daar leerde ik Johanna Davids kennen, ze was toen net met Andledon in Den Andel begonnen. Toen ik daar een keer kwam om een optreden te bekijken, zag ik haar als gastvrouw druk in de weer met allerlei koffiekopjes waardoor ze nauwelijks tijd had voor haar gasten. Ik heb toen aangeboden om dit van haar over te nemen en ben nu alweer vijf, zes jaar barvrijwilliger op Andledon en heb de mooie ontwikkeling in de afgelopen jaren meegemaakt. Een win-win situatie want ik ben muziekliefhebber en mijn horeca-ervaring vanuit mijn zeetijd komt nu weer van pas. Tevens help ik mee met het bezorgen van flyers. Al met al ben ik hier een kleine tien uur per week zoet mee.
Als lid van het VN-panel van het Hoogeland zet ik mij in voor de gehandicapten en chronisch zieken hier in de buurt. Alle post en eventuele vragen komen bij mij binnen en tijdens vergaderingen ben ik gespreksleider. De vragen gaan bijvoorbeeld over de WMO, de mogelijke hulp vanuit de gemeente, huisvesting enz. enz.. Zelf heb ik ook een chronische ziekte onder de leden, sarcoïdose genaamd. Bij mij zit het in de longen. Een zeldzame ziekte die vaak leidt tot benauwdheid en hoesten. Ik ben de contactpersoon van de belangenvereniging van mensen met sarcoïdose in Noord-Nederland. Daarnaast zit ik nog in het bestuur van huurdersvereniging Wierden en Borgen en verricht hand- en spandiensten voor de buurtvereniging.
Ik kan slecht tegen onrecht en kom graag op voor de mensheid. Daarbij vind ik al dit vrijwilligerswerk heel leuk om te doen. Net zoals ik het heel leuk vind om alleen op mijn Solex door het mooie Hoogelandgebied te toeren.
Wat zijn de hoogtepunten uit uw leven?
Dat ik geboren ben en met alle ups en downs in het leven mij ontwikkeld heb tot de persoon die ik nu ben. De geboorte van mijn kinderen en kleinkinderen behoort hier zeker ook bij.
En de dieptepunten?
Het is vallen en opstaan geweest in mijn leven. Mijn vader overleed op 42-jarige leeftijd aan longkanker, zelf was ik toen nog maar twaalf jaar oud. Kanker maakte ook op jonge leeftijd een einde aan het leven van mijn moeder (zij is 52 jaar geworden) en mijn zuster (op 63-jarige leeftijd). De zware burn-out die ik gehad heb, was ook een moeilijke tijd.
En ik heb vervolgens een jaar in een afkickkliniek in Groningen gezeten om van mijn drankprobleem af te komen. Dat was ook nodig want ik zat dagelijks bijna 24 uur aan de drank. Ik ben trots dat het mij gelukt is om af te kicken en heb een sterke wil om de drank te laten staan. De laatste vijf, zes jaar heb ik geen druppel alcohol meer gedronken.
Heeft u nog anekdotes en mooie verhalen?
Mijn militaire diensttijd duurde welgeteld drie dagen. Ik moest opkomen in Breda maar vond het helemaal niks. Dus besloot ik maar in staking te gaan. Ik bleef ‘op beer’ liggen, vulde formulieren niet in en toen een officier tegen mij begon te schreeuwen, vertelde ik hem rustig dat ik hem zo ook wel hoorde. De psycholoog begon hard te lachen toen ik binnenkwam. ‘Dit is niet jouw ding hé?!’. Dat was het inderdaad niet….
Mijn Wetterhous-hond Bijke is jarenlang mijn trouwe metgezel geweest. Hij ging met mij mee op pad in de tijd dat ik vertegenwoordiger was en we hebben zelfs samen het Pieterpad gelopen. Elk jaar een gedeelte inderdaad. Het is hier in Nederland zo mooi hé, daar heeft menigeen geen weet van. Die gaan naar Frankrijk en Spanje zonder dat ze hier alle mooie plekjes gezien hebben.
Wat zou u ooit nog willen doen in uw leven?
Heel oud worden en accepteren wat op mijn pad komt. Ik ben tevreden met wat ik nu heb. Ik hecht geen waarde aan materiële dingen maar ben nog steeds gek op muziek. Ik kan mij dan ook verheugen op mooie optredens in Andledon. Daarnaast hoop ik dat mijn kinderen en kleinkinderen zich in goede gezondheid (verder) mogen ontwikkelen.
Waar heeft u spijt van gehad in uw leven?
Het komt zoals het komt en het heeft vaak zo moeten zijn….
Wat zou u uw leven voor een cijfer willen geven?
Doe maar een acht, ondanks alles. Het grootste deel van mijn tijd heb ik immers ‘normaal’ kunnen leven. We zijn allemaal gelijk, of je nu burgemeester bent of vuilnisman. Voordat er bij mij sarcoïdose vastgesteld werd, ben ik in een half jaar tijd 45 keer in een ziekenhuis geweest. Dan merk je ook heel erg dat de ene arts heel anders is dan de andere. Sommigen zijn heel betrokken, anderen arrogant en verwaand. Met het laatste slag heb ik helemaal niks mee.
Wilt u verder nog iets kwijt?
Ik vind dat we moeten blijven vechten voor onze mooie provincie Groningen, zeker wat betreft de gevolgen van de aardbevingen! De titel ‘horen, zien en zwijgen’ slaat op mijn horecatijd. Dat is één kant van mij. Maar als ik onrecht constateer dan laat ik mij wel degelijk horen!
(Foto’s afkomstig van Facebookpagina van Jan R. van Weerden)